Finlandiya nihayet NATO’ya resmen üye oldu
Haber Merkezi - Türkiye'nin, Finlandiya'nın NATO üyeliğini onayladığına dair belgeyi, 1949 tarihli Kuzey Atlantik Antlaşması'nın saklayıcısı ABD'ye teslim etmesinin ardından Finlandiya, NATO'nun 31. üyesi olarak İttifak'a katıldı.
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Brüksel'deki NATO karargahında düzenlenen Dışişleri Bakanları Toplantısı kapsamında bir araya geldi.
Görüşmede Türkiye, Finlandiya'nın NATO üyeliğini onayladığına dair belgeyi, 1949 tarihli Kuzey Atlantik Antlaşması'nın saklayıcısı ABD'ye teslim etti.
Daha sonra, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto bir araya geldi.
Blinken, bu sırada yaptığı konuşmada Türkiye'nin onay belgesini, ABD adına kendisine teslim ettiğini bildirmekten mutluluk duyduğunu bildirdi.
Haavisto da ülkesinin Kuzey Atlantik Antlaşmasına katılmaya dair Türkiye'den aldığı onay belgesini Blinken'a iletti.
Stoltenberg ise konuya ilişkin, "Böylece Finlandiya'yı NATO'nun 31. üyesi olarak ilan edebiliriz" dedi.
Finlandiya için yeni bir dönem başladı
Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, NATO'ya üye olunmasıyla ülkesi için yeni bir dönemin başladığını belirtti.
Finlandiya Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, Niinistö, ülkesinin NATO'ya üye olmasıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Niinistö, her ülkenin kendi güvenliğini maksimize ettiğini ve Finlandiya'nın da kendi güvenliği için adımlar attığını belirterek NATO üyeliğinin ülkesinin konumunu ve manevra alanını güçlendirdiğini ifade etti.
Finlandiya'nın NATO'nun toplu caydırıcılık gücüne ve savunmasına katkı sağlayacağının altını çizen Niinistö, "NATO'ya üyelik Finlandiya için güvenlik sağlayacak. Finlandiya da NATO'nun güvenliğini artıracak. Tüm NATO üye devletlerinin güvenliğini taahhüt eden Finlandiya, bölgesel istikrarı güçlendiren güvenilir bir müttefik olacak” ifadelerini kullandı.
“İsveç'in üyeliği için ısrarlı çabalarımız sürüyor”
Niinistö, anlaşmazlıkların barışçıl çözümünü desteklediklerini vurgulayarak şunları kaydetti:
"Ülkemizin NATO'ya katılmasıyla yeni bir dönem başlıyor. Üyelik her şeyi değiştirmese de müttefik olmak, yeni düşünce biçimlerini ve mevzuatta bazı değişiklikleri benimsememizi gerektiriyor. Finlandiya'nın savunmasını NATO'nun ortak savunmasının bir parçası olarak entegre etmek için önemli çalışmalarımız var. Finlandiya, İsveç ile birlikte NATO'ya katılmak için başvurdu. Finlandiya'nın üyeliği, İsveç'inki olmadan tamamlanmış sayılmaz. İsveç'in üyeliği için ısrarlı çabalarımız sürüyor."
Finlandiya'nın üyelik süreci
Finlandiya, İsveç ile birlikte NATO'ya üyelik başvurusunu 18 Mayıs 2022'de yaptı. Ancak Türkiye, Finlandiya ve İşveç’e yerine getirmeleri koşuluyla bazı şartlar öne sürerek üyeliklerine onay vermedi.
28-30 Haziran 2022’de düzenlenen Madrid Zirvesi’nde Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasında Üçlü Muhtıra imzalandı. İki ülke zirvede NATO'ya katılmaya davet edildi.
Zirveden sonra NATO ülkelerinin çoğu, iki ülkenin üyelikleri için onay sürecini başlattı. 20 NATO ülkesi temmuzda, 4 ülke ağustosta, 4 ülke de eylülde meclislerinde onay sürecini tamamladı.
Son olarak 27 Mart’ta Macaristan Meclisi, Finlandiya’nın üyeliğini onayladı. Türkiye parlamentosundaki onay da 30 Mart’ta çıktı. Resmi prosedürün tamamlanmasının ardından Finlandiya, NATO'nun kuruluşunun 74'üncü yıl dönümü olan 4 Nisan 2023'te resmen ittifakın üyesi oldu.
Böylece Finlandiya’nın NATO üyelik süreci, bir yıldan kısa sürede tamamlanarak İttifakın 74 yıllık tarihinde en hızlı ilerleyen üyelik süreçlerinden biri oldu.
NATO'nun 9. Genişlemesi oldu
Açık kapı politikası izleyen NATO, 74 yılı geride bırakırken 9. kez genişledi. 1949'da 12 üyeyle kurulan İttifak, 31'inci üyesini kabul etti.
ABD, Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İtalya, İzlanda, Kanada, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz'in imzalarıyla kurulan NATO'ya 1952'de Türkiye ve Yunanistan dahil oldu.
Almanya 1955'te ve İspanya 1982'de NATO'ya katılırken 1999'daki genişlemede Çekya, Macaristan ve Polonya İttifaka girdi.
2004'teki genişlemede Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya dahil olurken 2009'da Arnavutluk ve Hırvatistan, 2017'de Karadağ, 2020'de Kuzey Makedonya, NATO üyeleri haline geldi.
Ne olmuştu?
Finlandiya ve İsveç, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardınan tarafsızlık politikasını bir kenara bırakarak NATO’ya üye olmak istedi.
Amcak Ankara, Finlandiya ve İsveç’i PKK’lilere “güvenli sığınak” olmakla suçladı. Bu suçlamanın bertaraf edilmesi amacıyla iki ülke ile Türkiye arasında, NATO üyeliğine onay karşılığında geçen Haziran ayında bir mutabakata varıldı. Buna göre Finlandiya ve İsveç Türkiye’nin istediği kişileri iade edecek, Türkiye de NATO’ya üyelik başvurularını onaylayacaktı. Ancak bu anlaşmaya rağmen Türkiye uzuan süre Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğini onaylamadı. Bir süre sonra Finlandiya’nın Türkiye’nin şartlarını yerine getirdiği belirtilerek üyeliği onaylandı. İsveç ise hala Türkiye’nin onayını bekleme sürecinde.