Tevrat Notları
Allah’ın Adem’e yasakladığı meyvenin ismi: İyilik ve kötülük ağacı. Elma ağacı değil. Havva ise suç ve sorumluluğu yılanların üzerine atıyor.
*
Allah, Adem’in kaburga kemiğinden Havva’yı yaratıyor. Kadın erkeğe bağlı. Daha en başından itibaren kadın erkeğe mahkum oluyor.
*
Tanrı düşünüyor; pişman oluyor, yeni kararlar alıyor vs. Tanrı’nın insanlaştırıldığını görüyoruz.
*
Tufan’da Nuh’un şu üç oğlu sağ kurtuluyor: Sem, ham, Yafet. Ham, babası Nuh’u istemeden çıplak görüyor. Bunun üzerine Nuh Ham’a lanet okuyor. Ham (Kenan), Sem ve Yafet’e kul köle olsun diye. Kenan neresi? Filistin, Lübnan, Suriye, Ürdün, İsrail.
*
Babilon’da Babil kulesinin inşa edilme mantığı aynı: Yahudileri dinleri, inançları, yaşayışları üzerinde bir arada tutmak, yeryüzüne dağılmalarını önlemek. Bu mantığın altında Yahudi ırkının üstünlüğü, düşüncesi var. Kale Yahudilerin saflığını koruyacak. Amaç İbraniler, İsrailoğulları, Yahudiler ve vaat edilmiş cennet/toprak arasındaki bağlarını korumak, birlikteliklerini devam ettirmek. Tanrı buna izin vermedi, kuleyi yıktı, bütün diller birbirine karıştı. Ama Yahudiler kuleyi yeniden inşa edene kadar çalışacaklar. Bu sefer Tanrı’nın dahi müdahale edemeyeceği bir kule inşa ettiler. Bütün dünya Babilon, kulenin her bir ayağı bir dünya ticaret merkezi olan bir şehirde. Kulenin varlığını herkes hissediyor ve kabul ediyor. Yahudiler akıl ve güç ile kuleyi kurdular, teknoloji ile de tahkim ettiler. Yahudiler yeni teknoloji kulesinden dünyayı yönetiyorlar. Herkes onların teknik diliyle konuşuyor, onların inşa ettiği teknik yollarda yürüyor. Kulenin despotluğu ile dünyanın son kıyameti arasındaki mesafe yok denecek kadar az.
*
Lut’un yaşadığı Sodom ve Gomora şehirleri yok olduktan sonra Lut iki kızıyla bir mağarada yaşamaya başlıyor. Lut’un kızları nesillerinin devamı için babalarına içki içirip onu sarhoş ediyorlar. Sonra da onunla birlikte oluyorlar. Böylece çocukları oluyor. Büyük kızının oğlunun ismi Moab, küçük kızınınki Ben-Ammi.
*
Sara aristokrat bir aileden gelme. Hacer onun cariyesi. İshak Sara’nın, İsmail Hacer’in oğlu. Yahudiler kendilerini asil bir aileden gelen İshak’ın çocukları olarak görüyorlar. Soy, sop, din ve inanç olarak kendilerini üstün görmelerinin sebebi bu. Yahudilere göre iki çeşit millet var: Efendi ve cariye. Onlar Efendi, diğer milletler cariye/hizmetçi. İsmail’in soyu, Adnaniler, Haşimoğulları, Abdulmuttalib üzerinden, İshak’ın soyu Yakup, Yusuf, Yehuda, Şimon üzerinden devam ediyor.
*
İshak ile Rebeka’nın evliliğinde olduğu gibi Musa’nın Tanrısı Yahudilere hep yol göstermektedir. Tanrının görünmez eli onların arasındadır. Fatalizm ve determinizm ürünü bir Tanrı anlayışını burada görmekteyiz. Fatalizm yukarıdan gelip, determinizm doğadan çıkıp Yahudi toplumunu tanzim etmektedir. Tarihin görüp göreceği en eski teokratik millettir Yahudiler. Spinoza Yahudi cemaatinden aforoz edilmek pahasına, tarihin ve Tanrının yönünü doğaya çevirmiştir, Tanrıyı ve kaderi doğaya bağlamıştır,
*
Tevrat’ın Tekvin (Yaratılış) Musa’nın Birinci Kitabının 37. Bölümünden sonuna kadar (50. Bölüm) 14 bölüm Yusuf kıssasına ayrılmıştır. Kuran’da 12. Sıradaki Yusuf Suresi 111 ayetten oluşmaktadır. İlginç olan kişilerin, olayların ve sebeplerin genel hatlarıyla aynı olması. Misal Yusuf’un rüyası, kardeşlerinin Yusuf’u kıskanması, Firavun’u veziri Potifar’ın Yusuf’u evine alması vs. Bu durumda yorumlar devreye giriyor. Sonrada yapılan yorumlar kıssanın etrafını çepeçevre kuşatıyor, kıssanın ilahi mesajının hak sahiplerine ulaşmasının önünde perde oluyor. Yahudi kabalistlerini, bizim müfessirleri dikkatli okumak gerekiyor.
*
Vefat eden peygamberlerin ruhları atalarına kavuştuktan sonra Tanrıya dönüyorlar. Burada vurgu Yahudi atalarınadır. Yahudi milleti ve dini her şeyin üstünde tutulmaktadır. Tanrı, Yahudi atalarının hizmetkarıdır.
*
Allah’ın kötülüğü iyiliğe çevirmesine, Yusuf’un kıskanç kardeşleri tarafından kuyuya atılmasından sonra, Mısır’a vezir olan Yusuf’un kıtlık döneminde çok sayıda insanın kurtuluşuna vesile olmasını örnek verebiliriz. Gerçek iyilik bedel ister. Başkalarının kurtuluşuna vesile olmak için ağır bedel ödemek gerekir. Yusuf önce kuyuya, sonrasında zindana atılmasaydı başkalarının acısını hissedebilir miydi? Başkalarının kurtuluşuna vesile olabilir miydi? Burada mesaj biz insanlaradır.
*
Tevrat’ta detay çok. Olaylar, kişiler, emirler vs. en ince ayrıntısına kadar anlatılmış. Bu da bu detayların sonradan insan eliyle yazıldığını gösteriyor. Detaylar, asli hükümleri görünmez kılmış. Kuran böyle değil. Kuran’da detay azdır ya da yoktur; bunun yerine asli hükümler vardır. Şöyle ifade edelim: Olaylar, kişiler asli hükümleri ortaya çıkarmak için vardırlar.
*
Tevrat, din ve tarih kitabıdır. Yahudi insanı din ve tarih tarafından çepeçevre kuşatılmıştır. Yahudi insanın varlığı din ve tarihe bağlıdır. Din, yani Tanrı. Tarih, yani olaylar. Yahudi insanı Tanrı ile olayların ortasında durmaktadır. Nereye gideceğini bilmektedir: Vat edilmiş topraklar.
*
Yahudilerin Tanrısı Yehova (Elohim) sadece Yahudilere aittir. Hiç kimse Yahudiler ile Yehova arasına giremez. Yahudi din alimleri tarafından Yehova ile Yahudiler arasında görünmez bir bağ meydana getirilmiştir. Yahudi din alimleri bu görünmez bağ ile Yehova ile Yahudi halkını bütün insanlardan ayırmıştır. Bütün dünya halkları bir taraftadır, Yahudi le Yehova ile ayrı bir taraftadır. Soru/n: Yehova mı Yahudi halkını yaratmıştır yoksa Yahudiler mi sadece kendilerine ait olan Yehova’yı yaratmıştır? Belki eski Yunan’ın Demiurgos’u, (Demos) Müslümanların Allah’ı, Hristiyanların Tanrısı, Zerdüşt’ün Ahura Mazda’sı arasında benzerlikler bulunabilir ama Yahudilerin Yehova’sı ile bunların hiçbirine benzemez. Öylesine Yahudilere ait bir tanrıdır Yehova.
Yehova nedir ya da kimdir? Yahudiler başka hiç kimse Yehova’yı tanıyamaz, tanımlayamaz. Bu öyle bir şeydir ki, her Yahudi’nin Yehova’sı farklıdır. Çünkü algılar ve inançlar kişiden kişiye değişmektedir. Yehova’nın gelip dayandığı nokta, kökleri ilk çağ filozoflarına dayanan bir Rölativizm oluyor. Soru/numuzu bir başka soru/n ile tamamlayalım: Yehova her Yahudi’nin sonsuza dek kendi diliyle konuşması mıdır yoksa kendi içinde kendini susturması mıdır?
*
Yahudilik 10 Emir, Hristiyanlık 7 büyük günah, Kuran da bunları içinde barındıran surelerden ibarettir. Allah her üç büyük peygambere (Musa, İsa, Muhammed) buyurduğu emirlerin temelinde adalet vardır. Adil olacaksın, diyor Allah. Adil olmak, hak ile batılı birbirine karıştırmamak, yaratıcı ile yaratılanların yerlerini bilmek, kimseye haksızlık yapmamaktır.
*
Helal ve haramı belirleyen, sınırları çizen, yolu belirleyen, yolcuları seçen Yehova’dır. Yehova emirlerini elçilerine bildirir, elçiler de halka. Sorun şurada ki emirler ile halk arasında din alimleri vardır. Bu Yahudi din alimleri Kuran’da şöyle geçmektedir: “Bari din adamları ve alimleri onları yalan söylemekten ve haram yemekten menetselerdi. Bu yaptıkları ne kötüdür.” (Maide; 63). 10 Emir’den ne anlamak ya da anlamamak gerektiğini yorumlayan (belirleyen) din alimleridir. Yehova’dan başka ilah olmayacak. Yehova? Din adamları ve alimlerinin Yehova’sı mı yoksa hakiki ilah mı? “Kendin için put yapmayacaksın” ile “kendi kendine düşünmeyeceksin” arasında ne fark var? Din adamları senin yerine düşünür. Kim Yehova’nın ismini boş yere ana ki!
*
Tevrat, kanun ve nizam kitabıdır. O döneme kadar ortaya çıkmış bütün insani ve toplumsal sorunlara çözüm önerileri sunmaktadır. Mantık: Topluma hakim olmak için toplumun her meselesine el atmak gerekir. Kanunlarla Yahudi toplumu çepeçevre kuşatılmıştır.
*
Musa’dan sonra gelen Yuşa (Yeşu) peygamber, tarihin içinden çıkıp gelmektedir, her söylemiyle “ben Yahudilik tarihin babasıyım” demektedir. Yuşa ile Ahit Sandığı toprağın derinliklerine kök salmıştır. Ahit Sandığı’ndaki 10 Emir toprağa ekilmiştir, Yuşa’nın eliyle. Yuşa, tarihi bir dönüm noktasıdır, Yahudilik tarihinde. Tarih yazmıştır, tarihin kendisi olmuştur Yuşa. Kuran’a göre kimdir Yuşa? Yuşa Musa ile Hızır yolculuğunda Musa’nın yanındaki gençtir. (Kehf; 60-65).
*
Yehova’nın gözleri her daim Yahudi halkının üzerindedir. İyilik Yehova’nın yolunda gitmek, kötülük ise onun emirlerinin dışına çıkmaktır. Asıl mesele, dünyayaYehova’nın gözleriyle bakmaktır. Ancak “seçilmişler” Yehova’nın gözeriyle dünyaya bakarlar, Yehova adına toplumu tanzim edebilirler.
(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)