‘HTŞ’nin cezaevlerinde 800 Ezidi kadın ve kız çocuğu bulunuyor’
Duhok (Rûdaw) - Uluslararası İnsan Hakları ve Kalkınma (UİHK) örgütünün Suriye temsilcisi Aras Celal, HTŞ’nin hapishanelerinde hâlâ 800 Ezidi kadın ve kız çocuğunun tutulduğunu söyledi. Celal ayrıca kayıp Peşmergelerin de Suriye’deki hapishanelerde olabileceği ihtimali dile getirildi.
Suriye’de Beşar Esad rejiminin yıkılmasının ardından cezaevlerinin kapıları açıldı ve binlerce mahkum serbest kaldı.
Özellikle Şam yakınlarındaki Sednaya Askeri Hapishanesi, 2011'de Suriye iç savaşının başlamasıyla gelişen olayların ardından alıkonulan rejim karşıtı göstericilerin tutulduğu ve işkence gördüğü yer olarak biliniyor.
Bu hapishanelerden birinde, Suriye sınırındaki Zummar cephesinde, 2014’te IŞİD ile yaşanan bir çatışmada kaybolan ve kendisinden bir daha haber alınamayan İsa Abdullah Xıdır isimli bir Peşmerge de bulundu.
Kayıp Ezidi kadınlar ve Peşmergeler
Bu durum, IŞİD’in kaçırdığı ve yıllardır kendilerinden haber alınamayan Ezidi kadınların ve çatışmalarda esir alınan Peşmergelerin de durumunu tekrar gündeme getirdi.
Rûdaw Duhok temsilcisi Nasır Ali, konukları ile birlikte “Duhok Saait İle” adlı podcast yayınında bu konuyu ele aldı.
Programa Suriye’den katılan Uluslararası İnsan Hakları ve Kalkınma örgütünün Suriye temsilcisi ve insan hakları aktivisti avukat Aras Celal, “2018 yılına kadar elimizdeki bilgilere göre, IŞİD tarafından esir alınan 58 Peşmerge Suriye’deki cezaevlerinde tutuklanmıştı ve hâlâ hayattalardı” dedi.
Celal, “IŞİD, Irak’taki kontrolünü kaybettikten sonra 60 civarında esir Peşmerge Suriye’ye, Deyrez, El Bukemal ve Bagoz’a götürdü. Bunlardan bazıları IŞİD’in yenilgisinin ardından Suriye rejiminin eline geçti” şeklinde konuştu.
Esad rejiminin IŞİD’e yönelik operasyonlarına başladığı döneme kadar da söz konusu Peşmergelerin hayatta olduğunu belirten Celal, bunların Şam ile Humus’taki hapishanelere nakledildiğini söyledi.
Aras Celal, “IŞİD bu esirlerin bazılarını da o dönem ismi Nusra Cephesi olan şimdiki Heyet Tahrir eş-Şam’a teslim etti. IŞİD onları öldürmek istemiyor kendi çıkarları için kullanmayı planlıyordu” dedi.
IŞİD’in kaçırdığı Rojavalılar
UİHK Suriye temsilcisi Aras Celal, IŞİD’in kaçırdığı 550’si Kobani’den olmak üzere 2 bin 150 Rojavalıdan hala bir haber alınamadığını söyledi.
Celal, “Esar rejiminin çökmesinin ardından sadece Sednaya Askeri Hapishanesi’nden 17 bin kişi kurtuldu. Halep, Humus ve Hama’dan da yaklaşık 35 bin kişi kurtarıldı. Bazıları rejime karşı savaşan kişilerdi, aralarında suçlu olanlar da vardı ama çoğu mahsum sivillerdi. Kızıl Haç bu konuda çalışmalar yürütüyor” bilgisini paylaştı.
HTŞ hapishanelerindeki Ezidi kadınlar
Aras Celal, HTŞ’nin kontrolündeki hapishanelerde yaklaşık 800 Ezidi kadın ve kızın tutulduğunu açıkladı.
Celal, “Buradaki kadınlara ulaşmak oldukça zor. Kendileri de kimliklerini açıklamaktan korkuyorlar. Çünkü Ezidi olduklarını itiraf ederlerse hayatları tehlikeye girer” diye konuştu.
IŞİD yeniden canlanıyor
UİHK Suriye temsilcisi Aras Celal, rejimin çökmesinin ardından ortaya çıkan boşluğun IŞİD’e yaradığını dile getirdi.
Celal, “IŞİD yeniden Tedmur çöllerinde, Deyrezor’da hatta Şam’da canlanıyor. Sosyal medyada buralardan çekilen görüntüler var ve IŞİD’liler geri döndüklerini söylüyor” diye konuştu.
Esir Peşmergelerden birinin eşi: Hâlâ geri dönmesini bekliyoruz
8 Aralık 2024’te, Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından hapishanelerin çoğu boşaltıldı ve birçok mahkûmun bilgisi sosyal medyada paylaşıldı.
Bu gelişme, Kürdistan Bölgesi’nde kayıp kişilerin aileleri için bir umut ışığı oldu.
Kayıp Peşmerge Bapir İsa’nın eşi Gülbehar Ahmed, gözyaşları içinde eşinin kayboluşunu anlattı.
Ahmed, “22 Aralık 2014’te Musul yakınlarında IŞİD tarafından kaçırıldı. Aylar sonra IŞİD hapishanelerinden videolar yayınlandı ve eşim de bu videolarda vardı. Turuncu kıyafetler giydirilmişti. Ancak bugüne kadar akıbetine dair hiçbir bilgi alamadık” dedi.
Ahmed, “Suriye’deki olaylardan sonra sosyal medyada yayınlanan videolar ve isimler bizi yeniden umutlandırdı” diye konuştu.
Gülbahar Ahmed, iki çocuğuyla birlikte hâlâ eşinin dönmesini beklediğini söyledi.
İnsan Hakları Aktivisti: Daha fazla işbirliğine ihtiyacımız var
2018’den bu yana kayıp Peşmergeler konusunda çalışan insan hakları aktivisti avukat Neçirvan Musa ise “Şu ana kadar kayıp 58 Peşmergenin isimleri kayıtlarımız arasında bulunuyor. Tümü kayıp ve 2018 yılına kadar hayatta olduklarına dair kesin bilgimiz var. Ancak Suriye hapishanelerinin açılmasının ardından sadece iki kişinin ismi sosyal medyada ortaya çıktı” ifadelerini kullandı.
Musa, kayıpların kesin durumu hakkında bilgiye sahip olmadıklarını belirterek insan hakları kuruluşlarından daha fazla destek talep etti.
Neçirvan Musa, “10 yıldan fazla süredir kayıp olan bu Peşmergelerin durumunu aydınlatmak için insan hakları kuruluşları tarafından daha fazla işbirliği yapılması gerekiyor” dedi.