کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی چاوی لە رووماڵی رووداوە بۆ هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی کوردستان

 

لەگەڵ نزیکبوونەوەی وادەی هەڵمەتی هەڵبژاردنەکەی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان؛ تۆڕی میدیایی رووداو، رۆژی دووشەممە، 16ی ئەیلوولی 2024، لە رێوڕەسمێکی تایبەتدا لە شاری هەولێر شێوازی رووماڵ و بەرنامەکانی بۆ هەڵبژاردن راگەیاند.

 

 

ستیڤ بیتنەر، کۆنسووڵی گشتیی ئەمریکا لە هەرێمی کوردستان، لە گوتارێکدا، لە رێوڕەسمی ناساندنی پلان و بەرنامەکانی تۆڕی میدیایی رووداو بۆ هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی کوردستان، کە بڕیارە لە 20ی ئۆکتۆبەر بەڕێوەبچێت، رایگەیاند: "ئەو گفتوگۆ و دیبەیتەی کە پێشبینی دەکەم لەو بەرنامە تەلەفزیۆنییەی رووداو بکرێت، بەشێكی گرنگ دەبێت لە وەرزێکی سەرکەوتووی هەڵمەتی هەڵبژاردنەکان، ئەوەش بە راستی بنەمایەکی سەرەکییە بۆ دیموکراسییەتێكی کارا. ئەو جۆرە دیبەیتانە هانی گفتوگۆی سیاسی دەدەن و دەرفەت دەدەنە بەربژێران تاوەکو باس لە کاری پێشینەیان بکەن و هانی هاووڵاتییانیش دەدەن بەشداری پرۆسەکە ببن و دەنگ بدەن."

 

کۆنسووڵی گشتیی ئەمریکا لە هەولێر باس لە گرنگی دەستگەیشتن بە زانیارییەکان لەلایەن رۆژنامەڤانان لەکاتی رووماڵەکاندا دەکات و رایدەگەیەنێت: "بە دڵنیاییەوە ئەو رووماڵەی کە میدیا بۆ هەڵبژاردنەکان دەیکات، ئامرازێكی گرنگە لە دابینکردنی زانیاری بۆ خەڵک، بە دڵنیاییەوە بۆ ئەوەی ئەو میدیایە کاریگەر بێت و کاری خۆی بە درووستی بکات، پێویستی بەوەیە بەربژێران یەکسان و دادپەروەرانە دەستیان بە زانیاری بگات، مافی هەموو کەسێک لە گەڕان و گەیشتن بە زانیاری هێندە بابەتێكی گرنگە، کە نەتەوە یەکگرتووەکان رۆژی 28ی ئەیلوولی هەموو ساڵێکی بە رۆژی جیهانیی گەیشتن بە زانیارییەکانی دیاری کردووە و میدیا رۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە بەرچاوروونکردنی خەڵک لە بارەی بەرژەوەندییەکانی، بەڵام بۆ ئەوەی بەو کارە هەڵسێت پێویستە ئازادانە بتوانێت بەدوای زانیارییەکاندا بگەڕێت."

 

کۆنسووڵی گشتیی ئەمریکا لە هەولێر لەدرێژەی قسەکانیدا هیوای خواست رووماڵکردنێکی هاوبەش بۆ هەموو هەڵمەتەکانی هەڵبژاردن ببینن و هیچ هەوڵێک بۆ رێگریکردن لە رۆژنامەڤانانی میدیایەکی دیاریکراو نەبێت.

 

گوتیشی، ویلایەتە یەکگرتووەکان پاڵپشتی لە ژینگەیەک دەکات، کە تێیدا هەموو رۆژنامەڤانان بتوانن بەبێ ترس، جیاکاری و هەراسانکردن کار بکەن و پاڵپشتی لەوەش دەکات، یاسای رۆژنامەڤانی لە هەرێمی کوردستان بەتەواوەتی جێبەجێ بکرێت.

 

 

لە درێژەی گوتارەکانی نوێنەرانی وڵاتانی زلهێز لە ئیڤێنتە تایبەتەکەی رووداو، ئه‌ندرۆ بيزڵى، كۆنسووڵى گشتيى بەریتانیا لە هەولێر، سەبارەت بە رۆڵی میدیای بێلایەن و پیشەگەر لە کاتی هەڵمەتەکانی هەڵبژاردن رایگەیاند: "ئەم پرۆسەیە هەمووی بە گواستنەوەی هەواڵ و رووماڵکردنێكی بێلایەن و سەربەخۆ بەستراوەتەوە تاوەکو بتوانرێت زانیاری متمانەپێکراو بخرێتە بەردەستی هەمووان و بەربژێر و پارتەکان خۆیان بە بەرپرس بزانن لە ئاست ئەو قسە و کارانەی دەیانکەن، میدیا رۆڵی سەرەکی دەبینێت لە رێگریی لە بڵاوکردنەوەی زانیاریی چەواشەکاری و گەیشتنی خەڵک بە راستییەکان".

 

نوێنەری بەریتانیا لە هەولێر، جەخت لە رۆڵی تۆڕی میدیایی رووداو دەکات و دەڵێ: "دەمەوێت باسی ئەو رۆڵە بکەم کە میدیا نەریتییەکانی وەکو رووداو بۆ بەرژەوەندیی گشتی دەیگێڕن لە رێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی زانیاریی ناڕاست و هەراسانکردن." 

 

 

لەچوارچێوەی رێوڕەسمی پێشاندانی شێوازی رووماڵ و بەرنامەکانی رووداو بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن، ئاکۆ محەممەد، بەڕێوەبەری گشتیی تۆڕی میدیایی رووداو رایگەیاند: "تۆڕی میدیایی رووداو لە پەرۆشی خەڵکەوە بۆ ئارامی، بڕیاریداوە لەکاتی بانگەشەی هەڵبژاردندا بەشێک بێت لە گفتوگۆیەکی شارەزایانە. رووداو هانی بەربژێران دەدات بۆ گفتوگۆکردن لەسەر پێویستییەکانی هاونیشتمانیان لە خولی داهاتووی پەرلەماندا. بۆ ئەوەی بە یاسادانانی شارەزایانە و پێویست، هەروەها بە چاودێریکردنێکی لێهاتووانە، پەرلەمانێکی بەهێز دروست بکەنەوە.

 

لە بەشێکی دیکەی گوتەکانیدا، ئاکۆ محەممەد، بەڕێوەبەری گشتیی تۆڕی میدیایی رووداو ئاماژەی بەوەکرد: "رووداو دەنگ و حیزبە جیاوازەکان پێکەوە دەخاتە نێو دیبەیتکردنێکی شارەزایانەوە نەک رووبەڕووبوونەوەی بێ ئەنجام. چونکە گەلی کوردستان دەیەوێت پەرلەمانێکی بەهێز و بە توانا و شارەزای هەبێت. ئەوەش پێویستییەکی گرنگی درێژەپێدانی پێشکەوتنی کوردستان و دابینکردنی داواکانی گەلی کوردستانە. هەر ئەوەشمان زۆر بە جوانی و رێکوپێکی لە گەنجانی کوردستان و پیشەوەرەکانی کوردستانەوە بیستووە."

 

 

برێم یان، کۆنسووڵی گشتیی فەرەنسا لە هەرێمی کوردستان لە گوتارێکدا ئاماژە بە پاڵپشتییەکانی فەرەنسا کرد بۆ پاراستنی بەها دیموکراسییەکان بەتایبەت ئازادیی رادەربڕین و میدیای ئازاد لە هەرێمی کوردستان.

 

کۆنسووڵی فەرەنسا لە گوتارەکەیدا دەڵێ: "ئێمە پشتگیری لە ئازادیی رادەربڕین و فرە چەشنی دەکەین و بەدڵنیاییەوە میدیا رۆڵێكی سەرەکی لەو چوارچێوەیەدا دەگێڕێت. متمانەپێکردنی زانیارییەکان و پیشەیی رۆژنامەڤانان دەبێت بپارێزرێن تاوەکو رۆژنامەڤانان بتوانن کاری خۆیان بکەن."

 

ئەو دیپلۆماتکارەی فەرەنسا، چاوەڕێی بەرنامە و رووماڵی رووداوە بۆ هەڵبژاردنەکان و گوتیشی، "چاومان لەوەیە کە گوێ لە دیبەیتەکان بگرین، سەیریان بکەین و لێکدانەوەیان بۆ بکەین، وەکو هەموو دیپلۆماتکارێک مافی خۆیەتی بیکات. زۆر سوپاس. بەهیوای بەختێکی باش بۆ هەفتەکانی ئایندە."

 

 

تۆماس سیلەر، باڵیۆزی یەکێتیی ئەورووپا لە عێراق لە پەیامێکی ڤیدیۆییدا، سەبارەت بە بەرنامەکانی رووداو رایگەیاند، "بەرنامەی 100 کورسیی تۆڕی میدیایی رووداو بەرنامەیەکی تەلەڤزیۆنیی هیوابەخشە بۆ پشتیوانیکردن لە هەڵبژاردنێکی دادوەرانە و هاوسەنگ، ئەوەیش لە رێگەی دابینکردنی گفتوگۆی بەربژێری حیزب و لیستە جیاوازەکان و تێکەڵکردنیان بە قسەکردن لەسەر ئەو پرسانەی بۆ گەلی کورد گرنگن. بەرنامەکەی رووداو بەڵێنی گفتوگۆی سیاسیی کوالێتیی بەرز و بەنێوەڕۆک دەدات کە هەر تەنیا ئەو بانگەشە و قسانە نییە کە زۆر لە ئێوە و لە دەنگدەران بیستووتانن."

 

لە بەرنامەی هەڵبژاردنەکاندا، تۆڕی میدیایی رووداو دەیان دیبەیت؛ چاوپێکەوتن، گفتوگۆی سیاسی، راپۆرتی مەیدانی بە شێوازی نوێ و تەکنەلۆژیای پێشکەوتوو بۆ ماوەی زیاتر لە مانگێك پێشکێشی بینەرانی لە کوردستان و جیهان دەکات.

 

بڕیارە ئەم هەفتەیە کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق، رۆژی دەستپێکردنی هەڵمەتی هەڵبژاردنەکانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان دیاریی بکات.