Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri Lyudmila Denisova
Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri Lyudmila Denisova, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik askeri müdahalesinin başından bu yana işlenen insan hakları suçlarını araştırdıklarını, bu kapsamda kendileri ile 24 saat irtibat kurulacak bir ofis kurduklarını söyledi.
Rus askerlerinin Ukraynalılara karşı işlediği cinsel saldırı suçlarının çok fazla olduğunu anlatan Denisova, “Rus askerleri tarafından tecavüze uğrayanlar sadece kadınlar, çocuklar, genç kızlar, hamile kadınlar ve yaşlı kadınlar değil, erkekler de tecavüze uğradı” dedi.
Lyudmila Denisova, aileleri ve yakınlarının gözleri önünde tecavüze uğrayanların ağır psikolojik sorunlar yaşadığını, çoğunun artık yaşamak istemediğini belirtti.
Rusya’nın Soykırımın Önlenmesine İlişkin Cenevre Sözleşmesi'ni ihlal ettiğini belirten Urakyanalı yetkili, “Kadınlar rahminden çocuklarının düşürülmesi soykırımdır” diye konuştu.
Denisova, askerlere tecavüz emri verenlerin cezalandırılması gerektiğini vurgulayarak, kendilerinin de bu suçları teşhir etmek için çalıştıklarını söyledi.
Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri Lyudmila Denisova, Rûdaw’ın sorularını yanıtladı.
Rûdaw: Savaşın başından beri özellikle kadınlara ve kız çocuklarına yönelik tecavüz olayları üzerine çalışıyorsunuz. Günde ortalama kaç ihbar alıyorsunuz?
Lyudmila Denisova: Savaşın başından beri ofisimiz 24 saat çalışıyor. İletişim için bazı yardım hatları tahsis ettik ve 32 operatör bunlarda çalışıyor. Savaşın başlangıcından bu yana, yardım hattı aracılığıyla 37 bin telefon görüşmesi yaptık. Mart ayının sonunda, Ukrayna ordusunun Ukrayna'nın bazı bölgelerini özgürleştirmeye başlamasından bu yana, bu bölgelerdeki insanlar bizi her gün arıyor ve psikolojik olarak yardım talep ediyor.
Bu yüzden Birleşmiş Milletler'in yardımıyla, insanlara ücretsiz psikolojik yardım ettiğimiz 24 saat açık bir yardım hattı oluşturduk. Web sitemizin ilk sayfasında, talimat ve bilgiler yayınladık. Aramak isteyen herkes için numaralar mevcuttur. Bu söyleşinden önce operasyon şefiyle konuştum ve bana bugün bu saate kadar binlerce kişinin yardım hatlarını aradığını ve yardım istediğini söyledi.
Rûdaw: Yardım hatlarını sadece kadın ve kızlar mı arıyor?
Lyudmila Denisova: Bizi arayanların yüzde 30'u kendini öldürmek ya da yaralamak istiyor. Bir yerlerini kesip kendini yaralıyor. Dün gece, bizim için zor bir geceydi. Buna neyin sebep olduğunu bilmiyorum, ama sanırım nedeni sirenlerin çalmasıydı. Daha gün ağarmadan sadece bir buçuk saat içinde intihar etmek istediğini belirten 10 kişi bizi aradı.
İnsanlar neden intihar etmeye çalışıyor? Çünkü bazıları cinsel saldırı mağduru. Bazılarının evleri yıkılmış veya yakılmış olabilir. Bazıları yakınlarını kaybetti. İnsanlar teselli bulmak istiyor, bu yüzden bizi arıyorlar. Bizi arayanların beşte biri ki günde ortalama 200 kişi arıyor, psikiyatriste yönlendirdiğimizde Rus askerleri tarafından tecavüze uğradıklarını doğruluyor.
Sadece Rus askerleri tarafından tecavüze uğrayan kadınlar değil, çocuklara, genç kızlara, hamile kadınlara ve yaşlı kadınlara karşı birçok tecavüz vakalarımız da var. Buna ek olarak, birkaç erkek de Rus askerleri tarafından tecavüze uğradı. Çalışmamızın başlangıcından itibaren, Kiev'in dört bir yanından bizi arıyorlardı, ancak daha sonra Çernihiv kenti özgürleştiğinde, Çernihiv halkı tarafından çok sayıda çağrı aldık. Çernihiv’de çok sayıda insan cinsel saldırıya uğramış. Ayrıca Kharkiv, Zaporijya ve diğer bölgelerde de tecavüze maruz kalanlar bizimle iletişime geçtiler. Bu, insanların sadece Kiev ve Buça’da değil, Rus ordusu birliklerinin Ukrayna’da girdikleri her bölgede Ukrayna halkına cinsel saldırıda bulunduğu anlamına geliyor.
Rûdaw: Kaç kişi cinsel istismara maruz kaldı? Veriler neyi gösteriyor?
Lyudmila Denisova: Rus ordusunun cinsel saldırılarının iki özelliği var. Bizimle iletişime geçen ve tecavüz hakkında konuşan mağdur kadınların çoğu, kendilerine tecavüz eden askerlerin 20 ila 25 yaşları arasında olduğunu söyledi. Bunu Ukrayna halkına karşı bir silah olarak kullandılar. Ukraynalılara cinsel istismarda bulunan tüm askerlerin yüzleri maskeliymiş. Kurbanlar sadece tecavüzcülerin gözlerini görebilmiş. Kurbanların korkusu, yüzleri bilinmediği için tacavüzcülerin hala onlarla bir arada yaşıyor olma ihtimalidir. Belki de Rus ordusundan ayrılıp Ukrayna'da kalmış ve onlarla aynı sokaklarda yaşıyor olabilirler. Bu bize, yeni nesil Rus askerlerinin Putin'in propagandasıyla uyuşturulduklarını söylüyor. Ukrayna halkına karşı kin besleyerek eğitildiler. Bu kin her yerde yayıldı.
İkinci özellik, insanlara alenen cinsel saldırıda bulunmuş olmalarıdır. Askerler halkın önünde kurbanlara saldırmış. Ebeveynlerin gözü önünde, çocuklara tecavüz etmişler. Ayrıca çocukların önünde anne ve babalarına cinsel istismarda bulunmuşlar. Bazı erkek ve kadınlara, insanlar görebilsin diye sokak ortasında tecavüz etmişler. Bazı vakalar var ki asker birine tecavüz ettiğinde, diğer askerlerin onları seyretmesi için insanları zorla topladığından bahsediliyor. Tecavüz sırasında sürekli insanlara "Bakın, bu her Nazi oruspunun kaderi olacak" demişler.
Rûdaw: Daha önce sadece Buca şehrinde 25 kıza tecavüz edildiğini ve 11 yaşındaki bir erkek çocuğuna tecavüz edildiğini bildirmiştiniz. Olay nasıl olmuştu ve o insanların durumu nedir?
Lyudmila Denisova: Annesinin gözleri önünde 10 saat boyunca tecavüze uğrayan 11 yaşındaki çocuğun durumu ağır ve bir iple sandalyede sıkıca bağlanmış. Bir ay boyunca psikologların yoğun çabaları sonucu çocuk tekrar konuşabildi. Bu ne demek? Bu gibi durumlarda iki kurban olduğu anlamına geliyor; çocuk ve annesi. Anne, dünyanın dört bir yanında insanlar onlara neler yapıldığını bilsinler diye psikologlardan hikayeyi anlatmalarını istedi. Bu olayları, mağdurlarını ve Rus askerlerin şiddetini tüm dünyanın bilmesi gerekiyor.
Kurbanlardan bazıları saldırı sırasında öldü. Çünkü askerler sadece insanlara cinsel istismarda bulunmakla kalmıyor, aynı zamanda onlara işkence ediyor. Cinsel istismar sırasında sadece fiziksel saldırı ile kalmadılar, aynı zamanda işkenceyi daha yaygın hale getirmek ve mağdurları yaşayamaz hale getirmek için başka araçlar da kullandılar.
Başka bir hikaye daha var; savaş bölgesinde bir aile, Rus askerler geldiğinde evlerindeki sığınakta saklanıyor. Bir anne ve iki kızı, kızlarından biri 15, diğeri ise 17 yaşında. Onlar sığınakta gizlenirken Rus askerler gelip önce anneye tecavüz ediyorlar. Daha sonra 15 yaşındaki kıza tecavüz ediliyor. Birkaç gün boyunca anne ve kızı aynı şekilde cinsel saldırıya maruz kalıyor, ta ki ikisi de ölene kadar. Ama Rus askerler 17 yaşındaki kıza tecavüz etmiyor. Ona “sen çirkinsin, sadece olanları seyretmelisin” diyorlar ve sonra insanlara bunu örnek olarak anlatıp “oruspulara” ne yapacaklarını söylüyorlar. Ukraynalı askerler bölgeyi özgürleştirdiğinde, 17 yaşındaki kızın annesi ve kız kardeşinin cesetleriyle dört gün boyunca bodrumda kaldığını fark ediyor. Ukraynalı askerler şehri kurtardığında bu kız büyük annesinin evine kaçıyor. Büyük annesi hattımızı aradı ve kıza yardım edebilelim diye psikolog göndermemizi istedi. Biz de yardımına koştuk.
Başka bir hikaye ise, su arayan 15 ve 20 yaşlarındaki iki kız kardeşin hikayesidir. Üç Rus askeri tarafından tutuklanıyorlar. Askerlerden ikisi, ablasının önünde 15 yaşındaki kıza cinsel saldırıda bulunuyor. Ablası dizlerinin üzerine çöküp küçük kız kardeşi yerine sokak ortasında ona saldırsınlar diye askerlere yalvarıyor ama askerler küçük kız kardeşine bunu yapıyorlar. Saldırı sırasında bedenleri dışında başka aletler de kullanmışlar. İki kız kardeş daha bir başka bodrum katında saklanırken aynı durumu yaşıyor. Ablası küçük kız kardeşine yardım etmeye çalışıyor ama başarılı olamıyor ve ölüyor. Şehir kurtarıldıktan sonra yardım hattımızı aradılar ve yardım istediler. İşkencenin sadece fiziksel olmadığını anlamalıyız. Bu, kurbanların travma yaşadığı ve bazılarının hiçbir şey yapamadıkları için kendilerini affedemedikleri anlamına geliyor.
14 yaşındaki bir kız, ebeveynlerinin önünde birkaç gün boyunca beş Rus askeri tarafından tecavüze uğruyor. Şimdi o kız hamile. Doktorlar ona bebeği aldırmaması talimatını verdiler, çünkü eğer aldırırsa, ilerde artık çocuk sahibi olamayacak. Şimdi o kızla ne yapacağımızı bilmiyoruz. Düşünsenize, bu savaş sona erdiğinde çok sayıda hamile genç kızımız olacak ve şimdiden bu sayı çok fazla.
Rûdaw: Savaşın fiziksel ve ruhsal mağdurlarına yardım edecek özel bir merkez var mı?
Lyudmila Denisova: Bu cinsel saldırıların Rus askerleri tarafından Ukraynalılara karşı bir silah olarak kullanıldığına inanıyoruz. Özellikle Ukraynalı kadınlara karşı, böylece gelecekte çocuk sahibi olamasınlar diye. Bu da, Soykırımın Önlenmesine İlişkin Cenevre Sözleşmesi'nin Rusya tarafından ihlal edildiği anlamına geliyor. Bunun, Ukrayna halkının soykırımı olduğuna inanıyoruz. Yine hamile olduğu halde bir kadına tecavüz edilmiş ve karnındaki çocuk düşürülmüş. Bu da Rusların Ukraynalı çocukların doğmasını istemediğini gösteriyor. Ukraynalı kadınların rahminden çocuklarının düşürülmesi soykırımdır.
Bazı kadınların maruz kaldıkları istismardan sonra hamile kaldığı, duydukları utanç nedeniyle kimse duymasın diye kürtaj yaptırmak için Polonya'ya gittiklerini gösteren vakalar da var. Ancak Polonya’da yasalar buna izin vermiyor. Bu yüzden bu kadınları kürtaj olmaları için başka ülkelere göndermeye çalışıyoruz.
Rûdaw: Uluslararası toplum size nasıl yardım etti, talepleriniz nelerdir?
Lyudmila Denisova: Askerlere tecavüz emri verenler cezalandırılmalıdır. Putin'e yakın insanlar bunlar. Askerlere emir verenler ve saldırıyı gerçekleştiren askerler de cezalandırılmalıdır, ancak bu zaman alır. Üst düzey bir BM yetkilisiyle bir toplantımız var. Kendisi cinsel şiddeti önlemekle sorumludur. Birlikte özel çözümler üzerinde duracağız. Şimdi bize kurbanlarla nasıl ilgileneceğimizi, tecavüzcüleri nasıl bulacağımızı ve bu durumla nasıl başa çıkacağımızı öğretiyorlar. Sadece bilgileri yayınladığımız zaman mağdurların bu cinsel şiddet hakkında konuşmalarının gizli kalacağını ve korunacaklarını anlamalarını sağlamalıyız. Bilgileri uluslararası protokole göre koruyoruz. Bu nedenle, mağdurların bize daha fazla yaşadıklarını anlatmasını sağlamak için çalışmamız gerekiyor. Bunu açığa çıkarmak sadece mağdurlar için değil, tüm dünyanın bu bilgiyi bilmesi için önemlidir. Bu yapılanlar tekrar yaşanması, suçlular cezalandırılsın diye. Şu anda bunun üzerinde çalışıyoruz.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın