Foto: Rûdaw
Donbass (Rûdaw) - Rusça adı ‘Donetskiy Ugolniy Basseyn’ olan Donbass, Donetsk Kömür Havzası anlamına geliyor. Ekonomisi kömüre dayalı olan Donbass, Avrupa’daki en büyük kömür madeni konumunda. Şu ana kadar doğrulanmış kömür rezervi yaklaşık 10 milyar ton olarak belirlenmiş.
Kömüre dayalı olarak Donbass’ta demir metalurji sanayisi son derece gelişmiş durumda. Öte yandan mekanik mühendislik ve kimyevi sanayisinde de ilerleme söz konusu.
2013’te Ukrayna’dan ayrılmadan önce Donetsk ve Lugangsk bölgeleri Ukrayna’nın gelirinin yüzde 16’sını sağlıyordu.
Donetsk Cumhuriyeti Kömür Ocakları İşçileri Sendikası Başkanı Georgiy Yankov, ““Sovyetler Birliği’nde 220 milyon ton kömür üretiliyordu ve bunun 80 milyon tonu Donbass’tan elde ediliyordu. 2019 yılına geldiğimizde üretimimiz 8 milyon tona indi ve devlet payı 6 milyon tondu. Bugün de devlete bağlı şirketler 4 milyon ton kömür üretimi gerçekleştiriyor” diyor.
Donbass’ın iki cumhuriyetinde 115 kömür ocağı işliyor.
Donetsk’e bağlı Makayevka kentindeki bu kömür ocağı 1960 yılında üretime geçti ve 2014 yılına kadar en çok kömürün çıkarıldığı ocaklardan bir tanesiydi.
Ancak Donbas ve Ukrayna arasında anlaşmazlığın çıkmasıyla beraber diğer ocaklarda olduğu gibi bu ocakta da üretim oldukça düştü. Pek çok işçi, mühendis ve uzman ya savaş için cepheye gitti ya da Rusya ve Ukrayna’nın batısına ve Avrupa’ya göç etti.
Makeyevka Kömür Şirketi Teknik Yöneticisi Viktor Matrus ise şunları belirtiyor:
“70’li ve 80’li yıllarda bu şirkette yaklaşık 3 bin 500 kişi çalışıyordu. Ocak 24 saat boyunca işliyordu ve bir günde 3-4 bin ton kömür çıkarılıyordu. Bugün şirkette 80 kişi kalmış durumda ve sadece 12 saat çalışıyor. Direkt kömür çıkaran kişi sayısı ise 25.”
Rûdaw ekibinin talebi üzerine şirket direktörü Matrus, yeraltındaki sistemi, çalışma koşullarını ve üretim aşamalarını bize göstrmeyi kabul etti.
Ve bizim için yaklaşık yarım kilometrelik yeraltı yolculuğu başlıyor.
Güvenlik yönetmeliğine göre, biz de uygun kıyafetleri giyiyor ve yerlatında çalışan mühendisler gibi hareket ediyoruz.
Yarım kilometre yerin altına girmek için tam hazırım. Her bir maden işçisi bu şekilde giyiniyor. Oksijen tüpüm bağlı, kaskım, fenerim ve toza karşı maskem. Çünkü burada çok toz var ama burası maden.
Teknolojiyle beraber kömür ocakları aralıksız işliyor. Ocağın durmaması için, 6 saatte bir işçiler nöbet değiştiriyor.
Burası asansör kulesi. Tüm işçiler ve her türlü ekipman asansörle aşağıya iniyor. Asansör 11 kişi taşıyabiliyor. İki kadın makinist sürekli olarak asansörü ve mekanizmalarını denetliyor.
Fakat yolculuk halen devam ediyor. Buradan işçilerin çalıştığı en dip noktaya uzanan yere kadar yolumuz var.
Buradan itibaren yaya gitmemiz gerekiyor. Çünkü içinde bulunduğumuz tünelde kaldıraç çalışıyor ve kömür yukarıya taşnıyor.
Bu, teknik bir tünel. Kömürün taşınması, işçilerin gelip gitmesi, yeraltı sularının çekilmesi, teknik ekipmanın ve araçların indirilmesi ve üretim sisteminin tamamı tünelin içinde gerçekleşiyor.
Ocak Müdürü Roman Klyuyev de, “Burada bir köşe var ve tünel 90 derece dönüyor. Kömür doğrudan ocaktan, 1 numaralı şerit aracılığıyla geliyor ve 2 numaralı şerite dökülüyor. Bu şerit de kömürü yukarıya aktarıyor ve vagonlara dolduruyor. Küçük vagonlar aracılığıyla kömür dışarıya taşınıyor ve büyük vagonlara dolduruluyor. Ardından da alıcıya ulaşıyor” diyor.
Görünen o ki en aşağı noktaya varmış bulunuyoruz. Kömür işçileri burada çalışıyor.
Kömür Çıkarma Departmanı Müdürü Anatoliy Dmitrenko, “İki vardiya halinde çalışıyoruz. Bizim vardiya, tamir vardiyası ve 6 saat çalışıp 50 ton çıkarıyoruz. İkinci vardiya ise 200 ton. Bir günde 250 ton kömür çıkarılıyor” diye anlatıyor.
Tünelin sonuna geldik. Buradan itibaren tüneli güçlendirme ve destkleme işlemleri yapılıyor.
Burası madenin en son noktası ve burası gördüğünüz gibi yüksekliği 1 buçuk metre ve işçiler kömüş çıkarıyor. Biz de onlara ulaşmaya çalışıyoruz. İşşer burası son nokta ve bu kömür. Roman burada elleriyle kömür çıkarıyor. Arkadaşlarının çoğu savaşa gitmiş. Şimdi ona soruyorum, kaç arkadaşı savaşa gitmiş.
Maden işçisi Roman, “Çok az kaldık. Çoğu savaşta. Bizim vardiyadan 6-7 kişi gitti. 8 yıllık süreçte, 6 arkadaşımız şehit oldu. Bu savaşın hemen sona ermesini istiyoruz” diye konuşuyor.
Farklı kaynakların verilerine göre, Donbass kömürü Ukrayna, Rusya, Türkiye, Avrupa ve Güneydoğu Asya’ya ihraç ediliyor.
Uzmanlar, Donbass’ın sanayi merkezleri olan Mariupol, Avdeyevka, Kramatorsk’un Ukrayna’nın elinden alınması durumunda Donbass’ın ekonomik kapasitesinin 2 kat artıracağı görüşünde.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın