Ukrayna'nın Irak Büyükelçisi Ivan Dovhanych, Rusya'nın ülkesine karşı başlattığı savaşın üçüncü yılında Ukrayna'nın hala "dirençli" olduğunu ve adil bir barışa ulaşmanın hiçbir yolu olmadığını belirtti.
Rûdaw TV’de Nalin Hasan'ın sunduğu haber bültenine katılan Büyükelçi Ivan Dovhanych, "2014 yılında Rusya'nın Kırım'ı işgal etmesinden bu yana, Ukrayna topraklarının yaklaşık %18'i Rusya tarafından işgal edildi" dedi.
Ivan Dovhanych, "Ruslar, tüm Ukrayna'yı birkaç hafta içinde ele geçirmeyi ve başkent Kiev'i üç günde işgal etmeyi planlıyordu, ancak üç yıldır devam eden tam ölçekli işgale rağmen Ukrayna'yı ele geçiremediler" ifadelerini kullandı.
Savaşın zararlarına ilişkin olarak, büyükelçi 2022 yılındaki tam ölçekli işgalin ilk yılında ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının yaklaşık üçte birini kaybettiğini belirtti. Ayrıca, Irak ile ticaretin 2021'de 700 milyon dolardan 2022'de 200 milyon dolara düştüğünü, ancak 2024'te 300 milyon doların üzerine çıktığını söyledi.
Ukrayna Büyükelçisi, Ruslara güvenilmemesi gerektiğini vurgulayarak, "Her şeyin sözünü veriyorlar ama her zaman yalan söylüyorlar" dedi. Ayrıca, "Kalıcı bir barış için gerçek güvenlik garantileri gerekiyor... çünkü bu garantiler olmadan, her ateşkes yalnızca Rusya'nın Ukrayna'ya bir sonraki saldırısından önce geçici bir duraklama olacaktır" ifadelerini kullandı.
Kürdistan Bölgesi ile ilişkilere gelince, büyükelçi hükümetinin Erbil'de bir genel konsolosluk açmaya karar verdiğini ve bunun bu yıl içinde gerçekleşmesini umduğunu belirtti.
Ukrayna'nın Irak Büyükelçisi Ivan Dovhanych Nalin Hasan’ın sorularını yanıtladı:
Rûdaw: Ukrayna-Rusya savaşının üçüncü yılı doldu, bu konuda ne hissediyorsunuz?
Ivan Dovhanych: Size şunu söyleyebilirim ki, üç yıllık savaş herhangi bir halk için çok zordur, Ukraynalılar için de öyle. Üç yıl önce, evimin altından gelen tuhaf bir sesle erken uyandığımda ve Rus askeri helikopterlerini gördüğümde, gözlerime inanamadım. Elbette bu savaşın bu kadar uzun süreceğine de inanmıyordum. Ancak bu üç yıl boyunca, Ukraynalıların hislerini tek bir kelimeyle özetleyebilirim: direnç. Savaşıyoruz, savaşmaya hazırız ve savaşacağız, çünkü şu anda ülkem için adil ve kalıcı bir barışa ulaşmanın hiçbir yolu yok. Ne yazık ki, başka seçeneğimiz yok.
Rûdaw: Şimdiye kadar savaşın Ukrayna'ya verdiği zarar ne kadar oldu?
Ivan Dovhanych: Şu anda bunu konuşmak çok zor, çünkü savaştan sonra gerçek kayıpları değerlendirebileceğiz. Ancak şimdi biliyoruz ki, Ukrayna'nın altyapısının, sanayisinin ve ekonomik kapasitesinin büyük bir kısmı Rusya'nın düşmanca eylemleri nedeniyle zarar gördü. Ancak bundan daha kötüsü, can kaybı. Bu savaşta binlerce vatandaşımız hayatını kaybetti. Milyonlarca Ukraynalı mülteci oldu. Bu yüzden, savaştan sonra ülkeyi normal hayata döndürmek çok zor bir görev olacak. Ancak kayıpların kesin rakamlarını konuşmak için henüz erken.
Rudaw: Ukrayna topraklarının ne kadarı kaybedildi?
Ivan Dovhanych: 2014 yılında Rusya'nın Kırım'ı işgal etmesinden bu yana, Ukrayna topraklarının yaklaşık %18'i Rusya'nın düşmanca eylemleri tarafından işgal edildi. Ancak vurgulamak istiyorum ki, üç yıllık tam ölçekli işgalde Ruslar, tüm Ukrayna'yı birkaç hafta içinde ele geçirmeyi ve başkent Kiev'i üç günde işgal etmeyi planlıyordu. Ancak bildiğiniz gibi, üç yıldır devam eden tam ölçekli işgale rağmen Ukrayna'yı ele geçiremediler.
Rûdaw: Dünya sizinle ne kadar empati kurdu?
Ivan Dovhanych: Ukrayna'ya uluslararası destek benzersizdir. Gururla söyleyebilirim ki, tüm gelişmiş ve demokratik ülkeler Ukrayna'yı destekliyor, elinden geldiğince, ancak en önemlisi Ukrayna savaşıyor ve biz uluslararası yardım alıyoruz, hatta silah ve askeri teçhizat da, ancak söyleyebilirim ki silahlar savaşmaz, askerler savaşır ve Ukrayna ordusu Polonya'da eğitildi. Elbette modern silahlar ve teçhizatla, askerlerimiz çok daha iyi savaşıyor. Ancak asker olmadan, bu silahlar sadece demir parçalarıdır. Ukraynalılar savaşıyor ve demokratik dünyanın desteğine sahibiz.
Rûdaw: Savaş ve çatışmalar üç yıldır devam ediyor neler kaybettiniz ve kazandınız?
Ivan Dovhanych: Ukrayna binlerce vatandaşını, topraklarının önemli bir kısmını ve altyapısını kaybetti. Ancak en önemli şeyi kazandık. Dünyaya Ukrayna'nın güçlü, bağımsız ve egemen bir devlet olduğunu kanıtladık. Benzersiz uluslararası desteği kazandık, ordumuzu güçlendirdik ve daha birleşik bir ulus haline geldik.
Rûdaw: Ukrayna Devlet Başkanı neden barış görüşmelerine katılmayı reddediyor?
Ivan Dovhanych: Ukrayna her zaman barış fikrini desteklemiştir, ancak toprak kaybı veya teslimiyet pahasına değil. Devlet Başkanı Volodimir Zelenski bir barış formülü önerdi. 10 maddelik bir plan ki, Rus birliklerinin tamamen çekilmesini, toprak bütünlüğünün restore edilmesini ve savaş suçlularının yargılanmasını içeriyor. Herhangi bir anlaşma yalnızca uluslararası hukuk temelinde yapılabilir.
Rûdaw: Rusya ve ABD'nin ne üzerinde anlaştığını biliyor musunuz?
Ivan Dovhanych: Ukrayna pasif bir gözlemci değildir ve şu ana kadar kişisel görüşümde çok eminim, ABD ve Rusya arasında bir anlaşma yok. Çok basit bir nedenden dolayı: Ruslarla anlaşma yapılamaz ve uzlaşma bulunamaz. Rus devleti yalancı bir devlettir, basit bir dille terörist bir devlettir. Bu yüzden, Ruslara güvenen uluslararası toplum büyük bir hata yapıyor. İnanıyorum ki, Rusya ile uzlaşma veya anlaşma arayan tüm ülkeler çok yakında derin pişmanlık duyacaklar. Ayrıca eklemek istiyorum ki, tüm ortaklarımızla sürekli diyalog içindeyiz, ancak Ukrayna'nın geleceği yalnızca Ukrayna halkı tarafından belirlenebilir. Ukrayna olmadan Ukrayna hakkında karar verilemez.
Rûdaw: Ukrayna buğday, yağ gibi ürünler açısından zengin bir ülke; genel olarak bu savaş Ukrayna'nın üretimi üzerinde nasıl bir etki yarattı?
Ivan Dovhanych: 2022 yılındaki tam ölçekli işgalin ilk yılında, gayri safi yurtiçi hasılamızın yaklaşık üçte birini kaybettik. Ancak uluslararası yardım ve iş dünyasının adaptasyonu sayesinde, ekonomi iyileşme belirtileri gösteriyor. Limanlarımız Rusya tarafından abluka altına alınmış ve altyapı tahrip edilmiş olmasına rağmen, Ukrayna gıda, metalürji ve bilgi teknolojisi hizmetleri ihracatına devam ediyor ve yeni pazarlar arıyor. Size söyleyebilirim ki, bu kadar zor ve zorlu bir durumda bile, yardıma ihtiyacı olanlara yardım etmeye ve destek olmaya devam ediyoruz. Örneğin, Filistin halkına ürün gönderiyoruz. Geçen yılın sonunda, Ukrayna Suriye halkına büyük bir insani yardımda bulundu, "Ukrayna'dan Gıda" programıyla. Yani bu kadar zorlu bir savaşta bile, risk altında hissettiğimizde, bizden daha fazla acı çeken insanlara yardım ediyoruz.
Rûdaw: Ukrayna'nın Kürdistan Bölgesi ve Irak ile ilişkileri ne düzeyde?
Ivan Dovhanych: Memnuniyetle söyleyebilirim ki, Irak'ta tam bir anlayış hissediyorum ve Irak hükümeti görevimi destekliyor ki bu benim için çok önemli, çünkü bu güzel ülkedeki ikinci görevim. İlk kez genç bir diplomat olarak 18 yıl önce geldim, 2006'da. Elbette ülkenizin durumunu 18 yıl önce ve şimdi karşılaştırabilirim. Size söyleyebilirim ki, büyük bir ilerleme var. Bağdat sokaklarında çok sayıda mutlu çocuk görmek beni mutlu ediyor. Gerçekten buna saygı duyuyorum ve Irak'ın parlak bir geleceği olacağına çok eminim. Kürdistan Bölgesi'ne gelince, gururla söyleyebilirim ki, hükümetim Erbil'de bir genel konsolosluk açma kararı aldı ve umarım bu yıl içinde diplomatik temsilciliğimizi açma şerefine nail olurum ki bu, Kürdistan Bölgesi ile ekonomik, kültürel ve insani ilişkilerimizi geliştirmemize yardımcı olacaktır.
Rûdaw: Erbil'de Ukrayna'ya seyahat için vize verirseniz, koşulları ne olacak?
Ivan Dovhanych: Elbette her ülke gibi özel prosedürlerimiz var ve şu anda Kürdistan Bölgesi sakinleri vize başvurusu için Bağdat'a gelmeli veya konsolosluğumuzu beklemeli, ki iki veya üç ayda bir Erbil'i ziyaret ediyor, yani çok nadiren. Şimdi, Erbil'de genel konsolosluğumuzu açtığımızda, Ukrayna vizesi almanın çok daha kolay olacağına inanıyorum.
Rûdaw: Ukrayna'nın Kürdistan Bölgesi ve Irak ile ticaret hacmi ne kadar?
Ivan Dovhanych: 2021 yılında, Rusya'nın tam ölçekli işgalinden önce, çift taraflı ticaretimiz yaklaşık 700 milyon dolardı. Ertesi yıl, tam ölçekli işgal başladığında, üçte bir oranında azaldı, yaklaşık 200 milyon, öyle bir şey, hatta daha fazlası. Şimdi, size söyleyebilirim ki, iş topluluğumuz, her iki ülkenin toplulukları işbirliğini sürdürmeye çalışıyor ve şimdi ülkelerimiz arasındaki ticaret hacmini tahmin ediyoruz, 2024 için, 300 milyonun üzerinde. Yani doğrudan, ancak güvenle Ukrayna ve Irak arasındaki ticaretimiz artıyor.
Rûdaw: Üç yıldır Ukrayna savaşta, Kürtler de haklarını ve topraklarını savunmak için çok savaştı, Kürtlere mesajınız nedir?
Ivan Dovhanych: Mesajım çok basit olacak, Ukraynalılara mesajım gibi: geçmişinize saygı duyun ve geleceğinize inanın.
Rûdaw: Savaşı sona erdirmek için ne tür garantiler talep ediyorsunuz?
Ivan Dovhanych: Gerçekçiyim. Savaşın yarın veya ertesi gün biteceğini beklemiyorum. Ukrayna'nın zaferine inanıyorum, çünkü kendi topraklarımızı savunuyoruz. Biliyorsunuz, ben de bir askerdim. Rusya'nın tam ölçekli işgalinin ertesi günü, orduyla iletişime geçtim ve sıradan bir asker olarak savaştım. Yaralandım, ama şimdi oğlum benim yerime savaşıyor. Bu yüzden güçlüyüz ve ülkemizi savunmak için kendimize güveniyoruz. Ukrayna'nın bu savaşı kazanacağına ve egemen, demokratik ve özgür bir ulus ve devlet olarak kalacağına tamamen inanıyorum.
Rûdaw: Çok teşekkür ederim, son olarak bir mesajınız veya sözünüz var mı?
Ivan Dovhanych: Daha önce size söylediğim gibi, Ruslara tamamen güvenmek imkansızdır. Her şeyi vaat ederler, ancak her zaman yalan söylerler, yalan söylerler ve yalan söylerler. Onlarla birkaç kez anlaşma imzalamaya çalıştık. Her seferinde bize karşı saldırıları daha da arttı. Bu yüzden kalıcı barış için, gerçek güvenlik garantileri gereklidir, gerçek güvenlik. Bu da Ukrayna'nın savunma kapasitelerinin güçlendirilmesi ve uluslararası toplumun gelecekteki düşmanlıkları önleme konusundaki net taahhüdü ile olacaktır. Çünkü bu garantiler olmadan, herhangi bir ateşkes Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik bir sonraki saldırısından önceki sadece geçici bir duraklama olacaktır. Onlar asla durmayacaklar.
Rûdaw: Hoş geldiniz Sayın Ivan Dovhanych, Bağdat'ta konuğumuz olan Ukrayna'nın Irak Büyükelçisi; çok teşekkür ederiz.
Ivan Dovhanych: Çok teşekkür ederim.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın