Şemdinli’de belediyenin kontrolsüzce boşalttığı çöpler büyük bir çevre kirliliği yaratıyor

Rûdaw

Hakkari (Rûdaw) – Hakkari’nin Şemdinli ilçesinde belediyenin topladığı çöplerin Derecik tarafına akan Pesan çayı kıyısı ile Şemdinli-Derecik yolu boyunca dökülmesi çevre kirliliğine sebep olduğu gibi hastalıklara da davetiye çıkarıyor. Sivil toplum kuruluşları Hakkari’deki çevre kirliliğine dikkat çekmek için kampsalı bir rapor hazırlayarak ilgili bakanlıklara gönderdi.

İş insanı Sabri Özel Şemdinli’deki çevre kirliliğine ilişkin hazırladığı raporu Türkiye Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı da dahil 7 resmi kuruma göndererek, yetkililerin bu konuda harekete geçmesini istedi.

Raporda, bölgedeki vahim tablo fotoğraf ve videolarla belgelenerek, Şemdinli-Derecik yolu kenarında oluşan çöp yığınının kaldırılması talep ediliyor.

İş İnsanı Sabri Özel izlenimlerini raporda belirterek, “İlk karşılaştığım metrelerce yol kenarına bırakılmış çöpler, Pesan Çayı yatağına boşaltılmış yüzyıllarca toprağa karışamayacak kömür külleri ve plastikler, zehir saçabilecek atıkların doğaya boşaltılması, merkeze yaklaştıkça çaya arıtılmadan aktarılan kanalizasyon sularının ağır kokusu ve zihnimde geçen o cümle “Acaba doğup, büyüdüğüm memleket miydi buralar?” Şemdinli’den Basra’ya kadar akan bu akarsuyun çöplerle başka bir ülkenin sınırlarına akması bizler için rezil bir durum olup uluslararası bir probleme dönecek tehlikededir” dedi.

“Turizm potansiyelinin yüksek olduğu bir ilçedir”

Özel, “SB Navşar Spor Kulübü” ve “Esnaf ve Sanatkarlar Odası” ile ortak bir çalışmayla bir gözlem raporu hazırladıklarını ifade ederek, “Şemdinli ilçemiz Hakkari iline bağlı İran ve Irak ülkelerine sınırı olan 47 bin nüfusa sahip bir ilçedir. İlçemizin Derecik yolu üzerinde Nehri köyünde bulunan Seyit Taha-i Hazretleri Türbesi her yıl binlerce ziyaretçi ağırlamaktadır. Doğası, akarsuları, yaylaları, ormanıyla ve tarihi yerleri ile turizm potansiyelinin yüksek olduğu bir ilçedir. Maalesef bu güzel doğayı kendi elimizle yaşanılamaz hale getiriyoruz” diye konuştu.

Raporda şu ifadelere yer verildi:

“Şemdinli mahallelerinde belediyenin topladığı çöpler, İl Özel İdaresinin köylerden topladığı ve askeri birliklerdeki çöpler, yıllardır Şemdinli’nin güneyinden Derecik tarafına akan Pesan çayının ve Şemdinli-Derecik yolunun kenarlarına dökülüyor. Bu çöplerin hemen hemen tamamı çayın sularının yükselmesiyle birlikte çaya akmaktadır.

Bu durum hem çok büyük doğa katliamına sebep olmaktadır hem de çayın kenarındaki ağaçlara takılan çöpler ile Derecik yolu üzeri kirli bir görüntü ve koku vermektedir. Buraya dökülen çöpler, çevrede var olan canlıların yaşamını tehlikeye atmaktadır. Gün geçtikçe büyüyen ve şu ana kadar herhangi bir çözüm üretilmeyen bu çöp problemi sadece Şemdinli ve köyleriyle sınırlı değil, Basra’ya akmasıyla beraber, sorunun kapladığı alan büyütmektedir. Tahribat uluslararası boyuta gelmektedir.”

Hayvanların sağlığını tehlikeye atıyor

Şemdinli-Derecik yoluna ve bırakılan ayrıştırılmayan çöpler bölgedeki hayvanların sağlığını tehlikeye atıyor. Pesan çayına köylerdeki kanalizasyon atık sularının akıtıldığına dikkat çekilen raporda şu ifadeler yer aldı:

“Daha önce hem yüzme alanları hem de içme suyu olarak da kullanılan Pesan çayının suyu, Şemdinli merkez ( atık oranının fazla olduğu kurum ve kuruluşlar) ve köylerdeki kanalizasyon atık suları arıtılmadan doğrudan bu çaya akıtıldığı için zehirlenen su,dere yataklarında faaliyet gösteren kum ocaklarının suyu bulanıklaştırması sonucu bu alanlarda kullanılamamaktadır. Çayda yaşayan su hayvanlarının yanı sıra sulamayla beraber bitkiler için de hayati tehlike oluşturmaktadırlar. Bu ise bölgedeki suda yaşayan canlı neslini tüketmektedir. Kaynağından berrak akan bu çayın suları artık her mevsim bulanık akmaktadır. Yazları sıcaklığın artmasıyla buharlaşma sonucu hava kirliliğine de sebebiyet vermektedir. Çayın kirlenmesi; tarım ve hayvancılıktan alınan verimin düşüklüğüne, canlı sağlığının tehlikeye girmesine de sebebiyet vermektedir.”

Kömür külleri dereye dökülüyor

Kışın yakılan kömürlerin yarattığı hava kirliği ve küllerinin de dereye dökülmesi hem hava hem de çevre kirliliğine sebep oluyor.

Hava kirliliğine de dikkat çekilen raporda şu ifadelere yer verildi:

“Kışın yakılan kalorisi düşük ve kalitesiz kömürün filtresiz bacalardan çevreye yaydığı duman, dağların arasında alçak alanda bulunan Şemdinli merkezde çok tehlikeli hava kirliliği yaratmaktadır. Bu durum şehirdeki insanların sağlığını (özellikle de yaşlıların) olumsuz etkilemektedir. Bu hava kirliliği, ilçede kışın hastalıkların sayısını artırmıştır. Ayrıca yakılan kömür külleri naylon olan kömür torbalarına tekrar doldurularak olduğu gibi Pesan çayına dökülmektedir.

Bu durum da hem çayın suyunu kirletip zehirlemektedir hem de çaya dökülen plastik kömür torbalarının yüzlerce yıl toprağa karışmadığı için doğaya zarar vermektedir. Aynı zamanda dere yatağının daralmasına ve yönünün değişmesi sonucu tahribatını arttırmakta, yağışın yüksek olduğu dönemlerde köprü taşmalarına, ulaşımda aksaklığa sebebiyet vermektedir.”

Yetkililere çağrıda bulunuldu

Sivil toplum kuruluşları ve Sabri Özel’in teşviki ile Şemdinli Esnaf ve Sanatkarlar Odası ve SB Navşar Spor Kulübü’nün ortak çalışması olarak hazırlanan rapor Türkiye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür Turizm Bakanlığı, Greenpeace Türkiye, Türkiye Hayvanları Koruma Derneği, Hakkari İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ile Şemdinli Kaymakamlığı’na gönderilerek yetkililere çağrıda bulunuldu.

Raporda, “Zehirlenen, bulanıklaştırılan dere, çay ve ırmaklarımızı tekrar berraklaştırmak, toprağımızı, ağaçlarımızı, yabani, evcil ve suda yaşayan hayvanlarımızı eski güzelliğine ve canlılığına kavuşturmak için bu konuda kimin elinden ne geliyorsa, gerekli olan tüm çaba ve girişimlerde bulunmalarını insani bir vazife olarak görüyoruz. Bizler ayrıca hem kuruluş olarak hem de vatandaş olarak, bu hassas ve hayati konularda elimizden gelen her türlü desteği ve yardımı vermeye hazır olduğumuzu belirtmek istiyoruz” ifadelerine yer verildi.