Tescilli Karacadağ pirincinin hasadına başlandı; Çiftçiler gelirin yetersizliğinden rahatsız
Diyarbakır (Rûdaw) - Taşlı arazilerde yetişen tescilli Karacadağ pirinci elle hasat ediliyor. Çiftçiler 6 aylık emeğin karşılığını topluyor ancak, bu yıl da gelirin giderleri dahi karşılayamamasından şikâyetçiler.
Karacadağ pirinci, Mayıs ayında çoğunlukla taşlık arazilere ekiliyor. Eylül ve Ekim aylarında düz arazilerde biçerdöverle biçilirken, eğimli arazilerde ise ırgatlar tarafından orakla toplanıyor.
Volkanik Karacadağ’ın eteklerinde yetiştirilen bu pirinç, aynı zamanda tadı, aroması ve rengi ile coğrafi işaret almıştır.
Son volkanik faaliyetini 100 bin yıl önce gerçekleştirdiği belirtilen 1957 metre yüksekliğindeki Karacadağ, Diyarbakır, Urfa ve Mardin illeri arasında bulunuyor.
Subatan köyünde çiftçiler ve işçiler hep birlikte orakla hasat yapıyor. İşçiler yüzlerce yıllık usullerle bir yandan orak sallıyor, diğer yandan geleneksel klamlarını seslendiriyor. Bu iş aynı zamanda onlar için bir gelir kapısı.
“Günlük bin 100 TL alıyoruz”
İşçi Felemez Kutlar, “Günlük bin 100 TL alıyoruz. Ben 6 çocuğuma bakıyorum. Çocuklardan ikisi çalışıyor, diğerleri evde. Bu işle geçimimizi sağlıyoruz” dedi.
Cengiz Erol isimli işçi de, “Karacadağ pirinci baharın ikinci ayında ekilir, son baharın başlarında biçilir. Bakımı altı ay sürer” diye belirtti.
Bazı tarlalarda kadınlar ve kızlar da çalışıyor. Onlar da emeklerinin karşılığını alamadıklarını söylüyorlar.
Kadınlar 600 TL alıyor
Hamdiye Işık, “Tüm bu kadınlar evlerini çocuklarını bırakmış, buraya çalışmaya gelmişler. Erkekler bin TL alırken kadınlar 600 TL alıyor. Elbette bu çok az” diyerek sitem etti.
“Çocukları evde bıraktım, ben burada çalışıyorum”
Garibe isimli işçi de, “Çocukları evde bıraktım, ben burada çalışıyorum. Evde de Karacadağ pirinci tüketiyoruz, başka pirinç almıyoruz. Diğer pirinçler yenilir mi? Naylona benziyorlar. Taşlık arazideki pirinç daha lezzetlidir” dedi.
Bu yıl Diyarbakır’da 10 bin 700 dönümlük arazi üzerinde pirinç ekildi. Hasat bittiğinde 6 bin ton rekolte bekleniyor.
Fakat bu zorlu işin sorumluluğunu alan çiftçiler, masrafların yüksek olmasından şikayetçi
“Sadece Zarar etmeyelim yeter diyoruz”
Hasan Subatan isimli çiftçi, “Taşların arasında pirinç ekiyoruz. Çoğu el işi ile üretiliyor. Zahmetli bir iş. Öte yandan gübre pahalı, ilaç pahalı, işçilerin ücretleri pahalı. Yani bu işi bırakmamıza az kaldı. Bu yıl 600 dönüm pirinç ektim. Yaklaşık 3 milyon 500 bin liraya mal oldu. Sadece Zarar etmeyelim yeter diyoruz. Çünkü 3 yıldır 25 kiloluk Karacadağ pirincinin satış fiyatı bin TL. Bugün bin TL ile lokantaya gitseniz doymazsınız” diye konuştu.
Karacadağ eteklerinde kar sularının erimesiyle beslenen kaynaklardan sulanan Karacadağ pirinci işçiler tarafından toplanıp çeltik halinde güneş altında doğal olarak kurumaya bırakılıyor.
Ancak giderek artan su sıkıntısı ve yüksek maliyetler nedeniyle çok sayıda çiftçi artık bu yükün altına girmeye cesaret edemiyor.