Irak Yüksek Federal Mahkemesi'nden Halbusi'nin görevden alınmasına ilişkin açıklama

Erbil (Rûdaw) - Irak'ta Yüksek Federal Mahkeme, milletvekilliği düşürülen eski Meclis Başkanı Muhammed Halbusi'nin "başka bir vekili istifaya zorladığına" işaret ederek, mahkemenin anayasal değerlere karşı çıkanların vekilliğini düşürme yetkisine sahip olduğunu açıkladı.

Takaddüm Partisi eski üyesi ve Milletvekili Leyt ed-Duleymi, Halbusi'nin kendisini istifa dilekçesi yazmaya ve imzalamaya zorladığını iddia etmiş ve bunu Federal Mahkeme'ye taşımıştı.

Bunun üzerine Federal Mahkeme 14 Kasım'da söz konusu davayı görüşmüş, hem Halbusi'nin hem Duleymi'nin vekilliğini düşürme kararı almıştı.

Halbusi, 15 Kasım'da yaptığı basın toplantısında Yüksek Federal Mahkeme'nin vekilliğini düşürme yetkisinin bulunmadığını savunmuştu.

Federal Yüksek Mahkeme, milletvekili Muhammed Halbusi'nin "dolandırıcılık, çarpıtma ve tahrifat, yemini ihlal" suçlamasıyla görevden alınmasına ilişkin 16 sayfalık karar metnini yayımladı.

Mahkemeden "vekilliği düşürme yetkisine sahibiz" yanıtı

Yüksek Federal Mahkeme de Halbusi'nin vekilliğini düşürme kararının gerekçelerini açıkladı.

Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Herhangi bir parti başkanının milletvekillerini istifa etmeye zorlaması, anayasal değerlere ve Anayasa'nın 5, 6, 14, 16,17, 20, 39 ve 50'nci maddelerine aykırıdır.

Bu, dünyadaki birçok parlamentonun alışık olmadığı, demokratik süreçten büyük bir sapmaya işaret ediyor. Irak Temsilciler Meclisinin temsil ettiği halkın iradesi hiçbir şekilde Meclis Başkanı'nın kişiliğine indirgenemez."

Yüksek Federal Mahkeme'nin, anayasal ve kanuni yükümlülüklere aykırı davranması halinde bir vekilin üyeliğinin sona erdirilmesine karar verebileceğine işaret edilen açıklamada, Anayasa yemini ihlalinin ilk sırada yer aldığına atıfta bulunuldu.

Ayrıca Mahkemenin söz konusu ihlalleri olgulara ve delillere göre değerlendirme konusunda da mutlak takdir yetkisine sahip olduğu belirtildi.

Vekilliği düşürülen Halbusi, Enbar vilayetinde katıldığı bir seçim çalışmasında, destekçilerine seslenerek Anayasa ve kanunlara bağlı kalacaklarını ve silaha başvurmayacaklarını ifade etmişti.

Irak'ta en yüksek mahkeme konumundaki Yüksek Federal Mahkeme, 14 Kasım'da Halbusi'nin milletvekilliğini düşürmüştü.

Takaddüm Partisi yazılı bir açıklama yaparak, parti üyelerinden Irak Başbakan Yardımcısı ve Planlama Bakanı Muhammed Temim, Sanayi ve Maden Bakanı Halid Bettal ve Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakanı Ahmed Bedran'ın mahkeme kararına tepki olarak görevlerinden istifa ettiklerini ancak istifaların Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’ye ulaşmadığını belirtmişti.

Partiden 37 milletvekili de Meclis oturumlarını boykot etme kararı almış, bazı milletvekilleri Meclis Komisyonlarındaki görevlerinden istifa etmişti.

Musul, Kerkük, Salahaddin, Bağdat ve Enbar vilayetlerinde yapılacak yerel seçim yarışında Takaddüm Partisi'nden aday olan onlarca kişi seçim afişlerinde hala Halbusi’nin fotoğraflarını kullanıyor.

Muhammed Halbusi kimdir?

Sünni siyasetçi Muhammed Rekan Halbusi  1982 yılında Enbar ilinin Garma ilçesinde doğdu.

2014-2017 yılları arasında Cemal Kerbuli başkanlığındaki Hel grubunda milletvekili olarak görev yaptı.

Takaddüm Partisine liderlik etti.

29 Ağustos 2017’den  14 Eylül 2018’e kadar Enbar Valisi olarak görev yaptı.

15 Eylül 2018’de Irak Parlamentosunun başkanı oldu

9 Ocak 2022’de ikinci kez Irak Parlamentosu başkanlığına seçildi.