Kürtlerin gerçek dostu Olof G Tandberg'in vefatı üzerine

Rohat Alakom (*)

Kürtlerin gerçek dostu Olof G Tandberg'in vefatı (25-2-2024) ilk elde İsveç Kürtleri arasında çok büyük üzüntü ve boşluk yarattı. Azınlıkların, etnik grupların hakları ve özellikle de Kürt meselesi her daim Olof G Tandberg’inin gündemindeydi ve ebediyete göç ettiği güne kadar sürekli olarak Kürtlerin yanındaydı, Kürtlerin hayranı olmuştu.

Tandberg’nin hayatına dair kısa bilgi.

Kürtlerle yolunun kesişmesi 1960'lı yıllara kadar uzanıyor. 1966 yılında İsveç Kürt Komitesi (Svenska Kurdkommittén) kurulduğunda komitenin başına İsveç’in en ünlü yayınevlerinden Natur & Kultur’un sahibi, Märta Hansson getirilmiş, komitede Olof G Tandberg ve M. Nordlander de görev almıştır. İsveçliler bu komiteyi Kürtlere destek olmak ve onlara yardım etmek amacı ile kurmuştur. Komitenin iki de Kürt üyesi vardı; Dr. Salahaddin Rastgeldi ve Cemal Alemdar. Komite, güneyli Kürtlere yönelik çok değerli faaliyetler yürütüyor, çeşitli etkinlikler yapıyor ve büyük insani yardımlarda bulunuyordu. Ne yazık ki bir süre sonra 1967'de komite başkanı Märta Hansson vefat etti. Onun yerine Olof G. Tandberg komitenin başına geçti. 

Yukarıda görüldüğü gibi 'Kürtlerin gerçek dostu' (Başkan Mesud Barzani’nin kendisine verdiği ünvan) Olof G Tandberg, İsveç'teki Kürtlerin sayısının bir elin parmakları ile sayılı olduğu 1960'lı yıllarda Kürtlerle temasa geçti. 1970 yılında Irak Kürdistanı'ndaki Kürtlerin üstün çabaları sonucu ulaştıkları otonomi sonucu haklarını kazanmasından sonra, aynı yıl sözkonusu komite dağıldı.

Olof G Tandberg, özellikle bu komitenin İskandinavya'daki (Norveç, Finlandiya ve İzlanda) diğer komitelerle ilişkilerinin geliştirilmesi için büyük çaba harcadı ve 1960–1970 yıllarında Kürt davasına yardım etti. Olof G Tandberg onlarca yıldır Kürtlerle ilişkisini sürdüren eski kuşak, anlatmakla bitmeyecek dahilerden ve modern çağda İsveç'te Kürt sorununu ilk kez gündeme getiren şahsiyetlerden biri olduğu biliniyor.

1960’lı yıllardaki İzlanda Kürt Komitesi’nin kurucu başkanı, İzlanda Üniversitesi'nin sosyal bilimler fakültesinde fahri psikoloji profesörü, Yazar, seyyah, gazeteci ve o 1958 yılında Kürtlerle ilgili kapsamlı bir kitap yazan, daha sonra 1960’lı yıllarda kaçak yollardan Güney Kürdüstan’a geçerek Melle Mustafa Barzaninin yanına giderek bir süre kalan belgeseller çeken, dünyaca ünlü projelere imza atan: Prof. Dr. Erlendur Haraldsson Tanberg’nin evinde.

Olof G Tandberg İsveç medyasında birçok kez yer aldı ve Kürtlerle ilgili makaleler yayınladı. Azınlıklar konusunda uzman olarak tanındı, ve onların insani haklarının korunması her zaman gündemindeydi. Bu uğraş, yetkilisi olduğu İsveç Unesco Komitesi'nin bir geleneği haline geldi. Uzun süre İsveç Akademisi'nin dışişleri sekreteri olarak görev yaptı.

Bu yıllarda yazıları pek çok okuyucunun ilgisini çekti. Olof G. Tandberg 1966'da Kürtler hakkında bir hikaye yazmıştı: "Bir halkı büyü ile hokus pokus eden sihirli petrolün hikayesi " (Sagan om den magiska oljan som trollade bort ett folk, Fönstret, nr 9, 1966).

Bu hikaye daha sonra Fince olarak yayımlandı.

Birçok Kürdü ağırladığı ve Kraliyet Bilim Akademisi tarafından kendisine tahsis eden Botanik Bahçesi’deki evi

1967 yılında Irak'taki Kürtlerin durumunu ve Kürt halkının özgürlük mücadelesini konu alan bir kitap yayımlandı. Kitap, Olof G. Tandberg'in de aktif olarak görev yaptığı İsveç Kürt Komitesi'nin yardımıyla yayımlandı. Bu kitap, Kürt halkının Irak'ta ne kadar baskı, işkence ve meezallime maruz kaldığını ve yardıma muhtaç olduklarını somut olarak ortaya koyuyordu. 

İsveç'te Kürtlerin mevcut durumuna ilişkin böyle bir kitap ilk kez yayımlanıyordu: "Unutulan Savaş - Irak Kürdistanı'ndan Rapor / 1967 (Det glömda kriget - Rapport från irakiska Kurdistan, 1967).

İsveç'teki Kürt aydınları, yazarları ve sanatçılarıyla her zaman ilişkileri olmuştur. Tandberg, araştırmacı Rohat Alakom'un "Bin yıllık İsveç-Kürt ilişkileri (Svensk-kurdiska kontakter under tusen, Apec, 2000) başlıklı çalışmasına uzunca bir önsöz yazdı, ve bu kitabın birçok İsveçli okuyucuya ulaşması için dağıtımına büyük çaba sarf etti. İsveç'in önemli kişi ve kurumlarının yüzlerce adresi kendilerine bir örnek gönderilebilmesi için yayıncıya verildi. Bu nedenle İsveç gazetelerinde kitapla ilgili pek çok tanıtım yazısı yayımlandı.

2008 yılında en büyük arzusunu gerçekleştirdi:  Gençler ve çocuklar için çok güzel resimler ve sevimli bir formatta, Kürdistan ile ilgili İsveççe bir kitap yayınladı. Bu kitabın adı "Kürdistan hakkında ABC - Kişisel Bir Rapor" (Apec, 2008). Aynı yıl Tandberg'i başka bir mutluluk bekliyordu. İsveç Kürtlerinin her yıl ’Gala Kurd’ adı verilen bir kutlama geleneği vardı. Bu galada İsveç'teki bir Kürt'e başarı ödülü, İsveçli birine ise onur ödülü verilirdi. Jüri, 2007 yılında Olof G Tandberg'iyi 2007 yılının Kürt dostu ödülü ile ödüllendirmişti. Kraliyet Bilim Akademisi başkanlığı, (Kungliga Vetenskapsakademien) ve bu statüsünden dolayı üyesi olduğu diğer Kraliyet kurumları üyeliği, saymakla bitmeyecek vasıfları ve evrensel projelerine rağmen, Olof’u en çok mutlu eden Kürtler tarafından ödüllendirilmesi oluyordu, o anlardaki çocuksu mutluluğu, jestleri, mimikleri her Kürdün kalbinin derinliklerinde ilelebet yaşayacaktır, ruhu şad olsun.

(*)Kürtçeden çeviren ve katkı sunan: Ali Coşar

(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)

• Paylaş
• Share on Facebook
• Share on Twitter
• Share on Whatsapp
• Share on Telegram
• Share on Viber
• Share on Messenger