Haber Merkezi - 2024 yılı, geçmişi köklü sorunlardan kaynaklanan savaşlara, küresel siyasette belirgin değişimlere ve büyük çaplı kayıplara yol açan doğal afetlere sahne oldu.
Yılın başından sonuna kadar medyada yankı bulan bazı olaylar bu yılı tanımlamamıza yardımcı oldu. İşte 2024 yılında tüm dünyaya damga vuran olaylar.
Japonya'yı deprem vurdu
2024 yılına girer girmez, dünya bir felaketle sarsıldı.
Japonya'nın batısındaki İşikawa eyaleti ve bu bölgedeki Noto Yarımadası kıyısında ocak ayının ilk haftasında çok sayıda deprem meydana geldi.
Depremlerde 240'ın üstünde kişi yaşamını yitirirken, sarsıntılar sonrası oluşan tsunami nedeniyle bölge genelinde 1,9 kilometrekarelik alan sular altında kaldı.
İran'da çifte saldırı
İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin ABD'nin Bağdat'taki saldırısında öldürülmesinin 4. yılı dolayısıyla 3 Ocak'ta düzenlenen anma törende, kabristana giden yol üzerinde iki patlama meydana geldi.
Saldırılarda kadın ve çocukların da aralarında olduğu 89 kişi hayatını kaybetti, 284 kişi yaralandı.
İranlı yetkililer, patlamaların canlı bomba saldırıları sonucu gerçekleştiğinin tespit edildiğini duyurdu, saldırıları IŞİD üstlendi.
İran’ın Erbil’e balistik füze saldırısında Kürt işadamı ve bebeği öldürüldü
İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun 15 Ocak’ta Erbil'deki birçok sivil yerleşim birimine çok sayıda balistik füzeyle gerçekleştirdiği saldırılarda 4 sivil hayatını kaybederken, en az 6 kişi yaralandı.
Saldırılarda Kürt iş insanı işadamı Peşrev Dizeyi ve 1 yaşını daha doldurmamış Jina isimli bebeğinin yanısıra evde misafir olan Bağdat’lı bir iş insanı ve Filipin uyruklu bir çalışan hayatını kaybetti. Eşi, iki oğlu ve 1 çalışan ağır şekilde yaralandı.
Kürdistan Bölgesi Bölgesi Hükümet Sözcüsü Peşava Hewrami, Erbil'e yönelik saldırılarda kadınlar, çocuklar ve sivillerin hedef alındığını belirterek “Bu korkakça şiddet eylemi insanlığa karşı büyük bir ihlal ve inkar edilemez bir suçtur" dedi.
İran’ın saldırıları Kürdistan Bölgesi bölgesi genelinde protesto edilerek 3 günlük yas ilan edildi. Erbil ve Duhok Ticaret ve Sanayi Odaları da İran mallarının ithalatı ve kullanımının boykot edilmesi, bu ülkeyle ekonomik ve ticari ilişkilerin askıya alınması çağrısında bulundu.
Türkiye'nin ilk uzay yolcusu
Türkiye'nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı'nın da içinde bulunduğu SpaceX'e ait uzay aracı, 19 Ocak'ta, NASA'nın Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden başarıyla fırlatıldı.
Axiom-3 (Ax-3) mürettebatını taşıyan Dragon uzay aracı, 20 Ocak'ta Uluslararası Uzay İstasyonu'na (UUİ) başarıyla kenetlendi.
Dragon kapsülü, 9 Şubat'ta ABD'nin Florida eyaleti açıklarında okyanusa iniş yaptı.
İlk beyin çipi yerleştirildi
ABD'li nöroteknoloji şirketi Neuralink'in kurucusu Elon Musk, 30 Ocak'ta, ilk kez bir insana beyin çipinin yerleştirildiğini açıkladı.
Musk, yaklaşık bir ay sonra, beyin çipi yerleştirdikleri kişinin düşünce yoluyla bilgisayar faresini kontrol edebildiğini belirtti.
Ardından 21 Mart'ta Neuralink, beyin çipi yerleştirdikleri kişinin düşünce yoluyla satranç oynadığını kaydetti.
Putin'in bir numaralı rakibi öldü
Rusya Federal Cezaevi Hizmetleri, 16 Şubat'ta, tutuklu muhalif Aleksey Navalni'nin cezaevinde hayatını kaybettiğini bildirdi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Navalni'nin Rusya'daki cezaevinde ölümüne ilişkin güvenilir ve şeffaf bir soruşturulma yürütülmesi çağrısında bulundu.
Moskova'da saldırı
Moskova'da "Crocus City Hall" adlı konser salonuna 22 Mart akşamı silahlı kişilerce saldırı düzenlendi.
Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde saldırganların otomatik silahlarla salonda rastgele ateş açtıkları görüldü.
Konser salonunun bulunduğu binanın çatısı, çıkan yangının ardından çöktü.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıyı düzenleyen 4 teröristin de içinde olduğu 11 kişinin yakalandığını belirtti.
Saldırıda 144 kişi hayatını kaybetti.
Gazze'de toplu mezarlar
BM İnsan Hakları Konseyi, İsrail'in yoğun saldırıları altındaki Gazze'de acilen ateşkes sağlanmasını talep eden karar tasarısını kabul etti.
İsrail ordusunun baskın düzenleyerek yüzlerce Filistinliyi öldürdüğü ve harabeye çevirdiği Gazze kentindeki Şifa Hastanesi avlusunda toplu mezar bulundu.
Barbados yönetimi, Jamaika, Bahamalar, Norveç, İspanya, İrlanda, Slovenya ve Ermenistan, Filistin'i devlet olarak tanıma kararı aldı.
İran Cumhurbaşkanı helikopter kazasında öldü
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan helikopter kazasında hayatını kaybetti.
Netanyahu için tutuklama kararı başvurusu
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Kerim Han, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında "yakalama kararı" başvurusunda bulundu.
Han, Netanyahu ve Gallant'a ilaveten Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, Hamas'ın Gazze'deki lideri Yahya Sinvar ve Hamas'ın askeri kanadı İzeddin el-Kassam Tugayları'nın lideri Muhammed ed-Dayf hakkında "yakalama kararı" başvurusunda bulundu.
Trump'a suikast girişimi
14 Temmuz'da Trump'ın başkanlık seçimleri öncesinde Pensilvanya'da düzenlediği seçim kampanyası sırasında kürsüde konuşurken yaklaşık 7 el silah sesine benzer patlamalar duyuldu.
İlk patlamanın ardından Trump'ın kürsüde sağ kulağını tuttuğunun görülmesinin ardından, korumaları, Trump'ın etrafını sardı.
Trump'ın, kürsüden inmeden önce sağ yanağında kanlar akarken yumruğunu havaya kaldırdığı anlar kameralara yansıdı.
Netanyahu, ABD Kongresi'nde konuştu
İsrail'in Gazze'deki saldırıları sürerken Netanyahu, 24 Temmuz'da ABD Kongresi liderlerinin daveti üzerine Kongre'deki ortak oturumda yaklaşık 1 saat süren konuşma yaptı.
ABD Kongresindeki konuşması sırasında 56 kez ayakta alkışlanan Netanyahu, konuşmasında Gazze'nin Refah bölgesinde hiç sivilin öldürülmediğini ileri sürdü.
HAMAS Lideri Haniye öldürüldü
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak için Tahran'da bulunan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye'nin, misafir olduğu konut 31 Temmuz'da 02.00 sıralarında havadan atılan mermiyle hedef alındı.
Haniye, uğradığı suikast sonucunda hayatını kaybetti.
Suikasta uğraması birçok ülkede protesto edilen Haniye için gıyabi cenaze namazları kılındı.
İlk yapay zeka yasası
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde kullanılan yapay zeka sistemlerinin temel insan haklarına ve güvenliğine zarar vermeyecek şekilde işlemesi hedeflenen, dünyanın ilk "Yapay Zeka Yasası" resmi gazetede yayımlanmasının ardından AB üyesi ülkelerde 1 Ağustos'ta yürürlüğe girdi.
Bangladeş'te öğrenciler sokağa döküldü
Bangladeş'te 1971'deki Bağımsızlık Savaşı'nda görev alan kişilerin çocuklarına kamuda kontenjan ayrılması kararının ardından ülkede büyük protestolar baş gösterdi.
Gösteriler sırasında şiddet olayları artarak devam ederken Başbakan Şeyh Hasina 5 Ağustos'ta resmi konutundan ayrılarak askeri helikopterle Hindistan'a gitti, göstericiler ise bu sırada Başbakan'ın resmi konutunu bastı.
İsrail'in çağrı cihazı saldırısı
İsrail, 17-18 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı "pager" isimli çağrı cihazlarına ve telsizlere sızdı, sinyal verdiği için sahipleri tarafından ellerine alınan cihazlar bu esnada infilak etti.
Çağrı cihazları ve telsizlerin patlatılması nedeniyle 37 kişi hayatını kaybetti, 3 binden fazla kişi yaralandı.
Netanyahu için tutuklama emri çıktı
UCM, 21 Kasım'da Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardığını duyurdu.
Mahkeme ayrıca İsrail'in, UCM'nin yargı yetkisine ilişkin itirazlarını reddederek Filistin topraklarında işlenen suçlar üzerinde yargı yetkisinin bulunduğuna hükmetti.
Donald Trump yeniden ABD başkanı seçildi
ABD'liler 5 Kasım'da başkanlık seçimi için sandık başına gitti. Cumhuriyetçilerin adayı Trump ile Demokratların adayı Kamala Harris'in yarıştığı seçimi Trump kazandı.
Rakibi Harris'e yaklaşık 5 milyon oy fark atan Trump, zafer konuşmasında "47. başkan seçilmem dolayısıyla Amerikan halkına teşekkür ediyorum" dedi.
Suriye'de Esad rejimi çöktü
Suriye'de 27 Kasım'da rejim karşıtı silahlı gruplar ile Beşar Esad güçleri arasında çatışmalar yoğunlaştı.
Rejim karşıtı silahlı gruplar, 30 Kasım ile 7 Aralık tarihleri arasında Halep, İdlib, Hama ve Humus gibi en büyük illerde üstünlük kurdu.
Suriye'de 1963'de iktidara gelen Baas Partisinin 61 yıllık iktidarı, 2011'de özgürlük talebiyle başlayan halk hareketlerinin şiddetle bastırılmak istenmesiyle patlak veren iç savaşta, başkent Şam'ın 8 Aralıkta rejimin kontrolünden çıkmasıyla çöktü.
Rejim lideri Beşar Esad, 8 Aralık'ta başkentten kendisi ve ailesi için sığınma sağlama kararı alan Rusya'ya kaçtı.
Güney Kore'de başarısız sıkıyönetim ilanı
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, "muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere karıştığı" gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etti.
Aynı gece Ulusal Mecliste düzenlenen acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ilişkin verilen önerge, 190 milletvekilinin oyuyla kabul edildi.
Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın ardından "hükümsüz" hale geldiğini açıkladı.
Bunun üzerine Bakanlar Kurulunu toplayan Yoon, kabinenin onayının ardından sıkıyönetimi sona erdirdiğini duyurdu.
Fransa'da hükümet düştü
Fransa'da Mecliste güvenoyu alamayan Başbakan Michel Barnier'nin merkez sağcı azınlık hükümeti 3 aylık görevinin ardından 4 Aralık'ta düştü.
Fransa’da muhalif solcu ve aşırı sağcı milletvekilleri Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 3 ay önce atadığı Michel Barnier’nin merkez sağcı azınlık hükümetinin güvenoyu alamayarak düşmesini memnuniyetle karşıladı.
Macron, Başbakan Barnier'nin istifasını onayladı. Barnier hükümetinin düşürülmesinin ardından Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından 13 Aralık'ta Başbakan olarak atanan François Bayrou yeni hükümeti kurdu.
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye'nin başkenti Şam'da Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed Şare ile bir araya geldi.Fidan, Suriye'ye resmi ziyaret düzenleyen ilk Dışişleri Bakanı oldu.
Azerbaycan uçağı Kazakistan'da düştü
Bakü-Grozni seferini yapan AZAL'a ait Embraer 190 tipi uçağı, Kazakistan'ın Aktau kenti yakınlarında düşmüştü. AZAL, uçakta 5 kişilik mürettebat ve 62 yolcudan oluşan 67 kişinin bulunduğunu açıklamıştı. Kazada 38 kişinin hayatını kaybettiği, 29 kişinin kurtulduğu bildirilmişti.
Azal, uçağın fiziksel ve teknik dış müdahale sonucu kaza yaptığını duyurmuştu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'le telefonla görüşerek, Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ait uçağın düşürüldüğü "trajik olayın Rus hava sahasında yaşanması nedeniyle" özür dilemişti.
Güney Kore'da uçak kazası
Yılın sonuna doğru 29 Aralık sabahı Güney Kore'nin Muan kentinde, 175 yolcu, 4 kabin görevlisi ve 2 pilot olmak üzere 181 kişiyi taşıyan yolcu uçağının inişte kontrolden çıkması sonucunda meydana gelen kazada 179 kişi yaşamını yitirdi. Kurtarılan 2 kabin görevlisi dışında uçaktaki herkes hayatını kaybetti. 175 yolcunun 173'ü Güney Kore vatandaşıyken 2 yolcu Tayland vatandaşıydı.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın