Haber Merkezi - Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başlamasının üzerinden 6 ay geçti. İki ordunun mücadelesi Ukrayna'nın Donetsk ve güney bölgesinde kilitlenmiş görünüyor.
Ukrayna'nın pek çok noktasına yapılan saldırılarla başlayan ve üzerinden 6 ay geçen savaş, son aylarda Donbas ve ülkenin güney bölgesinde yoğunlaştı.
Ukrayna Savunma Bakanlığının açıklamalarına göre, savaş cephe hattının 1300 kilometrelik kısmında yoğun şekilde devam ediyor.
24 Şubat'ta başkent Kiev'in kuzey, güney ve doğusuna aynı anda giren Rus askeri birlikleri, savaşın birinci ayından itibaren güçlerini Donbas’a çekmeye başlamıştı. Önce Ukrayna’nın Azak denizi ile bağlantısını kesen Rus ordusu, geçen ay Luhansk bölgesinin de tamamını kontrol altına aldı.
Son bir aydır Donetsk idari sınırları içerisinde Kiev yönetiminin kontrolü altında bulunan yerleri ele geçirmeye çalışan Rus ordusu ile Ukrayna ordusu arasında yoğun ve sıcak çatışmalar yaşanıyor.
Rus ordusunun Ukrayna'ya yönelik saldırısını başlatmasından altı ay sonra, Ukrayna'daki savaş, net bir sona erme olasılığı olmayan günlük bir bombalama savaşına dönüştü.
Altı aylık yoğun çatışmalar ve uçak, topçu ve füze kullanımından sonra, Rus ordusu ve Ukraynalı ayrılıkçı güçler artık Lugansk bölgesinin yüzde 98'ini ve Donbass bölgesindeki Donetsk bölgesinin yüzde 60'ını kontrol ediyor. Bu, Rus hükümetinin o zamandan beri ilhak ettiği Kırım yarımadasına ektir.
Moskova ve müttefiklerinin güney Ukrayna'yı kontrol etmesi, ülkenin ekonomisinin önemli bir kaynağı olan Karadeniz'deki limanlara erişimini engelledi. Bu arada Rusya, Batılı ülkeler tarafından yaptırıma uğradı.
Savaş ne zaman bitecek?
Savaş, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de ilk kurşunu sıkmasıyla başladı; Altı ay sonra, her iki taraf da maddi ve insani kaynaklarda ağır kayıplar verdi, ancak hiçbiri ateşkes ilan etmekten bahsetmiyor. Ukraynalılar, daha önce Sovyetler Birliği'nin bir parçası olan ülkelerini savunmak için bir hayatta kalma savaşı verdiklerine inanıyorlar. Rusya'nın Donbass'ı kontrol etmeyi bırakmayacağından ve tüm Ukrayna'yı ele geçireceğinden korkuyorlar.
Moskova siyasi analisti Konstantin Kalachev, "Bu durumda kazanan yok; bu özel askeri operasyonun yıllarca sürmesi muhtemel" dedi. Kalachev, zamanın Ukrayna'nın lehine olmadığını ve ekonomisinin her an çökebileceğini söyledi.
Avrupa Konseyi Dış İlişkiler Ofisi başkanı Marie Dumolin, Batı'nın Ukrayna'ya desteğinin devam edeceğini ve iki tarafın da silah bırakmayacağını belirtiyor. Marie Dumolin "Her iki taraf da askeri güç kullanarak savaşı kendi lehlerine sonlandırabileceklerine inanıyor. Bu savaş yakın zamanda bitecek gibi görünmüyor” dedi.
Vladimir Putin, "Özel bir askeri operasyonun" başlatılmasını “savaşın kışkırtıcısı” NATO'nun genişlemesini önleme girişimi olarak nitelendirdi ve herhangi bir geri çekilme teklifini "kabul edilemez" olarak nitelendirdi.
Ukrayna'daki savaştan altı ay sonra, Rusya'nın ülkeyi hala limanlarından izole etmek için Ukrayna'nın güneyindeki Odessa'ya doğru hareket edebileceğine dair işaretler var. Ülkenin toplam ihracatının %70'i limanlarından geçmektedir. Rusya, Ukrayna'nın beş stratejik limanından Berdyansk ve Mariupol'u ele geçirdi.
Öte yandan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky taktik başarı arıyor olabilir; Nisan ayında Moskova zırhlısına yapılan saldırı gibi, altındaki bölgelerin kontrolünü yeniden kazanmak için bir karşı saldırı planlayor olabilir. Dumolin'in tanımladığı gibi bu hamle, "Ukrayna ordusunu ve toplumunu cesaretlendirecek ve onlara Avrupalı ortaklarından daha fazla yardım istemeleri için bir bahane verecek.”
Ukrayna ne kadar dayanabilir?
ABD ve Avrupa ülkelerinden gelen askeri yardım ve istihbarat, Rus saldırılarını durdurmasa da, Donbass ve Karadeniz kıyılarındaki Rus operasyonunu bir dereceye kadar yavaşlattı.
Şimdiye kadar Zelensky'nin daha gelişmiş silah ve mühimmat talepleri başarısız oldu.
Fransız Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden araştırmacı Dmitry Minnik, "Ukrayna halkı şimdiye kadar birlik içinde ve hükümetlerini destekliyor, ancak bu istikrar esas olarak ülkenin Avrupa'dan aldığı yardıma bağlı" dedi.
Ukrayna soğuk ve kış mevsimine giriyor ve Ukraynalıları yakıt, elektrik ve diğer tedarik sıkıntısıyla büyük bir sınavla yüz yüze. Avrupa Konseyi Dış İlişkiler Ofisi başkanı Marie Dumoulin, yeni okul sezonunun Eylül ayında devam edeceğini ve okulların yüzde 40'ının kapalı kalacağını söyledi. “Özellikle savaş alanlarına yakın olanlar zor bir kış geçiriyor” diyor.
Rus ekonomisi ayakta kalacak mı?
Moskova'nın Ukrayna'nın savaşa dayanamaması konusundaki yorumlarına rağmen, Rusya uzayan bir savaşın bedelini ödemeye istekli görünüyor.
Ukrayna'nın müttefikleri, Rus petrol ve gaz piyasasını bozarak, ithalatı kısıtlamak için yaptırımlar uygulayarak ve birçok şirketini Rusya'dan çekilmeye zorlayarak ülke ekonomisini baltalamaya çalıştı. Ancak Rus siyasi analist Chris Weaver'ın belirttiği gibi,Rusya'nın çoğunlukla petrol, gaz ve kömürden elde ettiği ihracat gelirleri sadece geri çekilmekle kalmadı, aynı zamanda tahminleri de aştı.
Moskova'nın Kırım'ı ilhak etmesinden bu yana sıradan Rus vatandaşları yaptırımlara alıştı. Bu arada, Rus hükümeti Türkiye ve Asya ülkelerinden yeni sanayi kaynakları ve diğer tedarikler aradı.
Weaver, "Ekonominin, endüstrinin ve insanların yaptırımlara uyum sağlaması sekiz yıl aldı. Bugün ülke ve insanlar daha iyi hazırlanmış durumda" dedi.
Ancak, yaptırımların Rusya üzerindeki tam etkisi önümüzdeki birkaç yıl içinde görülebilir. Rusya, gelir kaynaklarının bir kısmını savaşının hizmetine sunmuş durumda ve Rusya'daki yabancı şirketler bu hareketten endişeli ve her an ülkeyi terk edebilirler. Kalachev'in öngördüğü gibi, Rusya bunu "önümüzdeki beş yıl içinde tamamen gerçekleştirecek.”
Beklenen sonuçlar nelerdir?
Ukrayna'daki savaş, bu büyük ölçüde Batı'nın Ukrayna'ya ne kadar desteğinin devam edeceğine bağlı olacak. Özellikle de Avrupalılar Rusya'ya karşı yaptırımların bir sonucu olarak artan yakıt ve gıda fiyatlarını hissettikleri bir zamanda.
Dumolin, "Putin'in Batılı liderleri Ukrayna'ya Rusya'nın çıkarları doğrultusunda savaşı sona erdirmesi için baskı yapmaya teşvik etmek için Batı'ya sınırlı kanallar açtığı bir durum olabilir" dedi.
Askeri felaket yorumu bir yana, Ukrayna ordusunun çökme ihtimalinin düşük olduğuna dair işaretler var. Zilensky'nin, ülkesinin kaybettiği toprakların geri verilmesine yol açmasa bile Rusya ile herhangi bir müzakereyi kabul etmesi bekleniyor.
Ukrayna'nın müttefikleri yardım, silah ve mühimmat sağlamaya devam ederse, Rusya'nın askeri yetenekleri ve konumu sürekli olarak zayıflayabilir. Bu senaryoda, bu, Putin'in Rusya içindeki halk desteğini tehdit edecektir. Bu, Putin karşıtı güçleri Mart 2024 cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce ona meydan okumak için daha fazla hazırlanmaya teşvik edecek.
Tarafların artık birbiriyle tamamen temasları kestiği bir zamanda, küresel buğday ihracatında yaklaşık yüzde 30 paya sahip Rusya ve Ukrayna'nın savaş halinde olması dünyada gıda tedarik problemini de ortaya çıkardı.
Geçen ay Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi" hazırlandı.
İstanbul’daki törende Türkiye adına Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya adına Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna adına Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ve imza törenine tanıklık eden BM adına Genel Sekreter Antonio Guterres, tahıl ürünlerinin Ukrayna limanlarından sevkiyatına ilişkin belgeyi imzaladı.
Mutabakat, Rus tahıl ve gübrelerinin de dünya pazarlarına ulaşması için Rusya'ya uygulanan yaptırımlar çerçevesindeki bazı kısıtlamaların kaldırılmasını öngörüyor.
1-20 Ağustos tarihlerinde toplam 51 gemi tahıl sevkiyatı için seyre çıkarken bunların 27'si Ukrayna limanlarından çıkış yaptı, 24 gemi ise tahıl sevkiyatı için Ukrayna limanlarına girdi. Ukrayna limanlarından 656 bin 349 ton tahıl sevkiyatı gerçekleştirdi ve bu rakam giderek artıyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın