JİTEM davasında tarihi karar: Mehmet Ağar dahil 18 sanığın beraat kararı bozuldu
Haber Merkezi - Türkiye’de yaşanan bir kısım faili meçhul cinayetlerin faili oldukları iddiasıyla, aralarında Mehmet Ağar ve Korkut Eken’in de olduğu 18 sanık hakkında Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen beraat kararı Ankara BAM 1. Ceza Dairesi tarafından bozuldu.
İstinaf mahkemesi, Susurluk JİTEM davasında eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar'ın da bulunduğu sanıklar hakkında beraat kararlarını bozdu. Ağar ve diğer sanıklar yeniden yargılanacak.
1990’lı yıllarda Abdulmecit Baskın, Behcet Cantürk, Yusuf Ekinci, Feyzi Aslan, Salih Aslan, Namık Erdoğan, Adnan Yıldırım, Haci Karay, Medet Serhat, Faik Candan’ın zorla kaybedilmesi veya keyfi infaz edilmesine ilişkin 19 kişinin yargılandığı dava sanıklar Alper Tekdemir, Ayhan Akça, Ayhan Çarkın, Ayhan Özkan, Abbas Semih Sueri, Ercan Ersoy, İbrahim Şahin, Mehmet Kemal Ağar, Mehmet Korkut Eken, Nurettin Güven, Uğur Şahin, Yusuf Yüksel, Ziya Bandırmalıoğlu, Enver Ulu, Lokman Külünk, Muhsin Korman, Seyfettin Lap hakkındaki beraat kararı bozuldu.
Kararda sanık Ayhan Çarkın aşamalardaki beyanlarının dosya kapsamındaki diğer bildirim ve deliller ile teyit edilip edilmediğinin, bu beyanların maddi olay-olaylar ile uyuşup uyuşmadığının karar yerinde tartışılmamasına dikkat çekildi.
Karar şu ifadeler yer verildi:
"Yerel mahkemece verilen hükümlere karşı istinaf kanun yoluna başvurulmakla dosya görüşüldü;
Yargılama sırasında, 22.01.2019 tarihinde vefat etmiş bulunan sanık Ahmet Demirel hakkındaki hüküm ile maktuller Metin Vural, Ömer Lütfi Topal, İsmail Karaalioğlu, Recep Kuzucu, Savaş Buldan ve Tarık Ümit'in öldürülmelerine ilişkin hükümlerin istinaf edilmedikleri; diğer bir kısım maktul yakınlarının da vekili olduğu görülen Av. Sertaç Kamil Ekinci'nin istinaf dilekçesi içeriğinden, maktul Yusuf Ekinci dışındaki öldürme olaylarına ilişkin bir istinaf talebinde bulunmadığı anlaşılarak, başlıktaki maktullerin öldürülmesi nedeniyle kurulan hükümlerle ve ilgili istinaf başvurularıyla sınırlı olarak,
Ayrıca,
CMK'nın 260/1. maddesine göre katılan sıfatını alabilecek surette suçtan zarar görmüş bulunanlar için kanun yolunun açık olması ve suçtan zarar gören; maktul Hacı Karay'ın oğlu müşteki Oktay Karay'ın 26.2.2016 tarihli duruşmada; maktul Behcet Cantürk'ün kızı müşteki Gezal Cantürk'ün 26.2.2014 tarihli talimat duruşmasında; maktul Abdulmecit Baskın'ın eşi müşteki Raife Baskın vekilinin 11.07.2014 tarihli duruşmada; maktul Feyzi Aslan'ın oğlu müşteki Fırat Aslan ile maktul Salih Aslan'ın eşi müşteki Mekiye Aslan'ın 27.02.2014 tarihli talimat duruşmasında; maktul Adnan Yıldırım'ın kızı müşteki Helin Şermin Yıldırım'ın 26.02.2014 tarihli talimat duruşmasında; maktul Faik Candan'ın oğulları olan müştekiler Bangin Bekir Candan ile Çağrı Candan'ın ise sırasıyla 20.02.2014 ve 03.03.2014 tarihli talimat duruşmalarında katılma istediklerini bildirerek ve vekilleri vasıtasıyla, mahkemece verilen hükmü istinaf ederek, açıkça katılma iradelerini ortaya koymaları ve ancak katılma kararları verilmemiş olması karşısında, CMK'nın 237/2. maddesi uyarınca müştekiler Oktay Karay, Gezal Cantürk, Raife Baskın, Fırat Aslan, Mekiye Aslan, Helin Şermin Yıldırım, Bangin Bekir Candan ve Çağrı Candan'ın katılan ve vekillerinin ise katılan vekilleri olarak davaya katılmasına karar verilerek, yapılan incelemede;
a) Bursa 6. Ağır Ceza Mahkemesince 20.02.2014 tarihinde alınan beyanında özetle, Jandarma istihbaratta sivil haber elamanı olarak çalışmış olduğunu, Tekirdağ Emniyeti'nde kendisini dövdüklerini, 1 ay kendisine gelemediğini, iddianamede adı geçen öldürülen kişilerle bir ilgisi ve bilgisi olmadığını, (dosyamız maktullerinden olmayan) ağabeyi Niyazi Tombul'ın, Mehmet Ağar'ın ekibi tarafından öldürüldüğünü, Mehmet Ağar'ın kendisini tehdit ettirdiğini, diğer işlenen cinayetler hakkında bir malumatı olmadığını, emeklilik hakkını istediğini bildirmiş bulunan ve katılmasına karar verilen Fikri Tonbul'un yargılama konusu suçların doğrudan doğruya zarar göreni olmayıp, davaya katılma ve kurulan hükmü istinaf etme hak ve yetkisi bulunmadığından, katılanın hükme yönelik istinaf başvurusunun CMK'nın 279/1-b maddesi uyarınca REDDİNE,
b) Mardin ili Nusaybin ilçesinde 20.04.1994 günü meçhul kişilerce öldürüldüğü bildirilen ve dosyamız maktullerinden olmayan M. Salih Aslan'ın eşi olan müşteki Sinemi Önder'in yargılama konusu suçların doğrudan doğruya zarar göreni olmayıp, davaya katılma ve kurulan hükmü istinaf etme hak ve yetkisi bulunmadığından, müşteki vekilinin hükme yönelik istinaf başvurusunun CMK'nın 279/1-b maddesi uyarınca REDDİNE,
c) İstinabe ile alınan 26.02.2014 tarihli beyanında kardeşi (dosyamız maktullerinden olmayan) Hüsamettin Yaman'ın 1992 yılında kaybolduktan sonra dava açıldığını, yargılama yapıldığını, beyanda bulunduğunu, şikayetçi olduğunu ve davaya katılmak istediğini bildiren ve katılmasına karar verilen Feyyaz Yaman'ın yargılama konusu suçların doğrudan doğruya zarar göreni olmayıp, davaya katılma ve kurulan hükmü istinaf etme hak ve yetkisi bulunmadığından, katılan vekilinin hükme yönelik istinaf başvurusunun CMK'nın 279/1-b maddesi uyarınca REDDİNE,
Diğer istinaf başvurularının incelenmesinde;
1- Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 25.03.2014 tarihli ve 2013/12-74 Esas - 2014/140 Karar sayılı ilamı ile istikrarlı diğer kararlarında da vurgulandığı üzere; ceza yargılamasında sanığın sorgusu yapılmadan hüküm kurulabileceğine ilişkin kuralın, fiilin suç oluşturmaması veya yeni bir yasal düzenleme ile suç olmaktan çıkarılması gibi herhangi bir araştırmayı gerektirmeyen bir durumun varlığı halinde, başka bir deyişle derhal beraat kararı verilmesi ile sınırlı olarak uygulanabileceği, delillerin takdir ve tayini gereken durumlarda ise sanığın savunması alınmadan hüküm kurulamayacağı gözetilmeden, 11.07.2014 tarihli duruşmada savunma yapmadığı; savunma yapmak üzere süre istediği; bundan sonra ise müdafi de dahil olmak üzere hiç bir duruşmaya katılmadığı anlaşılan sanık Enver Ulu'nun sorgusu yapılmadan eksik kovuşturma ile yazılı şekilde hüküm kurulması suretiyle 5271 sayılı CMK'nın 193/1 ve
289/1-e maddelerine aykırı davranılması,
2- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (Hadjianastassiou/Yunanistan, 16.12.1992; Van de Hurk/Hollanda, 19.04.1994; Hiro Balani/İspanya 09.12.1994; Ruiz Torija/İspanya, 09.12.1994) kararları ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasa'sının 141/3. 5271 sayılı CMK'nın 34,
230 ve 289. maddeleri ile Dairemizce de benimsenen, Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 05.05.2015 tarih ve 2014/145 Esas sayılı kararı ile istikrarlı diğer kararlarında belirtildiği gibi, mahkeme kararlarının İstinaf denetimine olanak sağlayacak şekilde açık olması ve Dairemizin bu işlevini yerine getirebilmesi için, sonuca etkili tüm argümanların, kararın dayandığı tüm kanıtların, bu kanıtlara göre mahkemenin ulaştığı sonuçların, iddia, savunma ve dosyadaki diğer belgelere ilişkin değerlendirmelerin açık olarak gerekçeye yansıtılması, hükme esas alınan deliller ile dosya kapsamında bulunmasına rağmen gerekçeli kararda zikredilmediğinden zımnen reddedildiği değerlendirilen delillerin genel soyut ifadelerle açıklanması ve/veya hiç tartışılmaması yerine, istinaf denetimine olanak verecek şekilde iddiaya konu olaylar bakımından ayrı ayrı tartışılıp değerlendirilmesi ve açıkça karar yerinde gösterilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Bu kapsamda;
Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının 21.12.2011 tarihli yazısı ekinde mahkemeye gönderilen ve 18.02.1995 tarihinde Tarık Ümit ile kaçırılmasından 14 gün önce yapılan görüşmeye ait bant çözümlerinin, bu çözümlerin bir gerçekliği yansıttığını bildiren tanık Hakkı
Yaman Namlı beyanının,
Cavit kod adlı tanık Doğan Özkan'ın 24.11.1997, 01.12.1997 ve 13.01.1998 tarihlerinde ulaştığı gazeteci Hikmet Çiçek'e anlatımlarına ilişkin olup, bilahare Ergenekon soruşturmaları sırasında adı geçenden ele geçirilen dijitaller içerisinde yer alan "_cavit_2.doç"(Cavit Anlatıyor) adlı word belgelerinde bildirilen hususların,
Cavit kod adını kullanan tanık Doğan Özkan'ın, 24.11.1997-13.01.1998 tarihleri aralığında el yazısı ile kaleme alıp, gazeteci Hikmet Çiçek'e verdiği; bilahare Ergenekon soruşturmaları sırasında adı geçenden ele geçirilen belgeler içerisinde yer alan ve adı geçenin yazdığını kabul ettiği 19 sayfa belge içeriğinde bildirilen hususların ve buna bağlı olarak tanık
Doğan Özkan beyanlarının,
En son, sanık Ayhan Çarkın'ın aşamalardaki beyanlarının dosya kapsamındaki diğer bildirim ve deliller ile teyit edilip edilmediğinin, bu beyanların maddi olay-olaylar ile uyuşup uyuşmadığının karar yerinde tartışılmaması,
Olaylarda ele geçen kovan ve mermi çekirdeklerinin menşei, kullanımlarına ilişkin aidiyetleri, bunların ve diğer maddi olguların birbirleri ile ilişkisi, itham edilen failler, hedef alınan maktuller, organizasyon, oluş ve netice itibariyle olaylar arasında bir irtibat bulunup bulunmadığının değerlendirilmemesi,
Sadece sanık Ayhan Çarkın'ın beyanları arasında var olduğu bildirilen bir kısım farklılıklara işaret edilmek; ancak maddi olaylarla uyuşan bildirimlerinin ise irdelenmemek suretiyle, yetersiz gerekçe ile hüküm kurulması,
3- Sanıklar hakkında beraat kararları verildiği sırada uygulama maddesinin gösterilmemesi suretiyle CMK'nun 232/6. maddesine aykırı davranılması,
4- İddianamede ve gerekçeli karar başlığında adı yazılı olan maktul Hikmet Babataş'ın 28.04.1996 tarihinde öldürülmesi olayı ile ilgili idianamede bir olay anlatılmadığı, dava açılmadığı ve maktulün öldürülmesi olayına ilişkin bir hüküm verilmediği anlaşıldığından, adı geçen maktul ile mirasçıları katılan/müştekiler Ersin, Fatma, Yaşar ve Anıl Babataş'ın isimlerinin gerekçeli karar başlığında yazılarak karışıklığa sebebiyet verilmesi,
5- İddianamede ve gerekçeli karar başlığında adları yazılı katılan/müştekiler Semih Tufan Gülaltay, Ümit Bahçacı ve Ruşen Örs'ün bildirdikleri olayların yargılama konusu olaylarla ilgisinin ve maktuller ile yakınlıklarının da olmadığı gözetilmeden katılan/ müştekilerin isimlerinin gerekçeli karar başlığında yazılarak karışıklığa sebebiyet verilmesi,
Kanuna aykırı ve istinaf başvurusunda bulunan kendi adına asaleten ve katılan Tarık Ziya Ekinci'ye vekaleten Av. Sertaç Kamil Ekinci, katılanlar Sertaç Kamil Ekinci ve Tarık Ziya
Ekinci vekili Av. Ruşen Ali Nergiz, katılanlar Sertaç Kamil Ekinci, Begüm Erdoğan, Rumet Serhat ve müşteki Gezal Cantürk vekili Av. Mehmet Emin Aktar, katılan Sertaç Kamil Ekinci vekili Av.Nuray Özdoğan, katılanlar Şıhbekir Candan, Güllü Candan, Ayşe Candan, Rukiye Candan, Gönül Candan, İbrahim Candan ve Mustafa Candan vekili Av. Levent Kanat, katılanlar Şıhbekir Candan, Güllü Candan, Ayşe Candan, Rukiye Candan, Gönül Candan, İbrahim Candan ve Mustafa Candan ile katılanlar Bangin Bekir Candan ve Çağrı Candan vekili
Av. Türker Candan, katılan Raife Baskın vekili Av. Yusuf Alataş, katılanlar Fırat Aslan ve Mekiye Aslan vekili Av. Hakkı Kaynar, Katılanlar Hasibe Yıldırım, Rıdvan Yıldırım, Leyla Yıldırım, Gülcan Yıldırım ve Berivan Yıldırım ile katılan Helin Şermin Yıldırım vekili Av. T. Zahit Şeyhanoğulları, katılan Oktay Karay vekili Av.N.Betül Vangölü Kozağaçlı'nın istinaf nedenleri bu itibarla yerinde görüldüğünden;
Sanık Enver Ulu hakkında maktuller Namık Erdoğan, Hacı Karay, Adnan Yıldırım, Medet Serhat, Behçet Cantürk, Fevzi Arslan, Salih Arslan ve Yusuf Ekinci'yi tasarlayarak kasten öldürme suçlarından kurulan hükümlerin doğrudan, sanıklar Mehmet Kemal Ağar, İbrahim Şahin, Mehmet Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ziya Bandırmalıoğlu, Ayhan Akça, Ercan Ersoy, Seyfettin Lap, Ayhan Özkan, Uğur Şahin ve Alper Tekdemir hakkında maktul
Abdulmecit Baskın'ı; sanıklar Mehmet Kemal Ağar, İbrahim Şahin, Mehmet Korkut Eken,
Ayhan Çarkın, Ziya Bandırmalıoğlu, Ayhan Akça, Ercan Ersoy, Ayhan Özkan, Seyfettin Lap,
Uğur Şahin, Yusuf Yüksel ve Alper Tekdemir hakkında maktul Namık Erdoğan'ı; sanıklar
Mehmet Kemal Ağar, İbrahim Şahin, Mehmet Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ayhan Akça, Ercan Ersoy, Ayhan Özkan, Uğur Şahin ve Lokman Külünk hakkında maktul Faik Candan'ı; sanıklar Mehmet Kemal Ağar, İbrahim Şahin, Mehmet Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ziya Bandırmalıoğlu, Ayhan Akça, Abbas Semih Sueri, Nurettin Güven, Muhsin Korman ve Seyfettin Lap hakkında maktuller Hacı Karay ve Adnan Yıldırım'ı; sanıklar Mehmet Kemal Ağar, İbrahim Şahin, Mehmet Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ayhan Akça, Ziya Bandırmalıoğlu, Seyfettin Lap ve Abbas Semih Sueri hakkında maktul Medet Serhat'ı; sanıklar Mehmet Kemal Ağar, İbrahim Şahin, Mehmet Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ziya Bandırmalıoğlu, Ayhan Akça, Seyfettin Lap, Abbas Semih Sueri, Nurettin Güven ve Muhsin Korman hakkında maktul Behçet Cantürk'ü; sanıklar Mehmet Kemal Ağar, İbrahim Şahin, Mehmet Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ziya Bandırmalıoğlu, Ayhan Akça, Seyfettin Lap, Abbas Semih Sueri, Nurettin Güven ve Muhsin Korman hakkında maktuller Fevzi Arslan ve Salih Arslan'ı; sanıklar Mehmet Kemal Ağar, İbrahim Şahin, Mehmet Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ziya Bandırmalıoğlu, Ayhan Akça, Ercan Ersoy, Ayhan Özkan, Uğur Şahin, Alper Tekdemir ve Yusuf Yüksel hakkında maktul Yusuf Ekinci'yi tasarlayarak kasten öldürme suçlarından kurulan hükümlerin ise aralarındaki bağlantı ve delillerin birlikte değerlendirilmesinde zorunluluk bulunması nedeniyle CMK'nın 280/1-e ve 289/1-e maddeleri uyarınca BOZULMASINA,
Dosyanın hükmü veren ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
İstinaf başvurularının reddine ilişkin karar yönünden CMK'nın 268 ve 279/1-son maddeleri uyarınca, kararın sanık müdafiine tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde dairemize verilecek dilekçe veya tutanağa geçirilmek üzere zabıt katibine beyanda bulunmak veyahut da bir başka İlk Derece Ceza Mahkemesi veya Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesi aracılığıyla dilekçe gönderilmek, ilgilinin cezaevinde bulunması halinde ceza infaz kurumu ve tutukevi müdürüne beyanda bulunmak veya bu hususta bir dilekçe vermek suretiyle 2. Ceza Dairesi tarafından incelenmek üzere itiraz kanun yolu açık,
Bozma kararı yönünden CMK'nın 284/1 ve 286/1. maddeleri uyarınca kesin olarak 05/04/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.”