HÜDA PAR: Mevcut anayasa değişmeden federalizm ve özerklik tartışılamaz

19-09-2024
Rûdaw
HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu
HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu
Etiketler HÜDA PAR Zekeriya Yapıcıoğlu Anayasa Türkiye Rûdaw
A+ A-

Erbil (Rûdaw) - HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, Türkiye'nin mevcut anayasası bu şekilde kaldığı sürece kimsenin federalizm ve özerklikten bahsedemeyeceğini söyledi.

HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, Türkiye’de anayasa değişikliği, federalizm ve özerklik ile ilgili görüşlerini, Rûdaw TV’de Hêvîdar Zana'nın sunduğu 15.00 bülteninde değerlendirdi.   

Türkiye Anayasası'nın 4'üncü maddesinin değiştirilmesi gerektiği yönündeki önceki açıklamalarının arkasında durduğunu belirten Yapıcıoğlu “Anayasanın 4. maddesi, ilk üç maddenin değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif dahi edilemeyeceğini belirtiyor. Bu anayasa bu şekilde kaldığı sürece, hiç kimse federalizm ve özerklikten bahsedemez ve hiç kimse anayasanın 66. maddesinden bahsedemez” dedi.  

Anayasanın dördüncü maddesinin değiştirilmesi çağrısında bulunan Zekeriya Yapıcıoğlu, “Acaba parlamentonun anayasayı değiştirme hakkı var mı, bütünüyle ya da kısmen. Ya da bu hak sadece darbe yapan askerlere mi verilmiş? Yani sadece darbe yapıldığında mı askerler anayasayı değiştirebilir?! En başta bunların anlaşılması gerekiyor. Eğer parlamento (kendisinin) anayasayı değiştirme hakkına sahip çıkmazsa bu parlamento yeni bir anayasa da yapamaz” diye konuştu.

Kürt ve Türklerin birlikte Türkiye devletini kurduğunu ve anayasada tek bir milletin adı olmaması gerektiğini söyleyen Yapıcıoğlu, "Biz diyoruz ki Kürtler de Türkler gibi bu devletin kurucusudur, bu topraklar üzerindeki halkların hakları ne ise Kürtlerin de hakları o olmalıdır, ne fazla ne eksik. Buna insan hakları olarak bakmalıyız, anayasada tek bir kavmin adı olmamalı. Eğer anayasada halklardan bahsedilecekse, Kürt ve Türklerin birlikte bu devleti kurduğu söylenmelidir. Biz sadece bir kavmin adının geçmesine karşıyız. İnsan hakları eşit olmalıdır. Bazıları ev sahibi, bazıları kiracı olmamalı” değerlendirmesinde bulundu.

Yapıcıoğlu, Mevcut anayasanın Kürtçe eğitimi engellediğini, Türkiye'de herkesin anadilinde eğitim görmesini istediklerini belirtti.

HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu Rûdaw’ın sorularını yanıtladı:

Rûdaw: Neden anayasanın dördüncü maddesinin değiştirilmesi konusunda ısrarcısınız, anayasanın diğer maddeleri sizi memnun ediyor mu?   

Zekeriya Yapıcıoğlu: Hayır, anayasanın tüm maddeleri bizi memnun etmiyor. 1982 yılında yazılan bu anayasa askeri darbe anayasasıdır. Biz darbe anayasası üzerine tartışma yapılmasını istiyoruz. Tüm siyasi partiler bu anayasaya karşı defalarca tepki gösterdi, yıllardır bu anayasa üzerine tartışmalar yapılıyor. Biz bu konunun tartışmaya açık olmasını ve bu anayasanın ne olduğunun bilinmesini istedik. Anayasayı değiştirme ve yeniden yazma hakkı kimde? Bu anayasanın değiştirilmesi ya da yeni bir anayasanın yapılması kimin hakkı? Fakat maalesef sert bir şekilde bize saldırdılar, hakaret ettiler. (Eleştirilerini) siyasi ve bilimsel bir tarzda yapmadılar. Bugüne kadar sarf ettikleri sözleri bir kez daha tekrar ettiler ve bu tartışmaların önünü kesmek istediler. Bazı kişiler anayasayı değiştirme yeni anayasa yapma hakkının parlamentoda olmadığında söylüyor. Şimdi bizim anayasanın ilk dört maddesinden bahsettiğimizi söylüyorlar. Dördüncü maddeye göre kimse ilk üç maddeyi değiştiremez. Biz bu konuda tartışma yapmak istedik, kimin bu maddeleri değiştirme hakkı var? Önce CHP ve çevresindekiler, "Bu konuda konuşma hakkınız yok, siz bu konuda konuşmayın" dediler. Bizim bilgimize, siyaset bilimine ve hukuk bilimine göre, anayasayı değiştirme hakkı parlamenterlerindir. Yani Meclisin anayasayı değiştirme hakkı vardır. Parlamenterlerin yeni bir anayasa yapma hakkı vardır. Ben de bir parlamenter olarak bu anayasayı değiştirmenin önündeki engelllerin kaldırılmasının tartışılmasını, başta da 4. maddenin tartışılması gerektiğini söyledim. Bu 4. madde tartışmaların önünü de kesiyor. Bu madde değişimin önünü de kapatıyor. Biz bunları söyledikten sonra saldırılar başladı. Fakat bazıları anlamıyor. Biz şimdi parlamenterlerin anayasayı değiştirme hakkı var mı yok mu, bunun anlaşılması, tartışılması aşamasındayız. Biz bu tartışmayı geride bırakmadıktan sonra, bu aşamayı geride bırakmadıktan sonra neyi tartışabiliriz ki?!

Rûdaw: CHP, MHP ve AK Parti sizin açıklamalarınıza karşı duruşlarını gösterdiler, siz açıklamalarınızda ısrarcı mısınız?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Evet biz diyoruz ki parlamento bütün renkleri ile bütün siyasi taraflarıyla öncelikle kendi haklarına sahip çıkmalı. Acaba parlamentonun anayasayı değiştirme hakkı var mı, bütünüyle ya da kısmen. Ya da bu hak sadece darbe yapan askerlere mi verilmiş? Yani sadece darbe yapıldığında mı askerler anayasayı değiştirebilir?! En başta bunların anlaşılması gerekiyor. Eğer parlamento anayasayı değiştirme hakkına sahip çıkmazsa bu parlamento yeni bir anayasa da yapamaz. Biz bu sözlerimizin arkasında duracağız ve istiyoruz ki tartışma sadece siyasi olarak değil bilimsel olarak da devam etsin ki insanlar bu meseleyi kavrayıncaya kadar. Yani parlamentonun anayasayı değiştirme hakkı olup olmadığını kavrayana dek... Bazıları siyasi ya da bilimsel olarak cevap vermediklerinde hakaret etmeye başlıyorlar. İkincisi hakaret etmeyenler diyorlar ki cumhuriyeti kuranların iradesine müdahale edecek başka bir irade yoktur. Yani bu 4. madde ve diğer 3 madde yüzyılı aşkın bir zamandır bütün anayasalarda yer almış.

Bizim iki özelliğimiz var. Birincisi Kürtçe konuşmamız, diğeri de Müslüman olmamız. Bizim söylemimiz İslami. Bu iki nedenden dolayı bize saldırıyorlar. HDP, şimdi DEM Parti oldu, anayasa değişikliğinden bahsediyor.

Biz özerklik ve federal sistem serbestçe tartışılabilmelidir dediğimizde kıyamet koptu. Biz şunu demiştik, ‘bu konuyu tartışmak isteyenlerin önünde herhangi bir engel olmasın, isteyenler bu konuları gündeme getirebilsin serbest bir şekilde konuşsun. Millet özerklik veya federalizm konusundaki doğruları, yanlışları, iyi veya kötü tarafları nedir, faydaları, zararları, eksikleri nedir diye bilsin ve öyle karar versinler. Herkes bu konuda serbest bir şekilde bu konuda fikrini beyan edebilsin’ dedik, kıyameti kopardılar. Bu sözlerimiz üzerine CHP kıyamet kopardı. DEM Parti "Biz demokratik özerklik ilan ediyoruz ve yönetiyoruz" dedi ama kıyamet kopmadı. Neden? Çünkü ideolojik olarak birbirlerine yakınlar.

Eğer milletvekilleri anayasa değişikliği hakkında konuşamazsa, siyasi partiler anayasa değişikliği hakkındaki görüşlerini ortaya koyamazsa, o zaman bu anayasa nasıl değişecek? Bu sorudan başlamamız gerekiyor: Bu anayasayı kim değiştirecek? Birlikte oturup görüşlerimizi ortaya koymamız ve fikirlerimizi halkla paylaşmamız gerekiyor.

Rûdaw: Kürt sorunu ve Kürt sorununun çözümü anayasada nasıl olacak? Bu soruna genel haklar çerçevesinde mi bakıyorsunuz?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Parti programımızda bunu açık ve net şekilde  yazmışız. anayasa hakkındaki önerilerimizi net bir şekilde yazdık. Bu konudaki görüşümüzü detaylıca öğrenmek isteyenler programımıza bakabilirler. Programımıza bakan kişi halkların hakları konusunda ne söylediğimizi bilir. Biz diyoruz ki Kürtler de Türkler gibi bu devletin kurucusudur, bu topraklar üzerindeki halkların hakları ne ise Kürtlerin de hakları o olmalıdır, ne fazla ne eksik. Buna insan hakları olarak bakmalıyız, anayasada tek bir kavmin adı olmamalı. Eğer anayasada halklardan bahsedilecekse, Kürt ve Türklerin birlikte bu devleti kurduğu söylenmelidir. Biz sadece bir kavmin adının geçmesine karşıyız. İnsan hakları eşit olmalıdır. Bazıları ev sahibi, bazıları kiracı olmamalı.

Rûdaw: Anadil meselesi, çerçevesi henüz belirlenmemiş konulardan biri. Anadilin ilkokuldan üniversiteye kadar eğitim dili olarak anayasada yer almasını öneriyor musunuz?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Mevcut anayasa, bu konu ile ilgili engel oluşturuyor. Çünkü bu anayasada ‘eğitimin dili Türkçedir. Türkçe dili haricinde hiçbir dil, vatandaşlara anadilleri olarak öğretilemez’ yazıyor. Bu, anadilde eğitimin önünde bir engeldir. Sadece Kürtçe değil, Türkiye'de herkesin anadilinde eğitim görmesini istiyoruz. Bu her insanın doğal hakkıdır.

Rûdaw: Sayın Zekeriya Yapıcıoğlu, siz özerklikten bahsettiniz. Yeni anayasada bu tür bir değişiklik yapılması mümkün mü? Örneğin HÜDA PAR'ın özerklik hakkında bir öneri yapması ve anayasada özerklikle ilgili bir maddenin yer alması gibi?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Anayasanın 4. maddesi, ilk üç maddenin değiştirilemeyeceğini ve değiştirilmesinin teklif dahi edilemeyeceğini belirtiyor. Bu anayasa bu şekilde kaldığı sürece, hiç kimse federalizm ve özerklikten bahsedemez ve hiç kimse anayasanın 66. maddesinden bahsedemez. Şu anda Türkiye'de bu konuların tartışılması bile mümkün değildir.  

Rûdaw: Sizce mevcut parlamento döneminde anayasa değişikliği konusunda bir uzlaşma sağlanarak anayasa değiştirilebilir mi?

Zekeriya Yapıcıoğlu: Mümkün, ancak anayasayı değiştirmek kolay değil. Daha önce 21 kez anayasa değişikliği yapıldı. Sadece bir kısmının değil, tümünün değiştirilmesi gerekiyor. Anayasa değişikliğinin önünde çok zorluk ve engel var. Eğer anayasa 22. kez kısmi olarak değişecekse bu değişiklik sorunları çözmeyecektir.  

 

Yorumlar

Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın

Yorum yazın

Gerekli
Gerekli