Bakan Bayraktar: Erbil-Bağdat anlaşmazlıkları petrol ihracatı önünde bir engel
Haber Merkezi - Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Kürdistan Bölgesi ile Türkiye arasındaki petrol boru hattı projesinin hala beklemede olduğunu ve petrol akışının henüz başlamadığını bildirdi.
Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin Irak’la devam eden tahkim sürecini ve Kürdistan Bölgesi petrol boru hattından petrol ihracatına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Irak'la tahkim sürecinin hala sürdüğüne işaret eden Bayraktar "Irak'ta Bağdat'la Erbil arasındaki sıkıntı hala devam ediyor, zira neredeyse bir yıla yaklaştık. Abu Dabi'de bir uluslararası konferansta 'Petrol boru hattı artık operasyonel olmaya hazır, çalışabiliriz. Petrol boru hattından petrolü sevk edebiliriz.' dedik. Bunu dedik ama işte 2 Ekim'e geliyoruz. Henüz bir varil bile petrol akışı söz konusu değil bu hatta” dedi.
Türkiye'nin soruna çözüm bulmak için katkı yapmaya hazır olduğunu vurgulayan Bakan, tarafların siyasi bir karar üretmesi gerektiğini ifade etti.
Bayraktar, "Türkiye olarak biz burada katkı yapmaya hazır olduğumuzu her daim ifade ediyoruz," değerlendirmesinde bulundu.
Irak’taki oluşturulmak istenen kalkınama Yolu projesinin öneminden bahseden Bayraktar, “bu Kalkınma Yolu kapsamında oluşabilecek bu yeni petrol boru hattından gelecek petrolün bir kısmı Ceyhan'da rafineri, petrokimya yatırımına, dolayısıyla çok daha büyük bir değer zinciri oluşturabilecek bir şeye dönüşebilir. O zaman işte gerçekten bir Kalkınma Yolu'na dönüşecek bir proje haline gelir diye düşünüyorum" ifadeleri kullandı.
Ne olmuştu?
Irak hükümetinin Kürdistan Bölgesi ile 2013’ten beri direkt ham petrol ticareti yaparak, “iki ülke arasında imzalanan anlaşmayı ihlal ettiği” gerekçesi ile Türkiye aleyhinde Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Mahkemesi (ICC) nezdinde açtığı dava, 23 Mart’ta sonuçlandı.
Kararın ardından Türkiye 25 Mart itibariyle Kürdistan Bölgesi’nden Ceyhan boru hattı üzerinden ham petrol sevkiyatını durduğunu açıkladı.
Mahkeme Irak’ın açtığı davada 5 başlıktan 4’ünü “Kürdistan Bölgesi’nin Irak’ın anayasal bir ünitesi olduğu münasebeti ile reddettiğini” vurguladı.
Mahkeme ayrıyeten Kürdistan Bölgesi’nin, Ceyhan petrol boru sınırını kullanma ve depolama hakkı bulunduğuna ve Türkiye’nin sadece “yükleme ihlali” bulunduğuna hükmetti.
Yine Türkiye; Irak-Türkiye Petrol Boru Çizgisi üzerinden petrol ihracatı planında yer alan ölçüye uymadığı münasebeti ile de Irak’a karşı açtığı davayı kazandı.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve ile Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani 4 Nisan 2023 tarihinde sorunun aşılması ve petrol gelirlerinin düzenlenmesi konusunda bir anlaşma imzaladı.
Irak Federal Bütçe Yasası’na göre Kürdistan Bölgesi'nin petrol ihracatı ve iç tüketim için Bağdat'a günde 400 bin varil petrol teslim etmesi gerekiyor.
Ancak Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol şirketleri ile Bağdat arasında “sözleşmeler” konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle üretim durmuş durumda. Bu nedenle Kürdistan Bölgesi bütçedeki payını alamıyor.