رووداو- دهۆك
ترسی هێرش بۆ سەر مووسڵ و هەڵسوكەوتی داعش لەگەڵیان، چەندین خێزانی شاری مووسڵی ناچار كردووە بە رێگەی جیاواز شارەكە جێبهێڵن. قایمقامی شارەكە دەڵێت رۆژانە 150 خێزان لە مووسڵ رادەكەن.
بەشێك لەو خێزانانە دەچنە بەغدا، بەشێكیان دێنە هەرێمی كوردستان و هەندێك لەو خێزانانەش دەچنە سووریا و لەوێوە دەچنە توركیا، لەوێشەوە بەشێكیان دێنەوە هەرێمی كوردستان.
حوسێن عەلی، قایمقامی قەزای ناوەندی مووسڵ زانیاری تازەی لەبارەی هەڵاتنی خەڵكی مووسڵ بۆ (رووداو) ئاشكرا كرد و گوتی "خەڵكی مووسڵ چەندین رێگەیان گرتووەتەبەر بۆ رزگاربوون لە دەستی داعش، زۆربەیان لە رێگەی سووریاوە خۆیان دەگەیەننە توركیا. ئەوانەشی رادەكەن ئەوانەن كە باری داراییان باشە".
بەپێی قسەی حوسێن، هەندێك لەوانەی لە مووسڵ هەڵدێن، ئۆتۆمبێلێك بە 2500 دۆلار بە كرێ دەگرن بۆ سووریا، لەوێشەوە بە قاچاخ خۆیان دەگەیەننە نێو خاكی توركیا و پاشان لەوێوە هەندێكیان دێنەوە هەرێمی كوردستان، هەندێكیشیان هەر لە توركیا دەمێننەوە و بەشێكیان پەنا دەبەنە بەر وڵاتانی ئەوروپا. حوسێن دەڵێت "تێچووی خێزانێكی سێ كەسی لەو رێگەیەوە بۆ كوردستان 6000 دۆلارە".
جگە لەو رێگایە، حوسێن عەلی باسی رێگاكانی دیكەی دەربازبوون لە مووسڵ دەكات و دەڵێت "هەندێك لەوانە بە هەماهەنگیی نێوان دەزگا ئەمنییەكانی كوردستان و شێخی عەرەبە سوننەكان دێنە ناوچەكانی نزیك سنووری پێشمەرگە و لەوێشەوە نزیكەی 10 كاژێر بەپێ دەبڕن و دێنە هەرێمی كوردستان. بەشێكی دیكەشیان دەچنە حەویجە، لەوێ بە 200 دۆلار بە قاچاخ دەهێنرێنە كەركووك".
سەبارەت بە ژمارەی دانیشتووانی ئێستای مووسڵ، قایمقامی ناوەندیی مووسڵ گوتی "ئێستا نزیكەی 4 ملیۆن و 500 هەزار كەس لە مووسڵ دەژین، بەڵام لەو ژمارەیە تەنیا ملیۆن و نیوێكیان خەڵكی رەسەنی شارەكەن، ئەوانی دیكە پاش هێرشەكانی تكریت و رومادی هاتوونەتە شارەكە". گوتیشی "ئێستا 98%ی دانیشتووانی مووسڵ عەرەبن، بەشێكی زۆر كەمیش كوردی لێماوە، مەسیحییەكانیش بە پەنجەی دەست دەژمێردرێن".
حوسێن عەلی باسی رەوشی ئێستای نێو شاری مووسڵی كرد و گوتی "چەكدارانی داعش لە نێو مووسڵ هەستیان بە راكردنی خەڵكەكە كردووە، بۆیە بازگەكانی دەرچوونیان زۆر توند كردووە. زانیاریمان بۆ هاتووە (سێ شەو لەمەوبەر) لە نێو 6 مزگەوتی مووسڵ خەڵكیان ناونووس كردووە و داوایان لێكردوون بەیعەت بە خەلیفەی داعش بدەن و چەكیان پێداون بۆ ئەوەی بچنە بەرەكانی شەڕ، هەر كەسێكیش بەرهەڵستی بڕیارەكەیان بكات دەیكوژن".
رێگەی گەیشتن بە كەناری ئارامی بۆ ئەو خێزانانەی لە مووسڵ هەڵدێن پڕ لە مەترسییە. هەفتەی رابردوو خێزانێكی دانیشتووی شاری مووسڵ كە لەبن دەستی داعش هەڵاتوون، بەرلەوەی بگەنە هەرێمی كوردستان، لە رێگادا بۆمبێكیان پێدا تەقیوەتەوە و چواریان بریندار بوون.
سەرچاوەیەك لە تەندروستیی دهۆك ئەم هەواڵەی بۆ (رووداو) پشتڕاستكردەوە و گوتی "دوو لە بریندارەكان منداڵ بوون، زۆربەیان دەموچاویان سووتابوو، دوای ئەوەی چارەسەری پێویستیان بۆ كرا، رادەستی ئاسایشی دهۆك كران".
ساڵێك و چەند رۆژێكە مووسڵ كەوتووەتە ژێر دەستی داعش. ژمارەی دانیشتووانە رەسەنەكەی مووسڵ 3 ملیۆن كەس دەبێ، بەڵام لەگەڵ هاتنی داعش بۆ شارەكە نزیكەی ملیۆن و نیوێك لە دانیشتووانەكەی ئاوارەی هەرێمی كوردستان و وڵاتانی دراوسێ بوون.
دووریی ئەم شارە لە شارێكی وەكو دهۆك تەنیا 80 كیلۆمەترە، بەڵام زەبر و زەنگی داعش وایكردووە بەشێك لە دانیشتووانەكەی سەتان كیلۆمەتر ببڕن و پارەیەكی زۆریش خەرج بكەن، بۆ ئەوەی بگەنە ناوچەیەكی ئارامی وەكو پارێزگای دهۆك.
سەرەڕای ئاستەنگەكانی رێگا و هەڕەشەكانی داعش، بەڵام هێشتا ژمارەیەكی زۆر لە خەڵكی مووسڵ خۆیان دەگەیەننە هەرێمی كوردستان، بە تایبەتی پارێزگای دهۆك.
سەرچاوەیەك لە ئاسایشی زاخۆ بە (رووداو)ی گوت "پێش هێرشەكەی تكریت، ژمارەی ئەو عەرەبانەی لە مووسڵەوە دەچوونە توركیا و پاشان دەهاتنە هەرێمی كوردستان كەم بوو، بەڵام ئێستا ژمارەیان زۆر بووە و رۆژانە خەڵك بەم رێگەیەدا دێن".
ئەو سەرچاوەیە كە نەیویست ناوی بڵاوبكرێتەوە، سەبارەت بە چۆنیەتی رێگەدان بە داخڵبوونی ئەم كەسانە بۆ هەرێمی كوردستان گوتی "ئەوانەی ناسنامەیان مووسڵە، دەزانین لە مووسڵ رایانكردووە و چوونەتە توركیا، لەوێشەوە دێنە ئێرە، بەڵام ئێمە داوای كەفیلیان لێدەكەین، هەر كەسێك كەفیلێكی لە كوردستان نەبێت، رێگەی پێنادەین بێتە هەرێمی كوردستان". ئەو سەرچاوەیە ئامارێكی وردی لەبەردەست نەبوو لەبارەی ئەم كەسانە، بەڵام گوتی رۆژانە خەڵك لە دەروازەی ئیبراهیم خەلیلەوە دەربازی هەرێمی كوردستان دەبن.
سەیدۆ شنگالی، سەرۆكی كوتلەی برایەتی و پێكەوەژیان لە ئەنجوومەنی پارێزگای نەینەوا، باسی جێگیربوونی ئەو خێزانانە دەكات كە لە مووسڵ هەڵدێن و دەڵێت "زۆربەیان دەچنە لای كەسوكاریان كە پێشتر ئاوارە بوون. ئەوانەشی كە كەسوكاریان لێرە نییە، دەبێت كەسێك كەفالەتیان بكات ئینجا رێگەیان پێدەدرێت لە كەمپ نیشتەجێ ببن، یان خانوو بەكرێ بگرن".
کۆمێنتەکان
وەک میوان کۆمێنتێك بنووسە یان وەرە ژوورەوە و هه‌موو خزمەتگوزارییەکان به‌كاربێنه
کۆمێنتێک دابنێ