Kürd milliyetçi düşüncesinin ustası olan Cemal Nebez daha ilk yıllarda milli birlik ruhuna sahipti. Kuzeyde Kürdlerin hakları hakkında yazdığı bir yazısını basan gazete, Türk tarafının baskısı ile Bağdat’ta cezaya mahkum edildi.
Kürd Ulusal Düşüncesi kitabında, Arap, Fars ve Türk egemen düşüncenin nasıl ırkçı ve inkarcı bir biçimde Kürd kültürü, tarihi ve hatta milli varlığını yok sayan teori ve pratikler sergilediğini inceliyor. Oldukça ayrıntılı bir biçimde tarihi ve sosyolojik olarak derinliğine ele aldığı yeni Kürd milli düşüncesi tamamen Cemal Nebez’in özgün milliyetçi düşüncesini yansıtmaktadır.
Öyleki buna bağlı olarak daha liberal ve kısmı kabulcü davranan egemen aydınları ve yayınları da inceleyerek durum değerlendirmesi yapıyor. Bütün bunlar kitap okunmadan anlaşılacak yorumlar değildir.
Bazı kitaplardan not alınmaz veya altı çizilmez. Kitabın bütünü yorumlanmalı veya altının çizilmesi gerekir. Cemal Nebez kitabı da Kürd milliyetçi düşüncesi bakımından bu kapsamdadır.
Bahsettiğimiz örnek, Irak Demokratik Birliği ve ilk kurucu isimlerinden Kamil Çadırcı liderliğindeki, Ulusal Demokratik Parti üzerinedir.
Çadırcı ofisinde Arap birliği için Kürdlerin ayrılmasından yana olduğunu ama dört-beş yıl sonra bu fikrinden vazgeçtiğini yorumlarla anlatıyor.
Şimdi bu uzun ama oldukça öğretici anıyı tamamıyla Nebez’in kaleminden aktarıyorum:
“ Çadırcı ile ilk kez 1953’te Bağdat’taki parti merkezinde tanıştım. Görüşmenin nedeni bir makaleydi. Dönemin Türkiye Cumhurbaşkanı Celal Bayar, ABD ziyareti sırasında “Türkiye’de azınlık yoktur.” demişti. Ben de o dönemde Bağdat Üniversitesi’nde öğrenciydim ve Bayar’a cevaben “Türkiye’deki Kürdlerin Türkleştirme Politikası” başlıklı Arapça bir yazı yazmıştım. Çadırcı bunu çok beğenmiş ve makaleyi partisinin gazetesi Al-Ahali’de yayınlamaya karar vermişti.
“Kolol’un Dilekleri” başlıklı yazımın yayınlanmasından birkaç gün sonra Cemili Rojbeyani aynı gazetede “JBR’nin Dilekleri” başlıklı yazımı destekleyen bir yazı yazdı. Bu konuşmalar Bağdat’taki Türk Büyükelçisini derinden etkiledi. Bağdat’taki Türk yetkililer artık şikayet etmekten başka bir şey yapamadıkları için, Al-Ahali gazetesine, komşu bir devletin başkanına hakaret ettiği gerekçesiyle Bağdat mahkemelerine dava açtılar.
Irak ve Türk rejimleri Bağdat Antlaşması’nı imzalamak için birlikte çalıştıkları için Bağdat Mahkemesi Al-Ahali gazetesine 6 bin dinar para cezası verdi. Merhum Kamil Çadırcı, “Savaş Kürdler ve Türkler arasındaki bir savaştır, biz Araplar neden onları cezalandıralım?” diyenlerden biriydi.”
Görüldüğü gibi kapsayıcı milli düşünce bu tarzda olmalı, yıl, çoğrafya ve sorunluları düşünülmeden sahiplenilmeli. Cemal Nebez de bütün yaşamı ve çalışmaları ile tam da bunu yapıyor.
Aynı zamanda tarih ve iktidarlar değişse de Kürd düşüncesine karşı, intikamcı tavrın her zaman, şaşmadan aynı biçimi ile devam ettiğinin iyi bir örneği ile karşı karşıyayız.
Not: Prof. Dr. Cemal Nebez, Kürd Ulusal Düşüncesi, Sitav Yayınları, Sayfa: 82-83’ün yeniden yazımıdır. Bu makalenin katkısı sadece milli düşünce bütünlüğüne örnekleme ile sınırlıdır.
(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın