ئێرانی پاش رەئیسی؟

لە کۆتاییدا و پاش زیاتر لە نۆ کاژێر لە بەدرۆخستنەوە و هەواڵی پێچەوانە و نزاکردن بۆ گەڕانەوەی، کۆماری ئیسلامی بە فەرمی مردنی سەرۆککۆماری سەلماند. دوێنێ یەکشەمە، پاش نیوەڕۆ، ئێرانییەکان باسیان لە هەلیکۆپتەرەکەی سەرۆک دەکرد کە بە ناچاری نیشتووەتەوە.

 

دواتر و وەک هەمیشە ئەم حیکایەتەیان گۆڕی بۆ سەلماندنی کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکەی سەرۆک، بەبێ ئەوەی زانیاری کۆنکرێتی لەسەر سەرنیشینەکانی بدەن. سەرلەئێوارەش، خودی رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران دێتە سەر خەت و داوا لە ئێرانییەکان دەکات؛ نزابکەن بۆ ئەوەی خوا سەرۆککۆمار و هاوڕێکانی رزگاربکات!

 

گۆڕینی ئەم حیکایەتانە، رێک لەو ساتەوەختە دەچێت، کە کۆماری ئیسلامی بە چەندین موشەکی بالیستیکی زیرەک پەلاماری ماڵی پێشڕەو دزەیی دا و، لە ماوەی شەو و رۆژێکدا زیاتر لە چوار حیکایەتی جیاوازیان خستە نێو میدیاکانەوە، بەڵام گرنگی و بایەخی رووداوەکە لێرەدا نییە، بەڵکو لەوەدایە، ئەم مردنە تراژیدییەی سەرۆک لە چ کۆنتێکستێکدا روودەدات و ئێران دەتوانێت لە سبەینێی مردنی سەرۆکەکەی چی بکات؟

 

 

مردنی سەرۆککۆمار لە ساتەوەختێکدایە، کە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست رووبەڕووی جەنگێکی یەکجار سەخت و گەورە بووەتەوە و ئێرانیش بە ناڕاستەوخۆ بووەتە بەشێک لە ئیدارەکردنی ئەنجامەکانی ئەم جەنگە کە تائێساش بەڕێوەیە. هەموومان لەیادمانە چۆن لە 13ـی نیساندا و بۆ یەکەمجار لە مێژووی کۆماری ئیسلامیدا، تارانی ئایەتوڵڵاکان پەلاماری ئسیرائیلیان دا و سەدان درۆن و مووشەکی بالیستیکی ئێرانیان بەسەر ئاسمانی دەوڵەتی جووەکان باراند و ئەمریکا، بەریتانیا و فەرەنسایان ناچارکرد، بۆ پارێزگاریکردن لە تەلئەڤیڤ، سیستمی دژەفڕین لە ناوچەکەدا کارابکەن.

 

 

ئەم گیانلەدەستدانە هەروەها لە ساتەوەختێکدا دێت، کە لە ناوەوەی کۆماری ئیسلامیی ئێران، تائێستاش لەگەڵ ئەنجامەکانی بزووتنەوەیەکی گەورەی ناڕازایدا مامەڵە دەکات، بزووتنەوەیەک کە کۆی وڵاتەکەی گرتەوە و گورزی کاریگەری لە رەمزیەتی دەوڵەتەکەی ویلایەتی فەقیهـدا. راستە ئەم گورزە کۆماری ئیسلامیی نەکوشت، بەڵام ئەوەش راستە کە تائێستا لە قوڵاییدا ئازاری دەدات و هیچ گەرەنتییەک نییە کە لە مەودای مامناوەندیدا ئەم بزووتنەوەیە سەرهەڵنەداتەوە، بەتایبەتی هەموو ئەو هەلومەرجانەی بزووتنەوەکەیان دروستکرد، تائێستا هەر لێرەن.

 

 

هەموومان بینیمان چۆن لە مانگی کانوونی دووەمی ئەم ساڵدا، رێکخراوی داعش، لە ساتەوەختی یادکردنەوەی کوشتنی قاسم سولەیمانی، پەلاماری ئێرانی دا و نزیکەی 84 هاووڵاتی ئێرانی کوشت! واتە لەسەر ئاستی ئاسایشی نێوخۆییش، کۆماری ئیسلامی گورزی سەختی بەرکەوتووە، بەڕادەیەک کە نەتوانێت رێگە لە پەلامارەکانی رێکخراوێکی وەک داعشیش بگرێت، لەکاتێکدا وڵاتێکی وەک فەرەنسا، تەنها لە ماوەی چەند مانگی رابردوودا، 24 پەلاماری داعشی پووچەڵکردووەتەوە. فەرەنسا وانەی لە باتەکلان وەرگرت، بەڵام وادیارە ئێران هێشتا لە دۆخی ئەوەدا نییە کە ئەم وانەیە وەربگرێت.

 

 

لەسەر ئاستی ئابووریش، ئێران رووبەڕووی کارەساتێکی ئێجگار گەورە بووەتەوە. لە مانگی شوباتەوە، رێژەی هەڵاوسان بە ریتمی ساڵانە و بەپێی داتاکانی رۆژنامەی لومۆندی فەرەنسی، گەیشتووەتە 42.5% ئەمەش وەک ژمارەیەکی سنووربەزێن پێناسە دەکرێت. لە مانگی رابردوودا بەهای یەک دۆلار گەیشتە 70 هەزار تمەن، بەوپێیەش بەهای دراوی نیشتمانیی ئێران گەورەترین دابەزینی لە مێژووی خۆیدا تۆمارکرد.

 

 

ئێران لە دۆخێکی ئێجگار ئاڵۆزی وا دایە، کە پێش بەفەرمی راگەیاندنی گیانلەدەستدانی سەرۆککۆمار، رێبەر، خۆی دیسانەوە دێتە سەر خەت و بە ئێرانییەکان دەڵێت 'خەمی هیچتان نەبێت، ئیدارەی وڵات رووبەڕووی هیچ گرفتێک نابێتەوە!' رێبەر وشیارە بەو دۆخە پڕ لە قەیرانە، بەڵام رۆڵی مێژوویی خۆی دەبینێت و دەیەوێت هەموولایەک دڵنیابکاتەوە لەوەی ئەو لێرەیە و کەشتییەکە دەگەیێنێتە کەنارێکی ئارام، بەبێ ئەوەی گۆڕانکاریی گەورە بێتە ئاراوە. 

 

 

هەموو ئاماژەکان بەرەو ئەوە دەڕۆن؛ رێبەری باڵای کۆماری ئیسلامیی ئێران، بەتایبەتی لە کۆنتێکستی ئێستا و ئێرەی رۆژهەڵاتی نێوەڕاستدا، رێگەنەدات بەوەی ئەزموونی سەرۆککۆمارەکانی پێش رەئیسی دووبارەببنەوە. هەر لە رەفسنجانیەوە تاوەکو دەگاتە رووحانی و لەو نێوانەشدا خاتەمی و ئەحمەدینەژاد، رێبەر هەمیشە گرفتی لەگەڵ سەرۆکایەتیی کۆماردا هەبووە و هەمیشە جۆرێک لە لێکترازانی رێژەیی لەئارادا بووە. ئەوەی کە ئێستا خامنەیی پێویستی پێیەتی، بەردەوامیدانە بەهەمان ئەو میتۆدەی کە ئیبراهیم رەئیسی لەسەری بوو. واتە هاوئاهەنگیێکی تەواو لەنێوان حکومەت و دەوڵەتدا، لەنێوان سەرۆکایەتیی کۆمار و نووسینگەی رێبەری باڵادا؛ سەرۆککۆمارێک کە لەیەککاتدا کۆکەرەوەی سوپای پاسداران و سوپای نیزامی بێت، نەوەک رەخنەگر و دابەشکار و ترازێنەر! لێرەوە، بەدیلی رەئیسی دەبێت کەسایەتیێک بێت، کە هەڵگری هەمان تایبەتمەندیی کەسایەتیی رەئیسی بێت.

 

 

لەم چوارچێوە گشتییەدا و لەسەر ئاستی دەرەوەش، پێناچێت مردنی رەئسی، کارایی رادیکاڵ بەسەر دۆستەکانی ئێران لە ناوچەکەدا دابنێت. هەر لە میلیشیاکانی عێراق، لوبنان و یەمەنەوە، تاوەکو دەگاتە سووریای ئەسەد و رووسیای پوتین، سیستمی مامەڵەکردن لەگەڵ نووسینگەی کەسی یەکەمی ئێراندایە، کە خودی رێبەری باڵایە نەوەک حکومەت و سەرۆکەکەی.

 

لە ئێراندا دەوڵەت هەیە و حکومەت هەیە. ئەوەی گرنگە و هاوکێشەکان یەکلایی دەکاتەوە ئەو ناوەندی بڕیارەیە کە دەوڵەت بەڕێوەدەبات، واتە رێبەری باڵا، نەوەک سەرۆککۆمار کە بۆ ماوەیەکی کاتی حکومەت بەڕێوەدەبات. لێرەوە، هەموو ئاماژەکان بەرەو ئەوەمان دەبەن؛ گۆڕانکاریی رادیکاڵ لە هاوکێشەی دۆستەکانی ئێراندا روونەدات، بەپێچەوانەوە رەنگە لەسەر ئاستی هەست و سۆزدەربڕین، زیاتر لە یەکتریان نزیکبکاتەوە. سەرۆککۆمار بەشێوەیەکی تراژیدی گیانی لەدەستدا، بەڵام ئێرانی دەوڵەت، هەوڵدەدات بەشێوەیەکی فراوان وەبەرهێنانی سیمبوولیی لەسەر بکات و بیکاتە میکانیزمێکی زیاتر بۆ دەرچوونی کاتی لە قەیرانەکانی.