Haber Merkezi - Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Kerkük-Ceyhan boru hattının yeniden faaliyete geçirilmesi ve Kürdistan ham petrolünün küresel pazarlara ihraç edilmesi meselesi konusunda Irak ile Kürdistan Bölgesi arasında bir anlaşmaya varılamadığını belirterek, “Henüz bir varil bile petrol akışı söz konusu değil bu hatta. Türkiye olarak biz burada katkı yapmaya hazır olduğumuzu her daim ifade ediyoruz” dedi.
Kürdistan Bölgesi'nden Türkiye’ye Ceyhan boru hattıyla yapılan petrol ihracatı, Paris merkezli Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin Ankara'nın, “Erbil'in 2014 yılında bağımsız petrol ihracatına başlamasına vesile olarak 1973 tarihli anlaşmayı ihlal ettiğine” karar vermesinin ardından Mart 2023'te durdurulmuşru.
Hattın yeniden faal hale gelmesi için görüşmeler sürerken o günden bu yana bir ilerleme sağlanabilmiş değil.
Konu bugün Bakan Bayraktar’a da konuk olduğu Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda soruldu.
Bayraktar, enerji gündemine ilişkin diğer soruları da yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.
Somali’ye petrol arama gemisi göndereceklerini belirten Bayraktar, Somali'deki olası keşif durumunda bölgedeki petrolün Somali devletiyle "üretim paylaşım anlaşması" kapsamında paylaşılacağını ifade etti.
Bayraktar, "Onların alması gereken devlet haklarını verdikten sonra yeter ki petrolünüz olsun dünyanın her yerinde satabilirsiniz. Ülkemizdeki rafinerilere getirebiliriz. Dolayısıyla hızlıca ticarileşmesi ve ekonomiye kazandırılması mümkün olacaktır. Libya'nın da bize offshore'unda sismiklerimizle çalışmamız noktasında bir önerisi, teklifi var. Doğrusu biz de buna sıcak bakıyoruz” dedi.
Irak ile enerji diplomasisi
Türkiye'nin enerji diplomasisi trafiğini de anımsatan Bayraktar, Irak ile bu konuda büyük potansiyel olduğuna dikkati çekti.
Bayraktar, şu anda Irak'la 3 sahada ortaklık olduğunu belirterek, söz konusu ülke için bunun "çok küçük" olduğunu ifade etti.
Irak'ın günde yaklaşık 3 milyon varilin üzerinde petrol ihraç ettiğini anlatan Bayraktar, şöyle devam etti:
“Bunun içinde 15 bin varil çok küçük. Türkiye'nin buradan daha büyük pay alması lazım. Dolayısıyla petrol ve doğal gaz sahalarında daha etkin, daha yoğun ve daha aktif bir Türkiye olmamız gerekiyor. Onun ötesinde petrol ticaretinde ve taşınmasında Türkiye daha büyük bir role sahip olabilir. Zira bizim Silopi'den Ceyhan'a kadar, yani eski Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattının Türkiye kısmı 650 kilometrelik iki boru hattı ve yaklaşık kapasitesi günlük 1,4 milyon varil. Onun için biz Irak'ta muhataplarımıza, özellikle Cumhurbaşkanımızın son ziyaretinden sonra diyoruz ki 'Oradaki bu Kalkınma Yolu'nu (Development Road) mutlaka enerji yoluna çevirelim. Bunun yanına, yani bir demir yolu ve otoyolun yanına bir petrol yolu, petrol boru hattı, bir doğal gaz boru hattı, elektrik iletim hatları ile bunu destekleyelim.' O zaman gerçekten Kalkınma Yolu haline gelir. Sadece petrol için şu örneği vereyim: Petrolün rakamları biraz geri gelmekle birlikte 100 dolar olduğu bir senaryoyu düşünün, günlük 1,4-1,5 milyon varil, yıllık yaklaşık 50 milyar dolarlık bir petrol ticaret hacmine tekabül eder. Bu çok önemli bir şey. Irak için çok avantajlı olur çünkü Irak aslında petrolünün neredeyse tamamını Basra üzerinden dünya küresel piyasalarına gönderiyor. Bunun yarısını çeşitlendirerek Ceyhan'a, Ceyhan üzerinden Akdeniz çanağına, farklı coğrafyalara götürme imkanı, alternatifini aslında üretmiş olabilir böyle bir bakış açısı. Bunun önünde hiçbir teknik engel yok, bana göre ticari engel yok. Dolayısıyla burada da ciddi bir siyasi irade ortaya konması lazım."
Irak’a elektrik iahracatı artabilir
Bakan Bayraktar, Türkiye'nin Irak'la elektrik ihracat kapasitesinin 300 megavat olduğunu ve bunun artabileceğini söyledi.
Irak'la tahkim sürecinin hala sürdüğüne işaret eden Bayraktar, şu ifadeleri kullandı:
"Irak'ta Bağdat'la Erbil arasındaki sıkıntı hala devam ediyor. Zira neredeyse bir yıla yaklaştık. Abu Dabi'de bir uluslararası konferansta 'Petrol boru hattı artık operasyonel olmaya hazır, çalışabiliriz. Petrol boru hattından petrolü sevk edebiliriz.' dedik. Bunu dedik ama işte 2 Ekim'e geliyoruz. Henüz bir varil bile petrol akışı söz konusu değil bu hatta. Türkiye olarak biz burada katkı yapmaya hazır olduğumuzu her daim ifade ediyoruz. Orada da yine bir siyasi karar üretmesi gerekiyor tarafların. Biz onlara yardımcı olmaya hazır olduğumuzu ifade ediyoruz. Irak'tan bu Kalkınma Yolu kapsamında oluşabilecek bu yeni petrol boru hattından gelecek petrolün bir kısmı Ceyhan'da rafineri, petrokimya yatırımına, dolayısıyla çok daha büyük bir değer zinciri oluşturabilecek bir şeye dönüşebilir. O zaman işte gerçekten bir Kalkınma Yolu'na dönüşecek bir proje haline gelir diye düşünüyoruz.”
Gabar’da günlük üretim 47 bin virile çıktı
Bakan Bayraktar, Gabar Sahası'ndan petrol üretiminin bugün itibarıyla 47 bin varile ulaştığını, ekimde ise günlük 50 bin varil üretime ulaşılacağını da bildirdi.
Bakan Bayraktar ayrıca, “1000 liralık gaz ve elektrik faturasının yüzde 60'ı halen devletimiz tarafından karşılanıyor. Bütçe imkanları mertebesinde bu destekleri sürdüreceğiz. Vatandaşımızı dünyada artan fiyatlara karşı korumaya devam edeceğiz" diye konuştu.
Gelire göre fatura düzenlemesi
“Gelir grubu yüksek, (Elektrik ve doğalgaz) gerçek maliyete katlanabilecek tüketicilere maliyetine göre, maliyet esaslı yansıtmak daha doğru diye düşünüyoruz" diyen Bayraktar, "Gerçekten ihtiyaç sahibi, daha dar gelirli vatandaşlarımızı, emeklilerimizi bu destekten istifade ettirip bunu karşılayabilecek ve evi çok daha büyük olan, çok fazla elektrik kullanan, elektrikli aracı olan, tüketimi belli oranın üzerinde olan vatandaşların bu desteklerden faydalanmak yerine gerçek maliyetleri karşıladığı bir modeli düşünüyoruz. Bütçe imkanları nispetinde bu destekler devam edecek. Enerji fiyatlarında oluşabilecek değişikliklerin enflasyona etkisini göz ardı etmeden Merkez Bankası ve Hazine ve Maliye Bakanlığımızla eşgüdümle süreci yürüyoruz" ifadelerini kullandı.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın