Kurtarılmış Sözcükler; Dervişlerin karşıya tutulan aynası

15-04-2025
İsmet Yüce
Etiketler İsmet Yüce Canan Akta Kurtarılmış Sözcükler
A+ A-

İnsanın artık kendi kurdu olması meseli ile kendisinin avı kendisinin hem kaçanı hem kovalayanı olduğu bir devirden geçtiği tartışmaları başladı.

Bu düşünce biçimi post modernist düşünce biçimini de aşan yeni psiko sosyal bir durum. Globalleleşme ve post modern düşünce neredeyse aynı döneme denk düşen bir tartışma ve insanın yeni varoluş biçimini anlamaya çalışma ve ya anlamlandırmaya uğraş teorisi gibi duruyordu.

Bunun üzerine yeni güçlü teknolojiler girmesi, internet sistemi, akıllı teknoloji biçimlerinin çok gelişmesi, insan yaşamına çok etkili girmesi düşünce ve sosyal sistemi alt üst eder biçimde dahil oldu.

Üstüne üstlük daha ne oldu derken, yapay zeka sistemi bu anlaşılamayan ama sürekli varolan, kullanılanılarak yaşama dahil oldu. Bütün bunların tam ortasındaki geçiş sürecinde pandemi, kapanmalar, olağanüstü dönemler ve ölümlerle yalnızlıklar eklenince bir toplumsal delirium içerisinde kalındı.

Buradan doğa ve doğayı anlama, koruma düşüncesi kendisini daha anlamlı kılmaya başladı.

İşte Canan Aktaş’ın son şiir kitabı “Ölü Ruhlar Sokağı’ Kurtarılmış Laflar” adlandırmalarından süzülerek “Kurtarılmış Sözcükler” adı ile Klaros Yayınlarında çıktı.

Kitabın adı da anlıtılan süreç gibi bir takım sosyal ve kültürel badireler atlatarak oluştu. Kitap Canan Aktaş şiirinin kendi içinde sosyal çevresel ve kültürel aşamalar veya içinde geçilen süreçleri tanımlamada günün vurgusu niteliğinde.

“Hayatı izlemek başkalaştırır,

onlar bunu yapmıyor”

Şairin önceki şiir kitaplarına bakıldığında bu izlerin sizi buraya bu kitaba getireceğini anlarsınız. İlk iki kitapda bireyin anlayışı ile toplum ve doğaya bakış baskın anlatım iken üçüncü Suret Defteri kitabı ise bu ilk iki kitabın gelinen aşamada bireyler tarihi anlatımını içeriyordu. Son kitap ise toplumun doğa ile varlığı yokluğu sürecini şairin bu şiirlerinde hüzünle okuyabilirsiniz.

“Kafesleri geleceğe sürüklüyorlar

oturup bahçeye bakan koltuğa

kuşları kafese koymayı akıl eden adamdan nefret ediyorum”

Hakikatçı yol düşüncesi, iyi olma iyiyi bulma tarihi ve felsefesi arayışı, bu arayışı derviş yürüyüşünde bulma ince bir biçimde ağrılı bir sızı ile size kendisini hissettirir.

Kaybolan yalnızlığı, sıkılmış- sıkışmış kendisini arayan canlı türlerini ve çıkış yolunu bir puslu harita gibi el yordamı ile Ahura Mazda, İyilik iyidir ve Bilge çınarda bulursunuz.

“Ben dervişlerin yolunda alemin yolcusuydum

sana yolda rastladım

kamilim aynada suretimi gördüm”

Dönem tek tek o geçmişin üzerinde günümüze şiir şiir dize dize gelir.

“Beni başka bir zaman içinde öldür, gülerken yaşarsın gözlerim”

 Modern gulbankları, haikuları ve kendisini yine yeni döneminin canlı çeşitli varolma uğraşı savaşı çırpınışı veya anlatmaya çalışma biçimleri gibi çoklu okunabilecek veya hiç okunamayacak şiir denemesi ile ayrı nir yenilik ile karşınıza çıkan bir yeni şiir kitabı.

Bu iki şiir birkaç ayrı biçimde okunarak anlaşılmaya çalışılabilinir. Dizeleri atlayarak, tek tek ayrı şiir gibi okunur ve anlam kaybolmaz. Bir şiirde en az dört ayrı şiir gibi okunabilir.

“Nar tadı buruk bir akşam

          atamadığım şeyler birikmiş içimde

hep gelmişsin gün batımının en güzel zamanları

           hep düşünmüşüm yıllardır”

Sanırım bu tarz hem Japon şiirinde hemde deneme anlama biçiminde Türkçe şiirde kullanıldı. Fakat Canan Aktaş şiirinde yeni tarz farklı düşünce biçimi ile yerini almış oluyor.

“beni temizleyen bir şey var bugün/

yılan sarılsa dokunmaz artık sana/“

Son kitapda çareyi çaresizliği, gücü güçsüzlüğü, insanı ve diğer canlıları birarada birer çelişki ve birbirlerini anlama anlatma kurtarma çabalarını farklı imgelerde bir iç sıkıntısı ile okuyabilirsiniz.

“Benden dağılan bir şey var bu hayata/küçük bir an, asfalttaki

ıslanmış o lekeye bakıp hatırladıklarımız”

Son söz olarak diğer kitaplardan farklı öne çıkan; Zerdüşti düşünce bağlantılı Hakikatçı Alevi alt bilinci anlatım ve düşüncesinin anlatıma katkıda bulunduğunu şiirlerde açık biçimde görebilirsiniz.

“Yaşamdan çaldığım Wei Wei’nin ayçekirdekleri

Ek beni yeni tarlalara doğur beni der gibi”

“Unutmakmış zaman an kazınırken taşlara

söyle Ahura Mazda gitsinler iyiliği aramaya”

(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.) 

 

 

Yorumlar

Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın

Yorum yazın

Gerekli
Gerekli
 

Son paylaşılanlar

Arif Qurbani

Trump döneminde küreselleşme

Donald Trump'ın bu kararları ve adımları, Kürtlerin uzun zamandır "ekmek fırıncıya, et kasaba" deyişiyle tanımladığı bir gerçeği kanıtladı.