27-07-2020
11:24
داوای دەستلەکارکێشانەوەی سۆران عومەر پەسندکرا
کۆبوونەوەی پەرلەمانی کوردستان
لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی پەرلەمانی کوردستان بە دەنگی 55 پەرلەمانتار لە کۆی 89 پەرلەمانتاری ئامادەبوو داوای دەستلەکارکێشانەوەی سۆران عومەر، پەرلەمانتاری کۆمەڵی ئیسلامی پەسندکرا.
11:08
پەرلەمانتارێکی یەکێتی: پارتی و یەکێتی لەسەر هێڵە گشتییەکان رێککەوتوون
لوقمان وەردی، ئەندامی فراکسیۆنی یەکێتی لە پەرلەمانی کوردستان
شەوی رابردوو نێچیرڤان بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان، میوانداریی كۆبوونه‌وه‌ی هاوبه‌شی یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان و پارتیی دیموكراتی كوردستانی كرد. پەرلەمانتارێکی یەکێتی دەڵێت: لەو کۆبوونەوەیەدا لەسەر هێڵە گشتییەکان رێککەوتن کراوە.
لوقمان وەردی، ئەندامی فراکسیۆنی یەکێتی لە پەرلەمانی کوردستان، بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، دوای کۆبوونەوەی شەوی رابردووی نێوان یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و پارتیی دیموکراتی کوردستان، "رێککەوتن لەسەر دانانی بەرنامەیەکی نیشتمانیی هاوبەش بە بەشداریپێکردنی سەرجەم هێز و لایەنە سیاسییەکانی کوردستان کراوە بۆ رووبەڕووبوونەوەی ئەو قۆناخەی کە هاتووەتە پێش، بە تایبەت ئەو تەنگژە جیاوازانەی کە ئەمڕۆ لە بواری ئەمنی، دارایی و تەندروستی رووی لە وڵاتەکەمان کردووە".
كۆبوونه‌وه‌كه‌ی شەوی رابردووی یەکێتی و پارتی لە سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان، به ئامادهبوونی بافڵ تاڵه‌بانی، هاوسه‌رۆكی یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان به‌ڕێوه‌چوو، بەپێی راگەیێندراوی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان، "هه‌ردوولا له كه‌شوهه‌وایه‌كی ئیجابی و دۆستانه‌دا، به راشكاوی كێشه و گرفته‌كان و بارودۆخی هه‌رێمی كوردستان و په‌یوه‌ندییه دووقووڵییه‌كانیان تاوتوێكرد". هەروەها ئەوەش خراوەتەڕوو "داكۆكی كرایه‌وه له‌سه‌ر زه‌رووره‌تی په‌یوه‌ندیی نێوان پارتی و یه‌كێتی به‌تایبه‌تی و سه‌رجه‌م لایه‌نه سیاسی و پێكهاته‌كانی كوردستان به‌مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان و پاراستنی یه‌كڕیزی و ته‌بایی كه زه‌رووره‌تێكی ئه‌م قۆناخه هه‌ستیاره‌یه بۆ رووبه‌رووبوونه‌وه‌ی ئه‌و بارودۆخه قورسه‌ی له ئه‌نجامی په‌تای كۆرۆنا و قه‌یرانی دارایی و كێشه‌كانی دیكه‌دا به‌سه‌ر هه‌رێمی كوردستاندا هاتووه".
کۆبوونەوەکەی یەکێتی و پارتی لە سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان، بۆ بڕیاردان بووە لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی پەرلەمانی کوردستان، کە بڕیاربوو یەکشەممە بکرێت و لەسەر داوای یەکێتی بۆ ئەمڕۆ دواخرا.
لوقمان وەردی لە لێدوانەکەیدا بۆ رووداو گوتی "ئێمە شەوی رابردوو وەکو فراکسیۆنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان راگەیێندراوێکمان دەرکردو لەسەر بنەمای ئەنجامەکانی ئەو کۆبوونەوەیە، بەشداری لە دانیشتنی ژمارە 6ی ئاسایی پەرلەمانی کوردستان دەکەین، فراکسیۆنەکەمان و هەڤاڵەکانمان لە فراکسیۆنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بە پەرۆشەوە هەوڵدەدەین بۆ ئەوەی بەشداری بکەین لە دۆزینەوەی دەرچەیەک بۆ رزگارکردنی هەرێم لەو قەیرانە دارایی و سیاسی و ئەمنییەی تێیکەوتووە".
ئەو پەرلەمانتارەی یەکێتی دەڵێت "کۆبوونەوەی شەوی رابردوو دەرچەیەک بوو بۆ جۆرێک لە دروستکردنی لێکتێگەیشتن لەنێوان سەرکردایەتی یەکێتی و پارتی، بێگومان کۆبوونەوەکان درێژەیان دەبێت، ئەوەی شەوی رابردوو کراوە لەسەر هێڵە گشتییەکان رێککەوتوون، کۆبوونەوەکە دەرگایەکی کردووەتەوە لەسەر هێڵە گشتییەکان رێککەوتن کراوە، ئێمە بە هەنگاوێکی باشی دەبینین و ئومێدەوارین ئەو خاڵانەی شەوی رابردوو وەکو نەخشە رێگا دیاریکراون، بتوانین لە رۆژانی داهاتوو لە بەردەوامیدان بە کۆبوونەوەکانی هەردوولا جێبەجێبکرێن".
09:55
بەرنامەی کاری کۆبوونەوەی پەرلەمانی کوردستان
کۆبوونەوەیەکی پەرلەمانی کوردستان
بەپێی بڕیارەکەی دەستەی سەرۆکایەتیی پەرلەمانی کوردستان، کۆبوونەوەکەی ئەمڕۆ کاژێر 11:00ـی پێشنیوەڕۆ دەستپێدەکات و "هەریەک لە رێواز فایەق، هێمن هەورامی و مونا قەهوەچی واژۆیان لەسەر بەرنامەی کارەکە کردووە، کە پێنج بابەتی جیاواز تەرخانکراوە".
به‌رنامه‌ی كارەکە به‌مجۆرەیە:
یه‌كه‌م: خوێندنه‌وه‌ی یه‌كه‌م بۆ ئه‌م پرۆژه و پێشنیازه یاساییانه‌ی خواره‌وه، بە پشتبه‌ستن به بڕیاری ژماره (5)ی ساڵی 2020 و حوكمی مادده‌كانی (79، 80) و بڕگه‌ی (یه‌كه‌م) له مادده‌ی (83)ی په‌یڕه‌وی ناوخۆی په‌رله‌مانی كوردستان.
- پرۆژه‌یاسای (له‌ئه‌ستۆكردنی فه‌رمانبه‌ران له‌هه‌رێمی كوردستان)
- پێشنیازی یاسای (به‌ڕێوه‌بردن و پاراستنی شوێنه‌وار و كه‌له‌پوور له هه‌رێمی كوردستان-عێراق)
- پێشنیازی یاسای (رێكخستنی میدیای ئه‌لیكترۆنی له‌هه‌رێمی كوردستان - عێراق)
دووه‌م: ده‌نگدان له‌سه‌ر داواكاریی ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی ئه‌ندامی په‌رله‌مان سۆران عومەر سەعید، له ئه‌ندامێتیی په‌رله‌مان، به‌پێی حوكمی خاڵی (1، 2) له‌بڕگه‌ی دووه‌می مادده‌ی (25) له په‌یڕه‌وی ناوخۆی په‌رله‌مانی كوردستان.
سێیه‌م: خوێندنه‌وه‌ی راپۆرت و گفتوگۆكردن سه‌باره‌ت به‌م بابه‌تانه‌ی خواره‌وه:
ـ خوێندنه‌وه‌ی راپۆرتی كۆبوونه‌وه‌ی هاوبه‌شی لیژنه‌ی (كاروباری پێشمه‌رگه و ناوچه كورستانییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێمی کوردستان) سه‌باره‌ت به‌دۆخی ناوچه كوردستانییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی ئیداره‌ی هه‌رێمی کوردستان و هێرشه‌كانی داعش بۆ سه‌ر ناوچه‌كه، به ئامادهبوونی وه‌زیری ناوخۆ، وه‌زیری كاروباری پێشمه‌رگه، وه‌زیری هه‌رێم بۆ كاروباری دانوستاندن له‌نێوان هه‌رێم و به‌غدا و ده‌سته‌ی گشتیی ناوچه كوردستانییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی ئیداره‌ی هه‌رێمی کوردستان له حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان.
ـ خوێندنه‌وه‌ی راپۆرتی هاوبه‌شی لیژنه‌ی كاروباری پێشمه‌رگه، ناوخۆ و ئاسایش و ئه‌نجوومه‌نه خۆجێیه‌كان و په‌یوه‌ندییه‌كان و ره‌وه‌ندی كوردستانی سه‌باره‌ت به‌دۆخی ناوچه سنوورییه‌كان.
ـ خوێندنه‌وه‌ی راپۆرتی لیژنه‌ی ته‌ندروستی سه‌باره‌ت به ڤایرۆسی كۆرۆنا به‌ئاماده‌بوونی وه‌زیری ناوخۆ و وه‌زیری ته‌ندروستیی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان.
چواره‌م: خوێندنه‌وه‌ی دووه‌م بۆ پێشنیازی یاسای (ماف و ئه‌ركی نه‌خۆش له‌هه‌رێمی كوردستان) به‌پێی حوكمی مادده‌كانی (87، 88، 89) له‌په‌یڕه‌وی ناوخۆی په‌رله‌مانی كوردستان.
پێنجه‌م: خوێندنه‌وه‌ی راپۆرتی لیژنه‌ی دارایی و كاروباری ئابووری سه‌باره‌ت به دۆخی دارایی و ئابووریی هه‌رێمی كوردستان به ئامادهبوونی وه‌زیری دارایی و ئابووری، وه‌زیری پلاندان، وه‌زیری هه‌رێم بۆ كاروباری دانوستاندن له‌نێوان هه‌رێمی کوردستان و به‌غدا و سه‌رۆكی دیوانی ئه‌نجوومه‌نی وه‌زیران و سكرتێری ئه‌نجوومه‌نی وه‌زیرانی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان.
کۆبوونەوەکەی پەرلەمان دوای ئەوە دێت، بڕیاربوو ئەمڕۆ یەکشەممە کۆبوونەوەکە بەڕێوەبچێت، بەڵام دواخرا. نووسینگەی سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستانیش دەڵێت، "لە میانەی پەیوەندییەکی تەلەفۆنیی نێوان مەسرور بارزانی، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان و بافڵ تاڵەبانی، ھاوسەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، ئەو کێشەیە تاووتوێ کرا. بافڵ تاڵەبانی داوای دواخستنی کۆبوونەوەی پەرلەمانی بۆ 24 کاژێر کرد".
10:44
پەرلەمانتارێکی یەکێتی: پارتی و یەکێتی لەسەر هێڵە گشتییەکان رێککەوتوون
چوار وەزیر لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی پەرلەمانی کوردستان بەشداردەبن
رووداو دیجیتاڵ
کاژێر 11:00 پەرلەمانی کوردستان کۆدەبێتەوە، هەموو فراکسیۆنەکان، جگە لە کۆمەڵ و یەکگرتوو بەشدارن. چوار وەزیریش بۆ ئەو بابەتانەی بانگهێشتکراون ئامادەدەبن و روونکردنەوە دەدەن.
هێمن هەورامی، جێگری سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان، پێش دەستپێکردنی کۆبوونەوەی پەرلەمان رایگەیاند، ئەمڕۆ کۆبوونەوەی ئاسایی ژمارە 6ی پەرلەمانی کوردستان دەکرێت، "بەڕێز سەرۆکی پەرلەمانیش بڕیارە بەشدار بێت، فراکسیۆنی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانیش بەشدار دەبن و تەواوی فراکسیۆنەکانی دیکەش".
سەبارەت بە ئامادەبوونی وەزیرەکانی حکومەت، جێگری سەرۆکی پەرلەمان رایگەیاند، شۆڕش ئیسماعیل وەزیری پێشمەرگە، رێبەر ئەحمەد وەزیری ناوخۆ، د. سامان بەرزنجی وەزیری تەندروستی، خالید شوانی وەزیری هەرێم بۆ کاروباری دانوستاندن لەگەڵ بەغدا، هەروەهاسەرپەرشتیاری کاتیی دەستەی ناوچە کوردستانییەکان، ئامادەدەبن.
بڕگەی یەکەمی بەرنامەی کاری ئەمڕۆی پەرلەمانی کوردستان بریتییە لە خوێندنەوەی راپۆرتی لیژنەی ناوچە کوردستانییەکان لەسەر دۆخی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان، هەروەها راپۆرتی لیژنەکانی پێشمەرگە و ناوخۆ و پەیوەندییەکان لەسەر دۆخی تۆپبارانی سنوورەکان دەخوێنرێتەوە.
جێگری سەرۆکی پەرلەمان دەڵێت، کۆبوونەوەکان دەکەنە دوو بەش، بەشێکی بەیانییەکەی دەبێت و بەشەکەی دیکەی دەکەوێتە دوای نیوەڕۆ، کە زیاتر پەیوەستە بە دۆخی کۆرۆنا و لێکەوتە ئابوورییەکانی بە ئامادەبوونی وەزیری تەندروستی و وەزیری ناوخۆ، لەگەڵ خوێندنەوەی دووەم بۆ پێشنیازە یاسای ماف و ئەرکی نەخۆش. هێمن هەورامی گوتیشی: "ئومێد دەکەین کۆبوونەوەکان بەرهەمداربن و گفتوگۆیەکی چڕوپڕ لەسەر ئەو بابەتانە دەکرێت و هیچ کۆسپێکی وا نابینین".
بابەتێکی دیکە کە داوادەکرێت پەرلەمانی کوردستان تاوتوێی بکات، رەوشی دارایی هەرێمی کوردستانە، لەو بارەیەوە هێمن هەورامی رایگەیاند "هەوڵدەدەین سبەی ئەو بابەتە تەواو بکەین" و ئاماژەی بەوەکرد وەزیری دارایی و ئابووری، وەزیری پلاندانان، سەرۆکی دیوانی ئەنجوومەنی وەزیران و وەزیری هەرێم بۆ کاروباری دانوستاندن لەگەڵ سکرتێری ئەنجوومەنی وەزیران بەشداری کۆبوونەوەکەی سبەی دەبن.