بەڕێوەبەری گشتیی شارەوانییەکانی گەرمیان دەڵێت، داوای زیاتر لە 6 هەزار دۆنم زەوییان بۆ دابەشکردن بەسەر فەرمانبەران کردووە.

ئەندامێکی لیژنەی دابەشكردنی سووتەمەنی لە نەوت و کانزاکانی سلێمانی رایدەگەیێنێت، نزیکەی 40 ملیۆن لیتر نەوتیان بەسەر 200 هەزار خێزانی سنووری پارێزگای سلێمانی دا دابەشکردووە، پرۆسەکەش بەردەوامە. دەشڵیت، کۆتایی ئەم ساڵ دابەشکردنی نەوت کۆتایی دێت

یاریدەدەری پارێزگاری هەولێر رایگەیاند، 9 پرۆژەی نیشتەجێبوون بەهۆی کەمتەرخەمی و پابەندنەبوون بە رێنماییەکان زیاتر لە ساڵێکە دراونەتە دادگە، بەڵام تاوەکو ئێستا کەیسەکان لە دادگە یەکلایی نەکراونەتەوە.

بەڕێوەبەری گشتیی رێگەوبان و ئاوەدانکردنەوەی ئیدارەی راپەڕین رایدەگەیێنێت، لە ماوەی پێنج مانگی رابردوودا بە بەهای زیاتر لە دوو ملیار و 500 ملیۆن دینار، پرۆژەی رێگەوبانیان لە سنوورەکە جێبەجێکردە. دەشڵێت، نەبوونی نەختینە گرفتی بۆ کارەکانی پرۆژەی رێگەی شکارتە -بالیسان دروستکردووە.

تۆڕی میدیایی رووداو ژمارەیەک پۆدکاستی دیکەی سەرنجڕاکێشی زانستی، هونەری، ئەدەبی، مێژوویی، کۆمەڵایەتی، سیاسی، هەواڵی و تەندروستی، کە لەلایەن کەسانی شارەزا و بەئەزموون و گەنجانەوە ئامادە و پێشکێشدەکرێن دەخاتە بەردەستی وەرگرەکانی

بەڕێوەبەری نەوت و کانزاکانی گەرمیان رایدەگەیێنێت، دابەشکردنی نەوت دەستیپێکردووە و تائێستا لەکۆی 42 هەزار خێزان نزیکەی هەزار و 400 خێزان نەوتیان وەرگرتووە. دەشڵیت، مانگانە پێویستیان بە نزیکەی هەزار و 800 تۆن گازی شلە.

پرۆسەی دابەشکردنی حەوتەم بەشەخۆراکی مانگانە لە پارێزگای هەولێر لەقۆناخی کۆتاییدایە و هێشتا وادەی دابەشکردنی بەشەخۆراکی هەشتەم دیارنییە. بەڕێوەبەری دابەشکردنی خۆراکی هەولێر دەڵێت: "بۆ دابەشکردنی بەشەخۆراکی هەشتەم چاوەڕێی بڕیاری بەغداین."

بەڕێوەبەری نەوت و کانزاکانی سۆران رایدەگەینێت، نزیکەی 50٪ی دانیشتوانی سنووری ئیدارەکەیان زیاتر لە هەشت ملیۆن لیتر نەوتیان بەسەردا دابەشکراوە و دابەشکردنی نەوت لە قەزاکانی رەواندز و خەلیفان لە قۆناخی کۆتاییدایە. دەشڵێت، لە مانگی ئەیلوولەوە زیاتر لە 10 بەنزینخانەی سنوورەکە سزادراون.

قایمقامی قەزای عەنکاوە رایدەگەینێت، دوای 53 ساڵ چاوەڕوانی جووتیار و خاوەن زەوییەکانی سنووری عەنکاوە قەرەبوو دەکرێنەوە و دەستکراوە بە دروستکردنی 720 شووقە بۆ کەمدرامەتان. دەشڵیت، پێنج پرۆژەی خزمەتگوزارییان لە گەڕەکەکانی قەزاکەدا بەهۆی قەیران و نەبوونی نەختینە راگیراون.

بەڕێوەبەری رێگەوبانی گەرمیان دەڵێت: "لەدوای سەردانی جێگری سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان و راسپاردنی لایەنە پەیوەندیدارەکان بۆ تەرخانکردنی بوودجە بۆ پرۆژەکە بە گوڕوتینەوە کاری تێدا دەکرێت و ئەو دوو بەشە (Lot 4 & 5)ی رێگەکە کە درێژییەکەی 40 کیلۆمەترە لەنێوان کەلار بۆ دەربەندیخان لە هەردوو ئاراستەکە کە دەکاتە 80 کیلۆمەتر 70 کیلۆمەتری تەواوکراوە و تاوەکو کۆتایی ئەمساڵ تەواو دەبێت."

بەڕێوەبەری شارەوانیی کەرکووک دەڵێت، کۆکردنەوەی زبڵ و خاشاکی شارەکە بووەتە گرفتێکی گەورە بۆ شارەوانی و ئەو پارەیەی بۆ کۆکردنەوەی زبڵ و خاشاک تەرخانکراوە بەشیان ناکات. دەشڵێت، نزیکەی 10 ملیار دیناریان بۆ گەڕەکەکانی دەوروبەری کەرکووک خەرجکردووە.

عەلی رەشاد، سەرۆکی شارەوانیی کەسنەزان میوانی بەرنامەی مژاری رادیۆی رووداو بوو، کە رۆژانە محەممەد رەحیم پێشکێشی دەکات، باسی لە پرۆژە خزمەتگوزارییەکانی سنووری کەسنەزان کرد و گوتی، لە مانگی رابردووەوە نزیکەی 14 شەقامی ناوخۆیی لەنێو کەسنەزان بە گوژمەی 284 ملیۆن دینار لەسەر داهاتی شارەوانی و چوار شەقامیش بە گوژمەی 130 ملیۆن دینار لەلایەن بەڵێندەرانەوە قیرتاوکراون.

قایمقامی هەریر رایدەگەیێنێت، لە ماوەی چوار ساڵی رابردوودا بە بەهای نزیکەی چوار ملیار دینار پرۆژەی خزمەتگوزاری لە هەریر جێبەجێکراون. رەزامەندیش لەسەر دروستکردنی یاریگەیەکی مۆدێردن دراوەو هەفتەی داهاتووش بەردی بناخەی ناوەندێکی وەرگرتنی گەنم دادەنرێت.

قایمقامی قەزای کۆیە رایدەگەینێت، زۆربەی پرۆژە راگیراوەکانی شارەکەیان بەگەڕخراونتەوە و کاری باشیان تێداکراوە و بەشێکیشیان تەواوکراون. گوتیشی: "ئیدارەی گشتیی یەکێتی بە قەرز پارە دەداتە کۆمپانیاکان بۆ تەواوکردنی پڕۆژەکان."

بەڕێوەبەری ناحیەی رۆڤیای سەر بە پارێزگای دهۆک رایدەگەیێنێت، رێگەی نێو ناحیەکە و ئاکرێ دەکرێتە جووتساید، هەروەها بە بەهای زیاتر لە ملیارێک و 500 ملیۆن دینار پرۆژەیان لە قۆناخی تەندەرکردندایە. دەشڵێت، لە دوو ساڵی رابردوودا بە بەهای نزیکەی چوار ملیار دینار پرۆژەیان جێبەجێ کردووە

قایمقامی سەیدسادق دەڵێت، لە دوو ساڵی رابردوودا بە بەهای نزیکەی چوار ملیار دینار پڕۆژەی خزمەتگوزارییان لە سنووری قەزاکەدا جێبەجێکردووە و ئێستا رەزامەندی لەسەر نزیکەی سێ ملیار دیناری دیکە بۆ جێبەجێکردنی چەند پرۆژەیەک دراوە.

بەرپرسێکی کارگێڕیی پارێزگای هەولێر رایدەگەینێت، لەماوەی یەک ساڵی رابردوودا نزیکەی 10 هەزار سەگی بەرەڵڵا کۆکراونەتەوە و نەزۆککراون، دەشڵێت، ئێستا نزیکەی سێ هەزار سەگ لە شێڵتەرەکەدان.

سەرۆکی شارەوانیی تەقتەق دەڵێت، نەبوونی نەختینە گرفتی بۆ دروستکردوون و لە دوو ساڵی رابردوودا بە بەهای نزیکەی ملیاریك دینار پڕۆژەی خزمەتگوزارییان لە سنوورەکەدا جێبەجێکردووە. دەشڵێت، 94 کۆڵان و شەقامی ناحیەکە پێویستی بە چاککردنەوەیە و پێنج ملیار دیناریان پێویستە.

رزگار غەفوور، قایمقامی قەزای شارەزوور میوانی بەرنامەی مژاری رادیۆی رووداو بوو، باسی لە کێشە و گرفتەکانی سنووری قەزای شارەزووری کردو رایگەیاند، قەیرانی دارایی و گرفتی نەختینەیی گرفتی گەورەی بۆ دروست کردووین، "بەجۆرێک زۆرینەی ئەو پرۆژانەی هەمانن بەهۆی قەیرانی دارایی و نەبوونی نەختینەوە راگیراون".

.

سەرۆکی شارەوانیی بنەسڵاوە رایگەیاند، لە چوار ساڵی رابردوودا بە بەهای زیاتر لە 13 ملیار دینار پرۆژەی خزمەتگوزارییان لە قەزاکەدا جێبەجێ کردووە. دەشڵیت، نزیکەی 3000 پارچە زەوییان هەیە بۆئەوەی بەسەر فەرمانبەراندا دابەشی بکەن

بەڕێوەبەری فەرمانگەی ئاوی بەحرکە رایدەگەیێنێت، نۆ بیری ئاو لە سنوورەکەیاندا وشکیان کردووە و 20 بیری جێگرەوەش هەڵکەندراون. دەشڵێت، ئاستی ئاوی ژێرزەوی بە جۆرێک دابەزیوە، ئێستا بیرەکانیان 550 مەتر قووڵ دەکەن

بەگوتەی سەرۆکی شارەوانیی ئاکرێ، زۆرینەی ئەو پارەیەی بۆ ئاکرێ تەرخان دەکرێت لەلایەن شارەوانییەوە بۆ پرۆژەی ئاو خەرج دەکرێت کە تێچووەکەی زیاتر 117 ملیار دینارە، ئەمەش وایکردووە زۆرترین بودجەی تەرخانکراو بۆ پرۆژەی ئاوی قەزاکە بێت.

ئەندازیار رێدیر سلێمان، جێگری بەڕێوەبەری گشتیی رێگەوبان و ئاوەدانکردنەوەی پارێزگای دهۆک، میوانی بەرنامەی مژار بوو لە رادیۆی رووداو کە رۆژانە محەممەد رەحیم پێشکێشی دەکات، باسی لە پرۆژە و گرفتەکانی سێکتەری رێگەوبانی پارێزگاکە کرد و گوتی: "لەماوەی چوار ساڵی رابردوودا زیاتر لە 207 پرۆژەی جۆراوجۆر لە سێکتەری رێگەوبان لەپارێزگاکەدا جێبەجیکراون کە بەهاکەیان زیاتر بووە لە 378 ملیار دینار."

بەڕێوەبەری پرۆژەی ئاوی خاس لە قەڵادزێ رایدەگەیێنێت، نزیکەی 99%ی پێداویستیی ئاوی قەڵادزێ لە رووباری زێی بچووکەوە دابیندەکرێت و رۆژانە نزیکەی 30 ملیۆن مەتر سێجا ئاوی خواردنەوە بەرهەمدەهێنن. دەشڵێت، گلدانەوە و بەردانەوەی ئاو لەلایەن ئێرانەوە بەردەوام گرفتیان بۆ دروست دەکات

سنووری کۆمەڵگەی شاوێس و دەوروبەری 53 بیری 'ئیرتیوازی' هەن، بەڕێوەبەری ئاوی سنوورەکە دەڵیت، تاوەکو پرۆژەی ئاوی ئیفراز چوار تەواو نەکرێت، گرفتەکە بەتەواوی چارەسەر نابێت، ئەم ساڵ حەوت بیر لە سنوورەکەدا وشکی کردوون لەوانە؛ بیری ژمارە (11، 12، 8، 5، 6، 34، 36).

.

قایمقامی قەزای رواندز رایدەگەیێنێت، سەرەڕای قەیرانی دارایی؛ لە ساڵی رابردوودا توانیویانە چەند پرۆژەیەکی گرنگ لە کەرتی رێگەوبان و ئاو لە سنووری قەزاکەیان جێبەجێ بکەن. دەشڵێت، نزیکەی 70 هاونیشتمانی مۆڵەتیان پێدراوە بۆ دروستکردنی خانوو لەسەر زەویی سندووقی.

بەڕێوەبەری ناحیەی رزگاری لە ئیدارەی گەرمیان رایدەگەیێنێت، لە ساڵی رابردووەوە بە بەهای زیاتر لە چوار ملیار دینار پرۆژەی خزمەتگوزارییان لە ناحییەکەیاندا جێبەجێکردووە.

گوتەبێژی کارەبای سلێمانی رایگەیاند، ئەمساڵ دۆخی کارەبا خراپتر بووە و مانگی تەممووزی ئەمساڵ بەراورد بە ساڵی پار سێ کاژێر کەمتر کارەبا دراوەتە هاونیشتمانیان.

سەرۆکی لیژنەی موەلیدە ئەهلییەکانی پارێزگای هەولێر دەڵێت، لە مانگی رابردووەوە زیاتر لە 100 خاوەن موەلیدە بەهۆی سەرپێچیکردنەوە سزا دراون. دەشڵێت: "هەر موەلیدەیەک دووکەڵ بکات، خاوەنەکەی سزا دەدرێت."

قایمقامی قەزای پێنجوێن دەڵێت، نزیکەی 10 ساڵە هیچ پڕۆژەیەکی خزمەتگوزاریی ستراتیژی بۆ سنوورەکەیان نەکراوە. دەشڵیت، بەهۆی قەیرانی داراییەوە، بە بەهای نزیکەی 14 ملیار دینار پڕۆژەی خزمەتگوزارییان راگیراون.

بەرهەم رەسووڵ، سەرۆکی شارەوانیی رانیە میوانی بەرنامەی (مژار) بوو لە رادیۆی رووداو کە رۆژانە محەممەد رەحیم پێشکێشی دەکات و باسی لە پرۆژە خزمەتگوزارییەکان و گرفتەکانی سنووری قەزای رانیە کرد و گوتی: "دوای سەردانی قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەت بۆ رانیە، رەزامەندی درا لەسەر تەرخانکردنی بودجەی پێویست بۆ ئەو پڕۆژانەی تەواو نەکرابوون. ئێستا بەشی زۆری ئەو پڕۆژانە تەواو کراون و کارکردن لە بەشێکیشیان بەردەوامە".

جێگری بەڕێوەبەری ئاوی کەرکووک رایدەگەینێت، نزیکەی 500 هەزار هاوبەشی ئاو لە شاری کەرکووک هەن، بەڵام کەمتر لە 150 هەزاریان تۆمارکراون. دەشڵێت، ئاستی ئاوی ژێر زەوی لەسنوورەکەیان بەردەوام لەدابەزیندایە و لە ماوەی دوو هەفتەی رابردوودا شەش بیری ئاو وشکبوون.

گوتەبێژی کارەبای گەرمیان دەڵێت، 4.7٪ـی کارەبای بەرهەمهێندراوی هەرێمی کوردستان دەدرێتە سنوورەکەیان کە 115 مێگاواتە و لەسەر ئەو بنچینەیەش رۆژانە 12 بۆ 13 کاژێر کارەبا دەدەنە هاوبەشان. دەشڵێت، بەهۆی ئەوەی لە رێگەی هێڵی کارەبای گەرمیانەوە کارەبا دراوەتە پارێزگای دیالە، گرفت بۆ ڤۆڵتییەی کارەبای سنوورەکە دروستبووە.

یاریدەدەری پارێزگاری هەولێر رایگەیاند، لە 10 رۆژی رابردوودا خزمەتگوزاریی دوو شار لە کۆمپانیای جێبەجێکار وەرگیراونەتەوە و دراونەتە کۆمپانیا دیکە؛ ئەمڕۆ لیژنەی چاودێری بەدواداچوون بۆ دوو شاری دیکە دەکات و ئەگەر سەرپێچییان کردبێت دەدرێنە تەندەر و کۆمپانیای دیکە.

بەڕێوەبەری شوێنەواری ئیدارەی سۆران رایدەگەیێنێت، لەماوەی نۆ مانگی رابردوودا 12 کەس بەتۆمەتی مامەڵەکردن بە پارچەی شوێنەواری و هەڵکۆلێنی نایاسایی دەستگیرکراون. دەشڵیت، هێشتا نزیکەی 70٪ی سنووری ئیدارەی سۆران رووپێوی شوێنەواری بۆ نەکراوە.

کەمیی کاژێرەکانی پێدانی کارەبای نیشتمانی وای کردووە هاونیشتمانیان رووبکەنە بەکارهێنانی "موبەریدە" و، بەگوێرەی رووپێوییەکی مەیدانی بەڕێوەبەرایەتیی ئاوی ئیدارەی سۆران، بەکارهێنانی ئەو ئامێرە هۆکارێکە بۆ ئەوەی کێشەی کەمئاوی لە ئیدارەکە دروست ببێت.

ئاستی ئاوی ژێر زەوی لە سنووری ناحیەی بەحرکەی هەولێر، لە ماوەی 27 ساڵی رابردوودا زیاتر لە 360 مەتر دابەزیوە و لێپرسراوی فەرمانگەی ئاوی ناحییەکە دەڵیت، 17 بیری ئیرتیوازی لە سنوورەکەیاندا ئاستی ئاویان کەمیکردووە و وشکیان کردووە.

بەڕێوەبەری چاککردنەوە و پاراستنی رێگەوبانی هەولێر دەڵێت، رێگەی مامە جەلکە - هیران بە گوژمەی سێ ملیار و 500 ملیۆن دینار نۆژەن دەکرێتەوە. دەشڵیت، لە ماوەی ئەم ساڵدا زیاتر لە 21 هەزار تۆن قیریان لە چاککردنەوەی شەقام و رێگە سەرەکییەکانی سنووری پارێزگای هەولێردا بەکارهێناوە

بەڕێوەبەری سایلۆکانی سلێمانی رایدەگەیێنێت، تاوەکو ئەمڕۆ نزیکەی 15 هەزار تۆن گەنمی جووتیارانی سنوورەکە وەرگیراوە. دەشڵێت: بڕیارە بەم نزیکانە بەغدا بڕی 20 ملیار دیناری دیکە بۆ پارەی گەنمی جووتیاران بنێرێت.

بەڕێوەبەری ئاوی ئاکرێ رایدەگەیێنێت، لە شەش ساڵی رابردوودا ئاستی ئاوی ژێرزەوی لە سنووری قەزاکە زیاتر لە 50 مەتر دابەزیوە و بەردەوام مەترسی لەسەر وشکبوونی بیرەکان هەیە.

بەڕێوەبەری سایلۆکانی پارێزگای دهۆک دەڵێت، تائێستا زیاتر لە 10 هەزار تۆن گەنمی جووتیارانی پارێزگاکە وەرگیراوە. دەشڵێت، ئەو بڕەی عێراق دیاریکردووە، سەپاندن بووە بەسەر هەرێمی کوردستاندا و 74٪ـی گەنمی پارێزگاکە وەرناگیرێت.

لێپرسراوی پرۆژەی دارستانی ئەزمەڕ دەڵێت، ئاگرکردنەوە لە ئەزمەڕ، گۆیژە و نزیک دارستانەکان قەدەخەیە؛ باس لەوەش دەکات: "نزیکەی 17 هەزار دار لە گۆیژە و ئەزمەڕ گرفتی ئاودانیان هەیە".

بەڕێوەبەری ئاوی دەوروبەری هەولێر رایدەگەیێنێت، زۆرترین دابەزین لە ئاستی ئاوی ژێر زەوی لە سنووری قەزای قوشتەپەیە و ئەم ساڵ 20 بیر مەترسیی وشکبوونیان لەسەرە. دەشڵیت، "لە مانگی رابردوودا پەمپی 20 بیر بەهۆی هەورە برووسکەوە سووتاون."

قایمقامی قەزای دەربەندیخان رایدەگەینێت، بڕی 10 ملیۆن دۆلار بۆ تەواوکردنی پرۆژەی پاڵاوگەی ئاوی شارەکە تەرخانکراوە و ئەگەر گرفت دروست نەبێت سەرەتای ساڵی داهاتوو پرۆژەکە تەواو دەبێت. دەشڵیت، قەزاکەیان لەلایەن وەزارەتی تەندروستی و شارەوانییەوە فەرامۆشکراوە.

لەبارەی هۆکاری کەمبوونەوەی ترانزێت، ئەحمەد کەلاری دەڵێت، هۆکاری کەمبوونەوەی باری ترانزێت بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە ئەو بازرگانانەی کە کاڵا و شمەک هاوردە دەکەن بەشێوەی ترانزێت ئەوا لە سەکۆی پێدانی دۆلار بە نرخی فەرمی بێبەش دەکرێن، بۆیە بازرگانانیش هاوردەکردنی کاڵایان لەو رێگەیەوە راگرتووە.

سەرۆکی شارەوانیی قەزای خەبات رایدەگەینێت لەماوەی رابردوودا بە بەهای نزیکەی دوو ملیار دینار پرۆژەی خزمەتگوزارییان لە ناوەندی قەزای خەبات خستووەتە بواری جێبەجێکردنەوە.

بەڕێوەبەری رێگەوبانی گەرمیان رایدەگەیێنێت، رێژەی 71٪ی رێگەی کەلار - دەربەندیخان تەواوکراوە و کۆمپانیای جێبەجێکاری پرۆژەکە بەچڕی کاری تێدا دەکات. دەشڵێت، زۆرینەی گوندەکانی سنووری ئیدارەی گەرمیان تۆڕی رێگەوبانیان نییە.

بەڕێوەبەرایەتیی توێژینەوەی کشتوکاڵی سلێمانی رایدەگەیێنێت، ئەم ساڵ لە سنووری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و گەرمیان و راپەڕین نزیکەی یەک ملیۆن و 500 هەزار دۆنم زەوی بە گەنم چێندراوە، پێشبینی ئەوە دەکەن بەرهەمی ئەم ساڵ بگاتە یەک ملیۆن تۆن. بەڕێوەبەری کشتوکاڵی کەلاریش دەڵێت، لە گەرمیان دروێنەکردنی گەنم دەستی پێکردووە و 75%ی بەرهەمی سنوورەکە پێگەیشتوون

بەڕێوەبەری گشتیی ئاوەدانکردنەوە و رێگەوبانی سلێمانی رایدەگەینێت، زۆرینەی پرۆژەی رێگە سەرەکییەکانی سنووری پارێزگای سلێمانی بەهۆی نەبوونی نەختینەوە کێشەیان بۆ دروستبووە. دەشڵیت، رێگەی وا هەیە بە کەڵکی نۆژەنکردنەوەش نەماوە.

شاندێکی وەزارەتی کشتوکاڵی عێراق لە هەرێمی کوردستانن بۆ گفتوگۆکردن و هەڵسەنگاندنی بەرهەمی گەنمی ئەم ساڵی هەرێمی کوردستان. شاندەکە دوای گەڕانەوەیان کۆنووسێک دەدەنە وەزارەتی کشتوکاڵ و ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق لەبارەی بەرهەمی گەنمی ئەم ساڵی کوردستان

لە سنووری پارێزگای هەولێر لەکۆی 32 هەزار تاکسی، نزیکەی 30 هەزاریان لۆگۆیان بۆکراوە. بەڕێوەبەری گواستنەوەی هەولێر دەڵێت، هەر تاکسییەک لۆگۆی نەکردبێت، شۆفێرەکەی سزا دەدەرێت.

نزیکەی 600 باخچە، پارک و بلوار لە شاری سلێمانی هەن، کە زیاتر لە سێ ملیۆن مەتر دووجا سەوزایی لەخۆدەگرن. ساڵی رابردووش 29 بلوار و باخچە دروستکراون و نۆژەن کراونەتەوە

سەرۆکی لیژنە هاوبەشەکانی قایمقامیەتی سلێمانی رایدەگەیێنێت، لە ماوەی مانگی ئاداری رابردوودا نزیکەی 7000 سەردانی فرۆشگە و شوێنکارەکانیان کردووە، 547 فرۆشگە و شوێن پسووڵەی سەرپێچییان بۆ کراوە. دەشڵێت، بەگوێرەی سەردانەکانیان رێژەی سەرپێچییەکان کەمتر لە 10% بووە، ئەوەش "ئاماژەیەکی دڵخۆشکەرە."

کرێی خوێندنی پارالێڵ لەسەر دوو بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیران و وەزارەتی خوێندنی باڵا داشکێنرا، بەرپرسێکی وەزارەتەکەش بە رووداوی گوت، داشکاندنەکە گەیشتووەتە 40٪ و ئەو خوێندکارەی پێشتر پارەکەی دابێت، زەحمەتە بۆی بگەڕێنرێتەوە.

بەڕێوەبەری شارەوانیی 3ی هەولێر رایدەگەیێنێت، لە سەرەتای ئەم ساڵەوە 255 تۆن قیریان لە چاککردنەوە و نۆژەنکردنەوەی شەقامە نێوخۆییەکاندا بەکارهێناوە. دەشڵێت، "ئەم ساڵ رێگەپێدان بۆ نزیکەی 950 پارچە زەویی دەستپێدەکات لە کەرتی دوو هەزاری گەڕەکی ئاودل پرێست".

جێگری بەڕێوەبەری گشتیی رێگەوبان و ئاوەدانکردنەوەی دهۆک بە رووداوی راگەیاند لافاوەکەی هەفتەی رابردوو زیانی نزیکەی دوو ملیار دیناری بە کەرتی رێگەوبان گەیاندووە.

بەڕێوەبەری دابەشکردنی خۆراک لە هەولێر رایدەگەیێنێت، دابەشکردنی سەبەتەی دووەمی خۆراک لە سنووری پارێزگای هەولێر دەستیپکردووە، ئێستا لەنێو شاری هەولێر خۆراک دابەش دەکەن. دەشڵێت، بۆ لەمەودوا وەزارەتی بازرگانیی عێراق لە رێگەی کارتی بانکییەوە پارە لە بریکارەکانی خۆراک وەردەگرێت

بەڕێوەبەری ئەوقافی پشدەر رایدەگەیێنێت، لە کۆی 300 مزگەوت لە دەڤەرەکەدا، زۆرینەی مزگەوتەکانیان پێشنوێژ و گوتارخوێنەکانیان خۆبەخشن. دەشڵێت، موڵکێکی زۆریان هەیە بەڵام نەبوونی دەسەڵاتی کارگێڕی ئاستەنگی بۆ دروستکردوون بۆ تۆمارکردنی موڵکەکانیان.

وەڵامدانەوەی قەیرانەکانی دهۆک دەڵێت، زیانی لافاوەکەی چەند رۆژی رابردووی سنووری پارێزگای دهۆک زیاتر لە شەش ملیار دینار بووە. دەشڵێت، ئەو ماڵانەی لەسەر رووباری هشکەڕۆ بە زێدەڕۆ دروستکراون شوقەیان پێدەدرێت و شوێنەکە چۆڵدەکەن.

قایمقامی قەزای کفری رایدەگەینێت، بە بەهای نزیکەی 15 ملیۆن دۆلار پرۆژەی خزمەتگوزاری لەسنوورەکەیاندا راگیراون. دەشڵیت، پرۆژەی رێگەی کفری- کوڵەجۆ بەگوژمەی نزیکەی شەش ملیار دینار جێبەجێ دەکرێت.

داهاتی سنووری پارێزگای سلێمانی، هەڵەبجە و ئیدارەکانی گەرمیان و راپەڕین 69% کەمیکردووە. بەرپرسێکی بانکی ناوەندیی هەرێم لە سلێمانی دەڵێت، رسووماتی باج و گومرگ لە هەرێمی کوردستان زیاترە بەراورد بە عێراق، ئەوەش وایکردووە بازرگانان رێڕەوی بازرگانییان بگۆڕن؛ ئێستا عێراق سەکۆی ئەلیکترۆنیی گومرگی داناوە و بە جێبەجێکردنی دەبێت 50%ی داهاتی گومرگەکان بگەڕێتەوە بەغدا

بەڕێوەبەری ناحیەی کەڵەکچی دەڵێت، لە ماوەی دوو ساڵی رابردوودا بە بەهای زیاتر لە شەش ملیار دینار پرۆژەی خزمەتگوزارییان جێبەجێکردووە و ئێستا لە کۆی 35 کیلۆمەتر رێگەی سەرەکی لە ناوەندی ناحیەکە تەنیا سێ کیلۆمەتر ماوە قیرتاو بکرێت، دەشڵێت، لەکۆی 12 گوند، رێگەی 10 گوندی سنوورەکە قیرتاو کراوە.

لێپرسراوی تاقیگەی بەکترۆلۆجیی ئاو و خۆراک لە سلێمانی، هۆشداریدەدات لە بەکارهێنانی مادە رەنگدارەکان بۆ خواردن و خواردنەوەکان و دەڵێت: "ئەگەر بە رێژەی ستاندارد و دیاریکراو بەکارنەهێنرێت دەبێتە هۆی نەخۆشیی کوشندە."

بەڕێوەبەری دابەشکردنی کارەبای چەمچەماڵ رایگەیاند، لەکۆی نزیکەی 53 هەزار هاوبەشی کارەبا نزیکەی 42 هەزاریان پێوەری زیرەکییان بۆ دانراوە. دەشڵێت، نزیکەی 13 ملیار دینار پارەی قەرزی کارەبا لای هاوبەشانە.

نرخی بیتکۆین بەردەوامە لە شکاندنی ژمارە پێوانەییەکان و ئەمڕۆش ئاستی 66 هەزار دۆلاری شکاند. بەوەش تەنیا 3 هەزار دۆلار لە بەرزترین ئاستی نرخەکەی لە مێژوودا، دوورە.

پەروەردەی سلێمانی دەڵێت، لە سنووری بەڕێوەبەرایەتییەکەیان زیاتر لە سێ هەزار مامۆستا بە نەهاتوو هەژمارکراون و دەشڵێت، ئەمڕۆ ئەنجوومەنی وەزارەتی پەروەردە بڕیار لەسەر دواخستنی تاقیکردنەوەکان و کەمکردنەوەی پرۆگرام دەدات.

بەرزان کەریم، بەڕێوەبەری گشتیی شارەوانییەکانی گەرمیان لە کاتی بەشداریکردنی لە بەرنامەی مژاری رادیۆی رووداو باسی لەو پرۆژانە کرد کە ساڵی رابردوو لە سنوورەکە جێبەجێ کراون و ئەوانەشی کە بەهۆی قەیرانی داراییەوە کارەکانیان راگیراوە.

جێگری سەرۆکی لقی دهۆکی یەکێتیی بەڵێندەرانی کوردستان دەڵێت، دەیان پڕۆژە لە سنووری پارێزگاکە هەن بەهۆی نەبوونی پارەوە بەڵێندەران ئامادەنین وەریبگرن. دەشڵێت، "زیاتر لە 300 ملیار دیناری پارەی بەڵێندەران لای حکومەتە و چەندین بەڵێندەر مایەپووچبوون."

بەڕێوەبەری سامانی ئاژەڵ لە سلێمانی رایدەگەیێنێت، ئەگەر حکومەت و وەزارەتی كشتوكاڵ هەنگاوی پێویست و بەپەلە نەگرنەبەر، ئەوا تاوەکو جەژنی رەمەزان نرخی کیلۆیەک گۆشت نزیک دەبێتەوە لە 30 هەزار دینار.

بەڕێوەبەری ناوەندی وەڵامدانەوەی قەیرانەکان لە ئیدارەی گەرمیان رایدەگەینێت، بەهۆی لافاوی چەند رۆژی رابردوو لە سنووری ئیدارەی گەرمیان نزیکەی دوو ملیار و 500 ملیۆن دینار زیانی لێکەوتووەتەوە. دەشڵیت، زیاتر لە 200 خێزان زیانیان پێگەیشتووە.

بەڕێوەبەری چاککردنەوە و پاراستنی رێگەوبانی هەولێر بە رووداوی راگەیاند، لە نزیکەی شەش هەزار کیلۆمەتر رێگەی سەرەکی لە سنووری پارێزگای هەولێر و 90٪ی رێگەکان پێویستیان بە چاککردنەوەیە.

قایمقامی قەزای دووکان رایدەگەیێنێت، پێنج پرۆژەی خزمەتگوازی و پرۆژەیەکی ستراتیژییان بەهۆی قەیران و نەبوونی بوودجەوە راگیراون. دەشڵێت، تۆمارکردن و تاپۆکردنی خانووە زێدەڕۆکانی سنووری قەزاکە بەشی زۆری تەواوکراوە و دەبنە یەکەم قەزا لە هەرێمی کوردستان کۆتایی بەو پرۆسەیە بهێنن.

نوێنەری تەندروستیی سلێمانی لە لیژنە هاوبەشەکانی سلێمانی دەڵێت، حکومەت هیچ کۆنترۆڵێکی بەسەر بازاڕی ئۆنلایندا نییە، فرۆشتنی دەرمان لە رێگەی ئۆنلاینەوە فێڵی گەورەی تێدا دەکرێت و خەڵکێکی زۆر بەناوی "دەرمانی زیادکردنی توانای سێکسی و شەکرە هەڵخەڵەتێنراوە". دەشڵێت، ساڵی رابردوو چوار کەس کە خۆیان دەرمانیان دروستدەکرد و دەیانفرۆشت، درانە دادگە و شوێنەکانیشیان داخران.

سەرۆکی لیژنە هاوبەشەکانی قایمقامیەتی سلێمانی رایگەیاند، لەماوەی مانگی رابردوودا زیاتر لە شەش هەزار سەردانیان بۆ بازاڕ و فرۆشگەکان هەبووە و 614 شوێن بە بڕی نزیکەی 40 ملیۆن دینار سزا دراون، دەشڵێت، "سەرپێچییەکان کەمترە لە 10٪، ئەوەش رێژەیەکی باشە".

بەڕێوەبەری دەستەبەری کۆمەڵایەتیی دهۆک دەڵێت، بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیران بۆ کەمکردنەوەی کرێکاری بیانی لە کەرتی تایبەت لە سەرەتای ئەمساڵەوە خراوەتە واری جێبەجێکردنەوە و، تائێستا 147 کرێکار لە پارێزگای دهۆک دەستبەرکراون بۆ خانەنشین بوون.

قایمقامی قەزای چۆمان رایدەگەیێنێت، هەردوو وێستگەی 132 کەیڤی چۆمان و 33 کەیڤی حاجی ئۆمەران خراونەتەکار و لەژێر تاقیکردنەوەدان. دەشڵێت، ئەم ساڵ حەوت کیلۆمەتر و نیوی رێگەی حاجی ئۆمەران بۆ چۆمان تەواو دەکرێت و رێگەی هامڵتۆنیش نۆژەندەکرێتەوە.

.

بەڕێوەبەری ئاوی شاوێس رایدەگەیێنێت، ساڵی رابردوو نۆ بیری نوێ هەڵکەندراون و ئاستی ئاوی ‌ژێرزەوی لەسنوورەکەدا نزیکەی 50 مەتر دابەزیوە. دەشڵێت، نەبوون و کەمی کارەبای نیشتمانی گرفتی سەرەکییە لەدابەشکردنی ئاو بەسەر هاونیشتمانییاندا.

قایمقامی قەزای ئاکرێ رایگەیاند، بۆ ساڵی 2024 چەندین پرۆژەی ستراتیژی لە بواری وەبەرهێنان لە سنووری قەزای ئاکرێ جێبەجێ دەکرێن، کە بەشی زۆری پرۆژەکان رەزامەندییان وەرگیراوە و لە نزیکترین کاتدا رادەگەیێندرێن.

نزیکەی 120 رۆژە مامۆستایان ناوەندەکانی خوێندن لە سنووری پارێزگاکانی سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەکانی گەرمیان و راپەڕینیان بایکۆت کردووە، پەروەردەی پارێزگای سلێمانی رایدەگەینێت، لەکۆی هەزار و 408 خوێندنگە و قوتابخانە، تەنیا 507 قوتابخانە و خوێندنگە دەستیان بە دەوام کردووەتەوە.

لە دوێنێوە لە هەرسێ بەنداوی دووکان، دەربەندیخان و دهۆک نزیکەی 84 ملیۆن مەتر سێجا ئاو گلدراەوەتەوە کە زۆرترینی لە دووکان بووە و شەش بەنداوی بچووکیش سەرڕێژبوون. بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی هەرێمی کوردستان دەڵێت، ئەو بەنداوانەی بڕیاربوو عێراق دروستیان بکات، هێشتا هیچ هەنگاوێک بۆ دروستکردنیان نەنراوە.

.

بەڕێوەبەری ئاوی ئیدارەی سۆران رایدەگەیێنێت، 25٪ی سەرچاوی ئاوی سۆران گرفتی بۆ دروست بووە بەهۆی شکانی بۆری ئاوی بێخاڵ و سێ تیمی بەڕێوەبەرایەتییەکەیان سەرقاڵی چاککردنەوەین.

.

بەڕێوەبەری ناحیەی شوان لە پارێزگای کەرکووک دەڵێت، ساڵی رابردوو نزیکەی شەش ملیار دیناریان لە پرۆژە خزمەتگوارییەکانی سنووری ناحیەی شوان خەرجکردووە، دەشڵیت، لەبودجەی 2023 نزیکەی 10 ملیار دینار بۆ سنوورەکەیان تەرخانکراوە و ئەم ساڵ رێگەی شوان - چەمچەماڵ قیرتاو دەکرێت.

قایمقامی قەزای مەخموور رایدەگەیێنێت، ساڵی رابردوو بە بەهای نزیکەی 18 ملیار دینار پڕۆژەی خزمەتگوزاری لە هەموو سێکتەرە خزمەتگوزارییەکانی سنوورەکەدا جێبەجێ کراون. دەشڵیت، هیچ قوتابخانەیەک لە مەخمووردا نییە دوو دەوامی بێت و لە ئاییندەیەکی نزیکیشدا دابەشکردنی ئاو دەبێتە 24 کاژێری

.

کارەبای گەرمیان رایدەگەیێنێت، ئەم ساڵ بەگوژمەی 22 ملیار دینار پرۆژەیان لە سێکتەری کارەبا لە سنووری ئیدارەی گەرمیان جێبەجێ کردووە و هیچ گوندێک لەسنوورەکەدا نامێنێت کارەبای پێنەگات. دەشڵێت، "پشکی کارەبای سنوورەکە 85 میگاواتە، بەڵام خواست لەسەر کارەبا نزیکەی 200 مێگاواتە."

بەڕێوەبەری گشتیی رێگەوبانی سلێمانی رایدەگەیێنێت، کارکردن لە رێگەی کەلار - دەربەندیخان بەردەوامە و نزیکەی 63٪ی کارەکانی تەواو بووە و رێگەی باشماخ - پێنجوێنیش کارکردن تێیدا دەستی پێکردووتەوە. دەشڵیت، ئەم ساڵ رێگەی نزیکەی 27 گوند قیرتاوکراون.

بەڕێوەبەری کۆچ و کۆچبەرانی گەرمیان رایدەگەینێت، حکومەتی عێراق مامەڵەیەکی سیاسییانە لەگەڵ پرسی ئاوارەکاندا دەکات و هێشتا زیاتر لە 30 هەزار ئاوارەی نێوخۆیی لەسنووری ئیدارەی گەرمیاندا هەن کە لە دەرەوەی کەمپەکان نیشتەجێن، دەشڵێت، "زیاتر لە شەش ملیار دینار کریێ قەرزی کارەبا و ئاو و زەوی کەمپەکان لای حکومەتی عێراقە."

سەرۆکی شارەوانیی شاوێس رایدەگەینێت، تائێستا نزیکەی 100 داواکاریی زەوی سندووقییان پێشکێشکراوە و 64 مامەڵەیان مۆڵەتیان پێدراوە و تەواوکراون. دەشڵیت، ئەمساڵ بە گوژمەی نزیکەی 700 ملیۆن دینار پرۆژەی خزمەتگوزارییان لە سنووری شارەوانیی شاوێس جێبەجێکردووە.

بەڕێوەبەری ناحیەی رۆڤیا لە پارێزگای دهۆک رایدەگەینێت ئەم ساڵ بە گوژمەی زیاتر لە سێ ملیار دینار پڕۆژەی خزمەتگوزارییان لە سێکتەرەکانی رێگەوبان، ئاو و ئاوەڕۆ و پەروەردە جێبەجێکردووە. دەشڵێت، بەمنزیکانە رێگەی سەرەکی نێو ناحیەکە دەکرێتە جووتساید و سێ بیری ئیرتیوازیش لە ناحیەکە لێدەدرێت.

جێگری بەڕێوەبەری گشتیی کارەبای دهۆک دەڵێت، تائێستا زیاتر لە 13 هەزار هاوبەش لە سنووری پارێزگاکە کارەباکەیان کراوەتە پریپەید. دەشڵێت، 67٪ی هاوبەشانی کارەبا پێوەری زیرەکیان بۆ بەستراوە و نزیکەی 10 هەزار هاوبەش ماون بۆیان ببەسترێت.

بەڕێوەبەری دابەشکردنی خۆراکی پارێزگای هەولێر رایگەیاند، ئەمڕۆ دەستکراوە بە دابەشکردنی دەیەم بەشەخۆراکی ئەمساڵی هاونیشتمانیان، کە دەبێتە دوایین بەشەخۆراکی ئەم ساڵ. دەشڵێت، تائێستا هیچ شتێکی فەرمی نییە بۆ زیادکردنی ماددەکانی بەشەخۆراکی مانگانە.

بەڕێوەبەری کۆچ و کۆچبەرانی پارێزگای دهۆک دەڵێت، حکومەتی عێراق نزیکەی 200 ملیار دینار قەرزی پارەی کارەبا و کرێی زەوی جووتیارانی پارێزگای دهۆکی لەلایە. دەشڵێت، گەڕانەوەی ئاوارەکانی شنگال زۆر بەسستی بەڕێوە دەچێت و حکومەتی عێراق هیچ هاوئاهەنگ نییە.

بەڕێوەبەرایەتیی نەوت و کانزاکانی سلێمانی رایدەگەیێنێت، بەهۆی کێشەی نێوان وەزارەتی نەوتی عێراق و کۆمپانیای کار، ناردنی بەنزینی 750 دیناری بۆ هەرێمی کوردستان راگیراوە. دەشڵێت، تائێستا هیچ بڕە نەوتێکیان لەو نەوتە بەدەست نەگەیشتووە کە بڕیارە بەغدا بینێرێت

قایمقامی قەزای بنەسڵاوە رایدەگەیێنێت، لە ماوەی دوو ساڵی رابردوودا، بەگوژمەی 10 ملیار دینار پرۆژەی خزمەتگوزارییان جێبەجێکردووە کە زۆرینەی دروستکردنی شەقام بووە. دەشڵێت، "بۆ ساڵی داهاتوو گەیاندنی خزمەتگوزاری بۆ گەڕەکە نوێیەکان کاری لەپێشینەیان دەبێت".

بەڕێوەبەری سامانی ئاژەڵ لە وەزارەتی کشتوکاڵی هەرێمی کوردستان دەڵێت، لە ماوەی چوار ساڵی رابردوودا بەرهەمهێنانی هێلکە 255% زیادیکردووە و پرۆژەکانی بەخێوکردنی مانگای شیردەر 22% و پرۆژەی دابەستنی ئاژەڵیش 53% زیادیکردووە.

قایمقامی قەزای شارەزوور دەڵێت، چەندین پرۆژەی خزمەتگوزارییان بەهۆی قەیرانی دارایی و نەبوونی نەختینەوە راگیراوە و کاریان تێدا ناکرێت. دەشڵێت، پرۆژە هەیە 97%ـی تەواوکراوە، بەڵام کارکردن تێیدا وەستاوە.

قایمقامی قەزای مێرگەسۆر رایدەگەینێت، رۆژانە نزیکەی دوو هەزار و 300 گەشتیار لە دەروازەی سنووریی زێت لەنێوان هەرێمی کوردستان و باکووری کوردستان هاتووچۆ دەکەن. راشیگەیاند: "ئەم ساڵ بە بەهای نزیکەی پێنج ملیار دینار پرۆژەی خزمەتگوزاری لە کەرتی رێگەوبان و ئاو و کارەبا لەسنووری قەزاکەدا جێبەجێ کراون."

لێپرسراوی هۆبەی کەشناسی لە کشتوکاڵی سلێمانی دەڵێت، لە زۆرینەی ناوچەکانی سلێمانی، هەڵەبجە، راپەڕین و گەرمیان پەڵەی داوە. سەرۆکی لقی سلێمانی یەکێتیی جووتیارانیش دەڵێت،" حکومەت هیچ هاوکارییەکی جووتیاران ناکات، لەکاتێکدا ساڵانی رابردوو هاوکاری دەکران."

بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵی هەولێر رایدەگەینێت، لەهەموو ناوچەکانی سنووری پارێزگای هەولێر بارانی پێویست باریوە و پەڵەیداوە. دەشڵێت، ئەم ساڵ نزیکەی 600 هەزار تۆن بەرهەمی سەوزە و میوەیان رەوانەی بازاڕەکانی نێوەڕاست و باشووری عێراق کردووە.

لەماوەی یازدە مانگی رابردوودا لە سنووری ئیدارەی گەرمیان 600 رووداوی جۆراوجۆر روویانداوە کە سێ رووداویان خنکان بووە، گوتەبێژی بەرگریی شارستانیی گەرمیان دەڵێت، ئامادەکارییان بۆ ئەگەری دروستبوونی لافاو لە سنووری گەرمیان کردووە.

بەڕێوەبەری ناحیەی وەرتێ دەڵێت، لەماوەی دوو ساڵدا بە گوژمەی نزیکەی یەک ملیار و 200 ملیۆن دینار پرۆژەی خزمەتگوزارییان سنووری ناحیەکە و گوندەکانی جێبەجێکردووە. دەشڵێت، لە دوو رۆژی داهاتوودا پرۆسەی دابەشکردنی نەوت لە سنوورەکەیان کۆتایی دێت.

.

.

گوتەبێژی بەرگریی شارستانیی هەولێر رایدەگەیێنێت، بەراورد بە ساڵی رابردوو رووداوەکان روویان لە هەڵکشان کردووە. لە ماوەی 10 مانگی سەرەتای ئەم ساڵ زیاتر لە یەک هەزار و 700 رووداوی جۆراوجۆر روویانداوە و بەهۆیانەوە زیاتر لە 40 کەس گیانیان لەدەستداوە. دەشڵیت، لە ماوەی رابردوودا بەدواداچوون بۆ مەرجی سەلامەتی 55 هۆڵی ئاهەنگ و بۆنە کراون.

.

.

.

بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵی گەرمیان رایدەگەیێنێت، ئەم ساڵ لە سنووری ئیدارەی گەرمیان نزیکەی 20 هەزار دۆنم بە تەماتە و خەیار و باینجان داچێنراوە و بەراورد بە دووساڵی رابردوو، بەروبوومە کشتوکاڵییەکان باشتربوون. دەشڵێت، "گەرمیان دوو ساڵی زۆر سەخت و قورسی بەڕێکرد، بەڵام حکومەت هیچ هاوکارییەکی نەکردین."

.

بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵی سلێمانی دەڵێت، ئەم ساڵ بەرهەمی میوە لە سنووری پارێزگای سلێمانی نزیکەی 50٪ کەمیکردووە و لە بەرامبەردا بەرهەمی سەوزە (تەماتە و خەیار) نزیکەی 25٪ زیادیکردووە. دەشڵێت، "پڕۆژەی گەشتوکاڵ" لەسەر رووبەری 500 دۆنم زەوی لە سلێمانی جێبەجێ دەکەن.

،

.

.

بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی راپەڕین رایدەگەیێنێت، زیاتر لە دوو هەزار خۆبەخشی تەندروستییان هەیە کە نزیکەی 50٪ی کارمەندانی کەرتەکە لە دەڤەری راپەڕین پێکدەهێنن. دەشڵیت، بەهۆی نەبوونی نەختینە و خەرجنەکردنی پارە بۆیان، کۆمپانیاکانی دابینکردنی دەرمان ئامادەنین تەندەری كڕینی دەرمان وەربگرن.

.

.

.

لیژنە هاوبەشەکانی قایمقامیەتی سلێمانی رایگەیاند، لە 10 مانگی رابردوودا زیاتر لە هەشت هەزار شوێن و دووکان سزادراون، نزیکەی 500 تۆن ماددەی خراپ و ماوەبەسەرچوویان لەنێوبردووە. دەشڵێت، "بۆ یەکەمجار لە هەرێمی کوردستان پشکنین بۆ راستی و دروستیی ئەو برنجەی لە بازاڕدا هەیە، دەکرێت."

قایمقامی قەزای پیرمام دەڵێت، ئەمساڵ پڕۆژەی ئاوی پێنج گوندی سنوورەکە بە گوژمەی نزیکەی ملیارێک و 500 ملیۆن دینار جێبەجێکراون. دەشڵێت، بە پلە یەک، گرنگی بە پڕۆژەکانی ئاو و ئاوەڕۆ دەدەن، پاشان دروستکردنی شۆستە و قیرتاوکردن.

.

رێگەوبانی دهۆک رایدەگەیێنێت، ئەم ساڵ 71 پڕۆژەی رێگەوبان لە سنووری پارێزگاکە جێبەجێکراون کە 151 گوندی سنوورەکە لێی سوودمەند دەبن. دەشڵیت: "لەماوەی دوو هەفتەی داهاتوودا بانگەوازی تەندەر بۆ پێنج پڕۆژەی ستراتیژیی رێگەوبان دەکەن کە بەهاکەی 162 ملیار دینارە".

بڕی 50٪ داشکاندن لەکرێی خویندن بۆ ئەو خێزانانە دەکرێت، کە دوو خوێندکار یان زیاتریان بەشێوەی پارالێڵ یان ئێواران دەخوێنن، هەروەها شاندێکی باڵای وەزارەتی خوێندنی باڵا سەردانی بەغدا دەکات بەمەبەستی دانپێدانانی ئەو زانکۆیانەی، تائێستا لەلایەن بەغداوە دانیان پێدا نەنراوە.

گوتەبێژی وەزارەتی کشتوکاڵ دەڵێت، هەرێمی کوردستان لە چەند بەرهەمێکدا گەیشتووەتە ئاستی خۆبژێوی. دەشڵێت، "ئێستا سەرقاڵی هەناردەکردنی بەربوومی کشتوکاڵی و پەلەوەرین." گوتیشی، 31 رێککەوتن و یاداشتنامەیان لە کەرتی کشتوکاڵیدا لەگەڵ وڵاتان واژۆکردووە و بەمنزیکانە مریشک و هێلکە و پەتاتە هەناردەی دەرەوە دەکەن.

بەڕێوەبەری گواستنەوەی هەولێر رایگەیاند، تاوەکو ئێستا زیاتر لە 29 هەزار تەکسی لەپارێزگای هەولێر لۆگۆی تایبەتیان لێدراوە و دەشڵێت، هەر تەکسییەک لۆگۆی نەبێت، هەرکاتێک ئەفسەری هاتووچۆ بیبینێت، بەبڕی 40 هەزار دینار سزای دەدات.

بەڕێوەبەری ئاوی شاوێس دەڵێت، ئەمساڵ 15 بیر وشکی کردووە و ئاستی ئاوی ژێرزەوییش نزیکەی 50 مەتر دابەزیوە. دەشڵێت، "نزیکەی 80٪ی هاوبەشانی ئاو پێوەری ئاویان بەستووە."

سەرۆکی شارەوانیی قەزای بەردەڕەش دەڵێت، شەش پڕۆژەی خزمەتگوزاری بەگوژمەی حەوت ملیار و 500 ملیۆن دینار لە ناوەندی قەزاکە لە قۆناخی جێبەجێکردندان. دەشڵێت، بەتەواوکردنی ئەو پڕۆژانە، 60٪ـی قەزاکە قیرتاو و کۆنکرێت دەکرێت.

بەڕێوەبەری گشتیی چاودێری و گەشەپێدانی کۆمەڵایەتیی گەرمیان رایدەگەینێت، تاکە شێڵتەری داڵدەدانی ئافرەتان لە گەرمیان کاتییە و هێشتا باڵەخانەی تایبەت بە خۆی نییە، دەشڵێت، لە سنووری گەرمیان "نزیکەی شەش هەزار" نیڤشکان سوودمەندن لە هاوکاریی تۆڕەکانی پاراستنی کۆمەڵایەتی.

لێپرسراوی لیژنەی موەلیدە ئەهلییەکانی پارێزگای هەولێر رایدەگەینێت، مانگی رابردوو لە شاری هەولێر بە تێکڕا 13 کاژێر کارەبای موەلیدە دراوەتە هاونیشتمانیان، دەشڵێت، بەهۆی سەرپێچیکردنەوە 24 خاوەن موەلید سزا دراون.

وەزارەتی کارەبای هەرێمی کوردستان پێداچوونەوە بە نرخی کارەبای پریپەید دەکات، گوتەبێژی وەزارەتەکە دەڵێت، لیژنەیەکی تایبەت پێکهێنراوە و پێداچوونەوە بە کۆی پرۆسەی سیستمی کارەبای پریپەید دەکرێت؛ لەوانەش نرخی کارەبای پریپەید.

هەفتەی داهاتوو کۆدی دامەزراندنی یەکەمەکان کارا دەکرێت

نوێنەرایەتیی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە بەغدا دەڵێت، تائێستا کۆدی دامەزراندنی دەرچووانی یەکەمی زانکۆکان لە هیچ پارێزگایەکی عێراق کارا نەکراوە. دەشڵێت، بەشێک لە زانکۆکانی هەرێمی کوردستان لەلایەن وەزارەتی خوێندنی باڵای عێراقەوە دانیان پێدا نەنراوە، ئەوەش گرفت بۆ دەرچووانی ئەو زانکۆیانە دروست دەکات.

یاریدەدەری پارێزگاری هەولێر دەڵێت نزیکەی پێنج مانگە لەسەر سەرپێچی و زیاد وەرگرتنی پارەی خزمەتگوزاری، 10 شاری نیشتەجێبوونیان داوەتە دادگە، بەڵام تاوەکو ئێستا دادگە بڕیاری کۆتایی لەسەر نەداون، دەشڵیت، هەر شارێکی نیشتەجێبوون چەند پارەی زیادە لە دانیشتووانی پڕۆژەکە وەربگرێت، دووهێندە سزادەدرێت.

دەستەی گەشتوگوزار: هەر شوێنێکی گەشتیاری 75٪ـی دەستی کاری خۆماڵی نەبێت، مۆڵەتەکەی نوێ ناکەینەوە

بەڕێوەبەری ناحیەی قەسرۆک رایگەیاند، چەندین پڕۆژە لە ناحیەکەیان بە گوژمەی 8-9 ملیار دینار جێبەجێ دەکرێن، لەوانەش رێگەیەکی 10 کیلۆمەتری بۆ گوندەکانی دەوروبەری ناحیەکە. دەشڵێت، كێشەی کەمیی باڵەخانەی قوتابخانەیان هەیە.

وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان دەڵێت، کۆمپانیای خانووبەری حاجی سەلام فێڵ لە خەڵک و حکومەت دەکات و خۆیان لە باجدان دزیوەتەوە، ئەوەش دوای ئەوەی خاوەنی کۆمپانیایەکی بواری کەرتی خانووبەرە لە رادیۆی رووداو گوتی، " فەرمانگەی باج وەک دز سەیرمان دەکات" و هیچ رێز و قەدرێک بۆ خاوەن کارەکان دانانێن.

یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتیی پەروەردەی سلێمانی رایدەگەیێنێت، ئەم ساڵ زیاتر لە 29 هەزار قوتابی لە پۆلی یەک وەرگیراون. دەشڵێت، بە بڕیاری وەزارەتی پەروەردە 10 قوتابخانە لە نۆژەنکردنەوەدان و 83 قوتابخانەش لە سنووری پەروەردەی سلێمانی پێویستیان بە نۆژەنکردنەوە هەیە.

بەڕێوەبەری سامانی ماسی رایدەگەیێنێت، بەرهەمی سامانی ماسی لە هەرێمی کوردستان ساڵانە نزیکەی 8 هەزار تۆنە و نزیکەی 65%ی خواست و پێداویستیی نێوخۆیی پڕ دەکاتەوە. دەشڵێت، 411 پرۆژەی مۆڵەتپێدراوی بەرهەمهێنانی ماسی لە هەرێمی کوردستان هەیە

بەڕێوەبەری رێکخستنی پسوولەی خۆراک لە پارێزگای دهۆک رایدەگەیێنێت، گۆڕینی فۆرمی خۆراک بۆ کارتی دیجیتاڵی هەموو عێراق و هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە و نزیکەی 95%ی پسوڵەی خۆراک لە دهۆک کراونەتە دیجیتاڵی. دەشڵێت، لە مانگی ئەیلوولەوە لە پارێزگای دهۆک دابەشکردنی خۆراک بە پسوولەی دیجیتاڵی دەبێت

بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی منداڵان لە سلێمانی رایگەیاند، تائێستا بۆیان یەکلانەبووەتەوە ئەو پەتایەی سکچوون و رشانەوە کە لەنێو منداڵاندا لە سلێمانی بڵاوبووەتەوە کۆلێرایە. دەشڵێت، لە هەفتەی رابردووەوە رۆژانە نزیکەی 70 منداڵ بەهۆی سکچوون و رشانەوەوە لە نەخۆشخانە خەوێندراون

نوێنەرێکی گەرمیان لە پەرلەمانی عێراق دەڵێت، نزیکەی 260 گۆڕی بەکۆمەڵ لە باشووری عێراق هەن و تائێستا هیچ هەوڵێک نەدراوە بۆ هەڵدانەوەیان، کە بەشێکیان مەترسیی لەنێوچوونیان لەسەرە. دەشڵێت، گرفتی 171 رووفاتی ئەنفالکراوانی گەرمیان لە دادپزیشکیی بەغدا هۆکارە بۆئەوەی پرۆسەی هەڵدانەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان بوەستێت

بەڕێوەبەری ئاوی کەلار رایدەگەیێنێت، لەسەر ئاستی هەرێمی کوردستان، کەلار تاکە شارە گرفتی کەمئاوی نییە و هەموو رۆژێک 85 هەزار مەترسێجا ئاو بەسەر دانیشتووانی شارەکەدا دابەشدەکەن. دەشڵێت نزیکەی 95٪ـی هاوبەشانیش پێوەری ئاویان بەستووە.

قایمقامی قەزای ئامێدی رایدەگەیێنێت، لە ماوەی چوار ساڵی رابردوودا 197 پڕۆژەی خزمەتگوزاری بە بەهای نزیکەی 143 ملیار دینار لەسنووری قەزای ئامێدی و ناحیەکانی جێبەجێ کراون. دەشڵێت، پڕۆژەی وێستگەی بەرهەمهێنانی کارەبای هایدرۆپاوەری گەلی رەشاڤە تەواو بووە و 37 مێگاوات کارەبا دەداتە تۆڕی نیشتمانیی هەرێمی کوردستان

رێبەر نازم، بەڕێوەبەری ئاوی بەردەڕەش بە رادیۆی رووداوی گوت، ئەمساڵ و ساڵی رابردوو نزیکەی 25 بیری ئاوی خواردنەوە لە سنووری قەزای بەردەڕەش گرفتیان بۆ دروستبووە و ئاستی ئاوییان زۆر کەمیکردووە بەشێوەیەک 5 بیریان وشکی کردووە.

جێگری سەرۆکی شارەوانی هەولێر رایدەگەیێنێت، ئەمساڵ بای نزیکەی حەوت ملیار و 500 ملیۆن دینار کاری دروستکردنی شەقام و شۆستە و ئاوەڕۆ لە گەڕەکی هەشتی حەسارۆک لە هەولێر جێبەجێکراوە. دەشڵێت، تائێستا کەمتر لە 100 هاونیشتمانی داوای رێگەپێدانیان بۆ دروستکردنی خانوو پێشکێشکردووە.

هەوراز عەبدولقادر، بەڕێوەبەری تۆڕی پاراستنی مافی کەمئەندامان (نڤیشکانان) لە وەزارەتی کاروباری کۆمەڵایەتی، بە رادیۆی رووداوی گوت، 15ی ئاب کۆتا وادەبوو بۆ دووبارە چاوپێکەوتن و پشکنین، بەڵام رەنگە چەند رۆژێک درێژ بکرێتەوە بۆ ئەو کەسانەی ماون، مافیان نەفەوتێت.

بەڕێوەبەری ئاوی دەوروبەری هەولێر ئاماژەی بەوەشکرد، ئێستا هەموو ئەو بیرانەی کە قوڵییان لە نێوان 200 بۆ 300 مەترە، مەترسی وشکبوونیان لەسەرە و هەر بیرێکی نوێ هەڵبکەنن قوڵییەکەی زیاتر دەکەن بەشێوەیەک قوڵترین بیریان نزیکەی 700 مەترە.

لەبارەی بڕ و پشکی سنووری ئیدارەی سۆران لە کارەبای نیشتمانی، ئەردەوان ئیبراهیم دەڵێت،" نزیکەی 120 مێگاوات کارەبا لە تۆڕی نیشتمانی هەرێمی کوردستان دەدرێتە ئیدارەی سۆران، بەڵام بۆ کارەبای 24 کاژێری پێویستان بە 287 مێگاوات کارەبا هەیە، واتا نزیکەی 60٪ کورتهێنان لە دابینکردنی کارەبای نیشتمان لە سنوورەکەدا هەیە."

یاریدەدەری بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی سلێمانی رایدەگەیێنێت، 100 کارمەندی تەندروستی بەشێوەی گرێبەست بۆ شاری سلێمانی دادەمەزرێندرێن. دەشڵێت، "رێکخراوی منداڵپارێزیی کوردستان و رێکخراوێكی ئیتاڵی نەخۆشخانەیەکی تایبەتیان بە منداڵان کردووەتەوە، بەڵام بەهۆی کەمیی 154 کارمەندەوە، هێشتا نەکراوەتەوە."

ناحیەی خەلیفان دەکەوێتە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران، 63 گوند دەکەوێتە سنووری ناحییەکە و ژمارەی دانیشتوانەکەی زیاتر لە 40 هەزار کەس دەبن کە زیاتر لە 21 هەزاریان لە ناوەندی ناحییەکەدا نیشتەجێن.

بەڕێوەبەری گشتیی کار و دەستەبەری کۆمەڵایەتیی هەرێمی کوردستان رایدەگەیێنێت، تاوەکو ئیستا 30٪ـی کرێکاران لە کەرتی تایبەتدا دەستەبەری کۆمەڵایەتییان بۆکراوە. دەشڵێت، ئەنجوومەنی وەزیران هەموو کۆمپانیا و خاوەن پڕۆژەکانی پابەندکردووە بەوەی نابێت رێژەی کرێکاری بیانی لە 25٪ زیاتربێت.

گوتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی گشتیی کارەبای گەرمیان رایدەگەینێت، 86٪ـی هاوبەشانی کارەبا لە سنووری ئیدارەی گەرمیان پێوەری زیرەکیان بۆ بەستراوە و زیاتر لە 53 ملیار دینار قەرزیان لای هاوبەشانی کارەبایە. دەشڵێت،" تەنیا 23 گوند لە سنووری ئیدارەی گەرمیان ماون تۆڕی کارەبای نیشتمانیان بۆ رابکێشرێت و ئەوانیش بڕیاری راکێشانی کارەبایان بۆ دەرچووە."

بەڕێوەبەری گشتیی کاروباری رزگاربووانی دەستی داعش رایدەگەینێت، تائێستا مووچەیان بۆ 887 رزگاربووی دەستی داعش بڕیوەتەوە و لەهەوڵدان بۆ ئەوەی نووسینگەیەکی بەڕێوەبەرایەتییەکەیان لە دهۆک بکەنەوە تاوەکو کاروباری رزگاربووان راییبکات.

بەگوتەی جێگری بەڕێوەبەری بەڕێوەبەرایەتی خانووبەرەی یەک لە سلێمانی، "ئەو جیاوازییەی لەنێوان هەمان ماوەی ئەمساڵ لەگەڵ ساڵی رابردوو لە كڕین و فرۆشتنی خانووبەرە لە بەڕێوەبەرایەتییەکەیان تۆمارکراوە 25٪."

لە سنووری بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی تەندروستیی سۆران حەوت نەخۆشخانەی گشتی و 100 بنکەی تەندروستی هەن؛ خەرجیی مانگانەیان نزیکەی دوو ملیار دینارە و داهاتیان تەنیا 150 ملیۆن دینارە.

وەزارەتی کارەبای هەرێمی کوردستان دەیەوێت لەرێگەی جێبەجێکردنی سیستمی پریپەید(پارەدانی پێشوەختە)، گرفتی قەرزی کارەبا لە هەرێمی کوردستان چارەسەر بکات و هەروەک کاژێرەکانی پێدانی کارەبای نیشتمانیش بە هاونیشتمانیان زیاتر بکات، بەشێوەیەک لە سیستمی پریپەید کارەبای نیشتمانییان بۆ دەکرێت بە 24 کاژێر.

گوتەبێژی بەڕێوەبەرایەتیی ئاو و ئاوەڕۆی سلێمانی رایدەگەیێنێت، 15٪ـی گەڕەکەکانی شارەکە تۆڕی ئاویان نییە و نزیکەی چوار هەزار ماڵ بە تانکەر ئاویان بۆ دابین دەکرێت. دەشڵێت، نزیکەی 85٪ـی هاوبەشانی ئاو پێوەری ئاویان بەستووە و ئەمساڵ کەمترین سەرپێچی و بەفیڕۆدانی ئاو لە سلێمانی هەیە.

بەڕێوەبەری ئاو و ئاوەڕۆی شاوێس دەڵێت، لە سنووری پارێزگای هەولێر ئاستی ئاو بەشێوەیەک دابەزیوە لە نێوان 500 بۆ 700 مەتردایە، ئەوەش گرفتی بۆ دروستکردوون بۆ ئەو ئامێرانەی کە بیر هەڵدەکەنن چونکە ئەو ئامێرانەی هەن توانای هەڵکەندنی بیری 300 مەترییان هەیە.

قایمقامی چەمچەماڵ رایدەگەینێت پڕۆژەی ئاوی گۆپتەپە - چەمچەماڵ هێشتا لە قۆناخی دیزایینکردندایە، بەجێبەجێکردنیشی گرفتی ئاوی قەزای چەمچەماڵ و سێ ناحیە چارەسەر دەبێت. دەشڵێت، بۆ چارەسەرکردنی گرفتی کەمئاوی 200 زێدەڕۆیی لەسەر هێڵ و تۆڕەکانی ئاو لابراون و 10 بیری نوێ هەڵکەندراون.

قایمقامی دەربەندیخان رایدەگەیێنێت، 10 ملیۆن دۆلار بۆ تەواوکردنی پڕۆژەی پاڵاوگەی ئاوی قەزاکە تەرخانکراوە و بڕیارە لە چەند رۆژی داهاتوودا کۆمپانیای جێبەجیکاری پڕۆژەکە دەست بە کارکردن بکاتەوە و تاوەکو تەواوکردنی پڕۆژەکە، کارکردن تێیدا نەوەستێت.

بەڕێوەبەری دارستان و پاوانی سلێمانی رایگەیاند، تەنیا ئەمساڵ لە سنووری پارێزگای سلێمانی زیاتر لە 5000 دۆنم دارستان و پاوان سووتاون. دەشڵێت، ئێستا بە هاوکاریی نەتەوە یەکگرتووەکان کار دەکەن بۆ بەرهەمهێنانی یەک ملیۆن و 500 هەزار نەمام

لەگەڵ هاتنی وەرزی هاوین، گرفتی کەمئاوی و دابەزینی ئاستی ئاوی ژێرزەوی تەنگی بە سنووری پارێزگای هەولێر هەڵچنیوە و تاوەکو دێت، ئاستی ئاوی ژێرزەوی کەمدەبێتەوە، لە قەزای بنەسڵاوە لە هەولێر زیاتر لە 14 بیر بەتەواوی وشکیان کردووە و ئاستی ئاو تێیاندا گەیشتووەتە سفر، هەروەها لە ناحیەی دارەتوو، هەشت بیری ئاو وشکیان کردووە و مەترسی لەسەر چەند بیرێکی دیکەش هەیە. لە ناحیەی بەحرکەش "کێشەی کەمئاوی گەیشتووەتە ئاستی قەیران".

گوتەبێژی وەزارەتی کشتوکاڵی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، بەرهەمی ئەمساڵی سەوزە و میوەی هەرێمی کوردستان زیاتر لە یەک ملیۆن تۆن دەبێت، ئەوەش زیاتر دەبێت لە خواستی نێوخۆیی. دەشڵێت، هەردوو وەزیرانی کشتوکاڵی عێراق و هەرێمی کوردستان رێککەوتوون کە "بازاڕی هەرێمی کوردستان و عێراق بۆ بەرهەمی نێوخۆیی جووتیاران ببێتە بازاڕێکی هاوبەش".

تۆڕی میدیایی رووداو وەشانی رادیۆیی خۆی دەگۆڕێت و لەوەرزێکی نوێدا وەکو یەکەمین میدیای کوردی چەندین پۆدکاستی جۆراوجۆر بڵاودەکاتەوە، پۆدکاستەکانی تۆڕی میدیایی رووداو جیا لەوەی لە رادیۆی رووداو و پلاتفۆرمەکانی سۆشیاڵ میدیا بڵاودەبنەوە، رووداو ماڵپەڕێکی تایبەت بە پۆدکاستیشی دەبێت، کە هەموو پۆدکاستەکان لەسەر ئەو ماڵپەڕە بڵاودەکرێنەوە.

هۆکاری تای خوێنبەربوون گەنەیە، کە مێروویەکی مشەخۆرە و دەبێتە هۆی تووشبوونی ئاژەڵ، بەڵام ئاژەڵەکە هیچ نیشانەیەکی تووشبوونی تێدا دەرناکەوێت، مرۆڤ بەهۆی بەرکەوتنی بە خوێنی پیسبووی ئاژەڵەکەوە تووشی تای خوێنبەربوون دەبێت.

قایمقامی قەزای شارباژێڕ دەڵێت، تاوەکو ئێستا ئاگرەکەی سنووری شارباژێڕ کۆنترۆڵ نەکراوە و بوونی مین و سەختیی ناوچەکەش، کاری تیمەکانی بەرگریی شارستانی زەحمەت کردووە.

یاساناسێک دەڵێت، بڕیارەکەی دادگەی فیدراڵیی عێراق، یەکێک لە سێ پایەکەی قەوارەی هەرێمی کوردستانی هەڵوەشاندووەتەوە و ئێستا 60 رۆژی لەبەردەمدایە بۆ ئەوەی پارێزگاری لە دوو پایەکەی دیکەی بکات. دەشڵێت، لایەنە سیاسییەکان شکستیان هێناوە لە رێککەوتن لەسەر چارەنووسێکی هاوبەش و کورسیی پێکهاتەکان هۆکاریك بووە بۆ ئەو مەترسییەی کە ئێستا قەوارەی هەرێمی کوردستانی گرتووەتەوە.

بەڕێوەبەری حەج و عومرەی سلێمانی رایدەگەیێنێت، لە رۆژی 10ـی حوزەیرانەوە گەشتی حاجییان بۆ سعودیە دەستپێدەکات و دەبێت تاوەکو پێش 26ـی حوزەیران هەموو حاجییان بگەنە مەدینە. دەشڵێت، ئەمساڵ هەزار و 808 کەس لە سنووری پارێزگاکانی سلێمانی، هەڵەبجە، ئیدارەکانی گەرمیان و راپەڕین دەچنە سعودیە.

بەشێک لە دانیشتووانی قەزای بنەسڵاوەی پارێزگای هەولێر گلەیی لەوە دەکەن؛ لەلایەن میراوەکانەوە، پارەیان لێ وەردەگیرێت بەپاساوی ئەوەی ئاوی گەڕەکەکە چاکدەکەن. قایمقامی بنەسڵاوەش دەڵێت "هەر هاوڵاتییەک پارەی لێ وەرگیراوە، سەردانمان بکات".

#SUMMARY#