پزیشکی تایبەتی مەلا بەختیار بۆ رووداو: رەنگە ماوەی 3 مانگ بە بەردەوامی ژەهری پێدرابێت

 

بە گوتەی داژدلن، لە سەرەتای چوونی مەلا بەختیار بۆ نەخۆشخانەکە تەندروستیی باش نەبووە و نیشانەکانی کێشەی گەدە، ریخۆڵە و قژڕووتانەوەی هەبووە و، دۆخی تەندروستیی مەلا بەختیار پێش چارەسەر و دوای چارەسەر دەکەنە راپۆرت.

 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: ئێمە لە چوارچێوەی پشکنینەکان، چەندین پشکنینی تایبەتیی ژەهرمان ئەنجامدا. پشکنینی وردی خوێنمان بۆ کرد و دوای پشکنینی زانستی ژەهرزانی، سێ ماددەمان بەدیکردن. یەکەم ماددە بریتییە لە جیوە، دووەم ماددەی ئەنتیمۆن و ماددەکەی دیکەش مسە؛ ئەو ماددەی جیوەیەی کە لە خوێنەکەیدا لای ئێمە دەرکەوت، هەمان شت بوو کە لە پشکنینەکانی پێشوویدا و پێش ئەوەی بێتە نەخۆشخانەکەمان، بۆی کرابوو و دەرکەوتبوو. 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: کاتێک هاتە نەخۆشخانەکەمان، کێشەی گەدە و ریخۆڵەی هەبوو، واتە رشانەوە و سکچوون و دڵ تێکهەڵاتن. جگە لەوە، ژەهرخواردنکردنی کەسێک بە ماددەی جیوە کاریگەری لەسەر کۆئەندامی دەماریشی دەکات، بۆ نموونە سەرنجی کەسەکە بێهێز دەبێت. نەخۆشەکەمان ئەو نیشانانەی هەبوون کاتێک هاتە نەخۆشخانەکەمان؛ هەروەها کاتێک هاتە ئێرە، قژی دەوەری، بەڵام لەو کاتەوەی لێرەیە، ئەو نیشانەیە کەمبووەتەوە. ئەمەش یەکێکە لە نیشانەکانی ژهرخواردنی جیوە.

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: ئەستەمە بگوترێ، بەڵام بە گشتی دەتوانین بڵێین کە لە رێگەی خواردنەوە پێیدراوە. دەکرێت کەسێک لە رێگەی هەڵمژینەوە ئەو ماددەیە وەربگرێ، بەڵام ئەوەی ئەم نەخۆشەمان بەو جۆرە نەبووە، بەڵکو لە رێگەی خواردنەوە پێی دراوە. ئەو دوای چەند هەفتەیەک هاتووەتە ئێرە بۆ چارەسەر. نازانین بڕەکە چەند بووە، چونکە ئەو دوای چەند هەفتەیەک هاتووە، بەڵام بەپێی یەکەم پشکنینەکان کە بۆی کرا، رێژەی ماددەی جیوە زۆر زۆر بەرز بوو لە خوێنیدا. چارەسەری سەرەتاییان بۆ کرد. کاتێک کەسێک بە جیوە ژەهرخوارد دەکرێت، ماددەیەکی دەدەینێ کە لە نێو گەدە و ریخۆڵە و خوێینیدا ماددە جیوەکە کۆدەکاتەوە و ئاسانکاری دەکات بۆ دەرهاوێشتنی لە جەستەی. کاتێک مەلا بەختیار هاتە لای ئێمە بۆ چارەسەر، ئێمە لە پشکنینەکاندا ماددەی جیوەمان لە خوێنیدا بینی و ماددەکەش دەرکەوت. سەرباری ئەو هەموو چارەسەرەی کە وەری گرتبوو، هەر ماددەی جیوە لە خوێنیدا بوو؛ ئەمە دەریدەدەخات کە زۆر لەو ماددەیەی پێدراوە لە کاتی ژەهرخواردنەکەیدا. 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: چارەسەری دژە ژەهری بە حەبی بۆ کرابوو و ئێمەش لێرە بەردەوام بووین لەسەری؛ لەگەڵ ئەوەشدا چارەسەری خاوێنکردنەوەی خوێنمان بۆ کرد، هاوشێوەی ئەوەی چۆن گورچیلە دەشۆین. ئەم چارەسەرە گرنگە. بۆچی؟ چونکە ماددەی جیوە تایبەتمەندی هەیە و لە خوێندا لەگەڵ پڕۆتین تێکەڵ دەبێت و ئەستەمە جیای بکەیتەوە؛ بۆیە ئێمە شۆردنی پلازمامان بۆ کرد، واتا خاوێنکردنەوەی خوێن. تەنیا بەم رێگەیە دەتوانین دڵنیابین کە ئەو ماددەی جیوەیەی لە خوێنیدا لەگەڵ پڕۆتینەکان خۆیان تێکەڵکردبوو، دەریدەهێنین. ئەم پرۆسەیە زۆر گرنگە بۆ دەرهێنانی هەموو ئەو ماددەی جیوەی کە لە جەستەیدایە. 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: زۆر مەترسیدارە بۆ سەر گیانی ئەو کەسە، بەتایبەتی لە سەرەتادا کە رێژەکە زۆر بەرزە زیانی زۆر بە ئەندامەکانی دەگەیێنێت. ئەنجامی پشکنینی ئەندامانی زۆر خراپ بوو. ئەو ژەهرە دەتوانێت ببێتەهۆی لەکارخستنی گورچیلەکان؛ هەروەها ئەوەی کە زۆر لێی دەترسن زیانەکانییەتی لەسەر مێشک؛ ئەو ژەهرە دەتوانێت زیانێکی زۆر لە سیستمی دەمار و مێشکی بدات و ببێتەهۆی کەمکردنەوەی سەرنجی؛ لە کاتی زۆر وەرگرتنیدا ئەو ماددەیە دەتوانێت ببێتە هۆی کوشتنی کەسەکە لە رێگەی کۆئەندامی دەمارەوە. 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: ئەگەر تەماشای پرۆسەی چارەسەری پزیشکیی ئەو بکەین، بەراورد بەو کاتەی هاتە ئێرە، ئێستا زۆر جیاوازە؛ بۆیە باوەڕ ناکەم هیچ کاریگەریی درێژەخایەنی هەبێت. ئەو لێرە بەهۆی وەرگرتنی چارەسەرەوە لە رێگەی حەب و هەروەها خاوێنکردنەوەی خوێنەوە زۆر تەندروستیی باش بووە و سوودی لە چارەسەرەکە وەرگرتووە. بۆیە ئێستا دەتوانم بڵێم کاریگەریی درێژخایەنی نابێت، بەڵام دەبێت لە ژێر چاودێرییدا بێت؛ دەتوانم بڵێم هەموو شتێک باشە.

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: چارەسەرەکانمان تاوەکو ئێستا سەرکەوتوو بوون. هەروەها نەخۆشەکەش خۆی ئاماژە بەوە دەدات کە ئێستا هەست بەوە دەکات باشتر بووە؛ دەتوانم بڵێم ئێمە ئێستا لە دوایین هەفتەی چارەسەری مەلا بەختیارداین. دەتوانم بڵێم زۆر لای ئێمە نامێنێتەوە. 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: دۆخی تەندروستیی مەلا بەختیار زۆر زۆر باش بووە. هەروەها خۆی ئێستا بە پێ دەڕوات. خۆی دەتوانێت هەموو شتێک بکات. ئێستا هەندێک پشکنین ماون و ئەوانیشی بۆ دەکەین. چەند رۆژێکی دیکە کۆتایی بە چارەسەری خاوێنکردنەوەی خوێنی دەهێنین. چەند پشکنینێکی کۆتایی ماون و بۆی دەکەین. دەتوانم بڵێم یەک هەفتەی دیکە دەتوانێت بڕواتە دەرەوە. 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: بە راستی ئەو ماددانە تایبەتن و ژەهری تایبەتن. جیوە ماددەیەکە کە مرۆڤ دەتوانێت بەئاسانی دەستی بخات. بەڵام پشکنینی ورد بۆ ژەهرخواردکردن بەو ماددەیە دەبێت لە تاقیگەی تایبەت بکرێت. دەستکەوتنی ماددەکە ئەستەم نییە. 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: لە راپۆرتەکەدا بێگومان یەکەم شت ئاماژە بەوە دەدەین کە لە پشکنینەکانماندا کام ماددەمان لە خوێنیدا دۆزیوەتەوە بۆ ئەوەی ببێتە بەڵگە کە ژەهرخوارد کراوە؛ هەروەها پرۆسەی چارەسەرکردنی بە وردی دەنووسین و باس لەوە دەکەین کە کام رێکارەمان گرتووەتەبەر. گرنگیی چارەسەری دژەژەهر واتە خاوێنکردنەوەی خوێن لە چیدا بوو؟ چۆن کردمان؟ چۆن ئەنجامدرا؟ دەبێت رەچاوی چی بکرێت؟ هەروەها کۆنترۆڵی چی دەبێت بکرێت؟ بە وردی دۆخی تەندروستیی نەخۆشەکە پێش چارەسەر و دوای چارەسەر دەکەینە راپۆرت تا بتوانین سەرکەوتنی چارەسەرەکە ببینین. 

 

 

دکتۆر زوها داژدلن: ئەستەمە، چونکە نازانین ئەو ژەهرخواردنە کەی روویداوە. ئەگەر تەماشا بکەین، ئێمە ئێستا دوو ئەنجامی پشکنیمان هەن. یەکەم پشکنین و هەروەها پشکنینی لای ئێمە. بەپێی ئەو ئەو ئەنجامانە، دەتوانم بڵێم رەنگە ماوەی سێ مانگ بەردەوام ئەو ماددەیەی پێ درابێت.