İsveç’in NATO üyeliğinin görüşüldüğü 3'lü zirvede hangi kararlar alındı?

Haber Merkezi -  Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Litvanya'daki NATO Zirvesi kapsamında biraraya geldi. Yapılan görüşme ardından Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeleğine yeşil ışık yaktığı belirtildi. İsveç'in ise Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine aktif destek vereceği bildirildi.

NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ve İsveç lideri Kristersson arasında gerçekleşen üçlü zirveden mutabakat çıktı. Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine destek vermesi ile birlikte masada birçok karar daha alındı.

Buna göre NATO tarihinde ilk kez bir Terörle Mücadele Özel Koordinatörü atanacak. ‘Terör örgütleri’ne yönelik mücadelede işbirliği genişletilecek. İsveç ve Türkiye arasında ikili bir güvenlik mekanizması kurulacak. İsveç, Türkiye'nin AB üyeliğine, yaptırımların kaldırılmasına ve vize serbestisine destek verecek.

Türkiye, İsveç'e yeşil ışık yaktı

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İsveç Başbakanı Ulf Kristersson görüştü. Toplantının ana gündemi İsveç'in NATO üyeliği oldu.

"Erdoğan, kararı Meclic'e götürecek"

Görüşme sonrası Stoltenberg, kameralar karşısına geçerek açıklamalarda bulundu. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Türkiye'nin NATO'nun üyeliğine destek vereceğini ifade ederek, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İsveç'in katılım protokolünü TBMM'ye en kısa sürede iletme ve TBMM ile onay için yakından çalışma konusunda mutabık kaldığını duyurmaktan memnuniyet duyuyorum" dedi.

Terörle Mücade Özel Koordinatörü atanacak

İsveç ve Türkiye'nin Madrid Zirvesi'nden beri Türkiye'nin meşru güvenlik endişelerini gidermek için çalıştığını ifade eden Stoltenberg, İsveç'in terörle mücadelesinin katılımdan sonra devam edeceğini vurguladı. Stoltenberg, "Türkiye ile İsveç, bugün ikili bir güvenlik mekanizması kurulması konusunda uzlaştı. NATO da bu alandaki çalışmalarını ciddi şekilde artıracak. Ben de NATO tarihinde ilk kez Terörle Mücadele Özel Koordinatörü atayacağım" diye konuştu.

İsveç Türkiye'nin AB üyeliğini destekleyecek

Stoltenberg, "AB üyesi olarak İsveç'in almış olduğu karar şu, Türkiye'nin üyeliğiyle ilgili süreçte İsveç elinden geleni yapacak" dedi.

Türkiye, İsveç ve NATO görüşmesinde İsveç'in, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbestisi dahil Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine aktif destek vereceği bildirildi.Üst düzey Türk yetkili ise Vilnius'taki üçlü toplantıda Türkiye'nin, yaptırımların kaldırılması ve vize serbestisi dahil AB sürecine ilişkin tam destek aldığını söyledi.

Yazılı açıklama yapıldı

Türkiye, İsveç ve NATO'nun Vilnius'taki üçlü görüşmesi sonrası yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada son NATO Zirvesi'nden bu yana, Türkiye ve İsveç'in, Türkiye'nin meşru güvenlik endişelerini karşılamak için birlikte yakın çalıştığı kaydedilen açıklamada, bu sürecin bir parçası olarak, 2022'de mutabık kalınan Üçlü Muhtıra'da belirlenen bütün adımlar çerçevesinde İsveç'in, anayasasını tadil ettiği, yasalarını değiştirdiği, terör örgütlerine karşı işbirliğini kayda değer şekilde genişlettiği ve Türkiye'ye silah ihracatını yeniden başlattığı ifade edildi.

İkili ticaret ve yatırımlar artırılacak

Türkiye ve İsveç'in, Türkiye-İsveç Ortak Ekonomik ve Ticaret Komitesi (JETCO) aracılığıyla ekonomik işbirliğini artırma konusunda da mutabık kaldığı aktarılan açıklamada, Türkiye ve İsveç'in, ikili ticaret ve yatırımları artırmaya yönelik fırsatları maksimize etmenin yollarını arayacağı belirtildi.Açıklamada şöyle denildi:

"İsveç, Türkiye'nin, Türkiye-AB Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbesti dahil AB'ye üyelik sürecinin yeniden canlandırılması konusundaki çabalara aktif destek verecektir. Bu temel üzerinde ve Avrupa-Atlantik bölgesinin caydırıcılık ve savunma gereklilikleri bağlamında, Türkiye, İsveç'in Katılım Protokollerini TBMM'ye sevk edecek ve onaylanması sağlamak için Meclis ile yakın işbirliği içinde olacaktır."

İsveç Başbakanından ilk açıklama

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberh ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından basın açıklaması yaptı.

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Türkiye, İsveç ve NATO'nun Vilnius'taki üçlü görüşmesinin ardından Türkiye'nin, İsveç'in NATO katılım protokolünü Meclis'e sevk etme kararına ilişkin, "İsveç için güzel bir gün. (Türkiye ile) İşbirliği formatı olan, yeni bir ikili güvenlik diyaloğu kuracağız" değerlendirmesinde bulundu.

AB’den Erdoğan’ın şartına tepki

Öte yandan Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Erdoğan'ın "Önce gelin Türkiye'nin Avrupa Birliği'nde (AB) önünü açın, biz de İsveç'in önünü açalım" teklifini reddetti.

Komisyon, AB üyeliği ile NATO üyeliğinin iç içe geçtiği fikrini kabul etmeyerek iki sürecin "ayrı" olduğunu ve "paralel" ilerlediğini vurguladı.

"İki süreci birbirine bağlayamazsınız." diyen Avrupa Komisyonu Baş Sözcü Yardımcısı Dana Spinant yaptığı açıklamada, "Avrupa Birliği'nin, tüm aday ülkeler ve hatta aday ülke olmak isteyen ülkeler tarafından atılması gereken çok ama çok net adımları olan, son derece yapılandırılmış bir genişleme süreci bulunuyor." dedi.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz da Komisyon'dan kısa süre önce yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) üyelik sürecinin, İsveç'in NATO üyeliği ile bağlantılı olmadığını söylemişti.

Erdoğan'ın açıklaması hakkındaki soruyu yanıtlayan Alman Şansölye, "Bu konu bağlantılı bir mesele olarak görülmemeli" dedi. Scholz, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "aylardır sürüncemede bıraktığı İsveç'in NATO'ya katılmasının önünde hiçbir engel olmadığını" savundu.