Bağdat (Rûdaw) - Irak Yüksek Yargı Konseyi, PKK ile bağlantısı oldukları gerekçesiyle üç siyasi partinin kapatılmasına karar verdi.
Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci'nin talebi üzerine Yargı Konseyi, Ezidi Demokratik Özgürlük Partisi, Demokratik El-Nehza Cephesi ve Kürdistan Özgür Toplum Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
Kararda, kapatılan partilerin ‘yasaklı Kürdistan İşçi Partisi’ne (PKK) bağlı oldukları ve ülkede yasadışı faaliyetlerde bulundukları’ tespit edildiği belirtildi.
Daha önce Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, devlet kurumlarındaki yazışmalarda PKK için "yasaklı örgüt" ifadesi kullanma çağrısında bulunmuştu.
Mart ayında Türkiye hükümetinden üst düzey bir heyetin Irak'ı ziyaret etmesinin ardından Bağdat yönetimi, PKK'yi resmen güvenliğine tehdit olarak tanımladıkları ve ülkede yasaklı bir örgüt olarak sınıflandırdıklarını duyurmuştu.
PKK, yıllardır Ezidilerin yoğun olarak yaşadığı Şengal bölgesinde bulunuyor, özellikle de tartışmalı bölgelerde nüfuzunu artırarak Erbil ile Bağdat arasında varılan Şengel anlaşmasının uygulanmasını engelliyor.
Irak İçişleri Bakanlığı'na bağlı Sınır Kuvvetleri Komutanlığı, haziran ayında Irak-İran sınırındaki PKK mensuplarının varlığını azaltmaya yönelik tedbirlerin uygulamaya konulacağını açıklamıştı.
Bakanlık ayrıca Irak-Türkiye sınırının güvenliğinin sağlanmasına yönelik daha kapsamlı bir planın hayata geçirileceğini duyurmuştu.
Türkiye, Kürdistan Bölgesi topraklarından faaliyet yürüten PKK’ye karşı 28 Mayıs 2019’da Pençe kilit operasyonlarını başlatmıştı.
PKK-TSK çatışmaları
Türkiye-PKK çatışmasını yakından izleyen bir hak grubu olan ABD merkezli Toplumsal Barış Timleri (CPT), geçen 07/07/2024’te Türkiye'nin Duhok’a yaptığı yeni konuşlandırmaları gösteren bir rapor ve harita yayınladı.
CPT, “15 Haziran'da Türk Silahlı Kuvvetleri Berwari Bala bölgesinde yeni bir kara harekatı başlattı. Bölgedeki altı köyün içinde manevra yaptı” dedi ve Türk ordusunun Batifa yakınlarında birkaç askeri üs kurduğunu ekledi.
Raporda, “Dergele Musa Beg köylüleri CPT'ye 27 Haziran'da Türk Silahlı Kuvvetleri'nin onları köylerini terk etmeye zorladığını bildirdi” diye yazılırken, Türkiye'nin haziran ortasından bu yana Kürdistan Bölgesi topraklarında 15 kilometre ilerlediği belirtildi.
CPT Sorumlusu Kamran Osman, perşembe günü Rûdaw'a, Türkiye'nin Duhok’a yaptığı son konuşlandırmalardan bu yana en az 182 ailenin yerinden edildiğini, Amedi kasabası yakınlarındaki sekiz köyün boşaltıldığını ve 602 başka köyün de aynı riskin altında olduğunu söyledi.
Türkiye'nin askeri konuşlanmasından yaklaşık bir ay sonra, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi çarşamba günü konuyu görüştü.
Başbakan Muhammed Şiya el-Sudani, “Türk güçlerinin ortak sınır bölgelerindeki müdahaleleri ve ihlalleri ele alan, Türk askeri müdahalelerini ve Irak topraklarına yönelik ihlalleri reddettiğini teyit eden” toplantıya başkanlık etti.
Sudani'nin Askeri Sözcüsü Yahya Resul'un açıklamasına göre Başbakan, ulusal güvenlik danışmanının başkanlığındaki bir heyeti, “genel durumu değerlendirmek ve Irak’ın egemenliğini ilgilendiren bu konuda ortak bir tutum geliştirmek” üzere Kürdistan Bölgesi'ne göndermeye karar verdi. Heyet Erbil'i ziyaret etti ancak soruşturmanın sonuçlarını henüz açıklamadı.
Kürdistan Bölgesi Hükümeti de kendi topraklarındaki operasyonlar hakkında henüz bir açıklama yapmadı ancak İçişleri Bakanı salı günü gazetecilere, Bağdat, Erbil ve Ankara'nın konuyu görüştüğünü söyledi.
Bakan Rêber Ahmed, “PKK'nin varlığı (Türkiye'ye) bu tür faaliyetlerde bulunmak için bir gerekçe sunuyor, PKK'nin varlığı yasadışıdır. PKK'nin bu bölgeleri terk etmesi gerekir ki bu köylerin sakinleri artık yerinden edilmek zorunda kalmasın" dedi.
"Her şeyimizi kaybettik"
Amedi'deki Gare Dağı eteklerindeki Mije, Dereşe, Girgaşe, Sipindare ve Kavnemje köylerinin kısalı günlerdir yanıyor.
Mije köyü muhtarı Azad Hamza, Rûdaw'a yaptığı açıklamada, bu köylerde yaklaşık 2 bin 500 ailenin yaşadığını ve alanın büyük bir kısmının yandığını, bunun da bu yılki sumak ve fıstık hasadına zarar verdiğini söyledi. Bu ürünler köylüler için önemli bir gelir kaynağı. Kürdistan Bölgesi, Türkiye ve İran'dan ithal edilen ürünlere büyük ölçüde bağımlı ve bu köylerde hasat edilen sınırlı ürünler yerel talebi karşılamada önemli bir rol oynuyor.
Dereşe köyünde sadece üç aile kaldı. Bunlardan biri olan Xurşid Şero, "Hiçbir şey yapamıyoruz. Dışarı çıkamıyoruz veya hareket edemiyoruz. Bu yönden ateş var ve şu yönden bombardıman var. Her taraftan sıkıştık... Meyve bahçeleri civarında toprağımızı kaybettik... Her şeyimizi kaybettik" diye hayıflandı.
CPT son raporunda, "Bu yıl sekiz sivilin öldürülmesine ek olarak, sivil altyapı da yok edildi ve hasar gördü" dedi ve Türkiye’nin operasyonları devam ederse "yüzlerce ailenin yerinden edileceği" uyarısında bulundu.
Köylüler meyve bahçelerini ziyaret edemiyor.
Şive köyünden Xelat Zubeyir, 26 Haziran'da Rûdaw'a, "Eskiden dağda her yere giderdik ama onlar (Türk askerleri) geldikten sonra istediğimiz yerlere gidemez olduk. Köyün çevresinden yalnızca yaklaşık 300 metre uzağa gitmemize izin veriliyor" demişti.
PKK, 1 Temmuz'da yaptığı açıklamada Türk ordusunun "sivil halka çatışma bölgesini terk etmeleri için baskı yaptığını" iddia etti ve orman yangınlarından Ankara'yı sorumlu tuttu.
Amedi'deki Dergele köyü en çok etkilenen köyler arasında. Orman yangınları çiftçilere hiçbir şey bırakmadı.
Türkiye Savunma Bakanlığı geçen ay yaptığı açıklamada, "Teröristler, Dergele köyündeki sivilleri kalkan olarak kullanarak, askerlerimize havan bombaları attılar ve yerlerinin tespit edilememesi için ormanları ateşe vermeye başladılar" dedi.
Türkiye Savunma Bakanlığı, Dergele köyünde bir evin patlatıldığı anları gösteren görüntüleri yayınladı.
Evin sahibi olan Hayri Hakim, Rûdaw'a yaptığı açıklamada "borç aldığını ve evi inşa etmek için 60 bin dolardan fazla para harcadığını" söyledi. Ancak kendisi ve ailesi yerlerinden edildi.
Hayri Hakim "Ne yapacağımı bilmiyorum" dedi.
Rûdaw, Ankara'nın PKK'ye karşı mücadelesinin siviller üzerindeki etkisi hakkında Türkiye Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları’na soru sordu ancak söz konusu sorulara henüz cevap alınamadı.
Türkiye hükümeti ile PKK arasında birçok barış görüşmesinde arabuluculuk yapmış olan yazar İlhami Işık, Rûdaw'a Türkiye'deki derin ekonomik krizin Erdoğan'ın bölgede daha fazla askeri maceraya atılmasını engellediğini söyledi.
"Ekonomik kriz, Türkiye'nin askeri operasyonlar yapmasını engelliyor"
İlhami Işık, "Şiddetli ekonomik kriz, Türkiye'nin askeri operasyon yapmasını engelleyen bir durum yarattı" dedi ve Ankara'nın bunun yerine Irak ve Suriye ile sınırlarında 30 kilometrelik bir tampon bölge oluşturma konusundaki uzun vadeli planına bağlı kalmaya çalıştığını kaydetti.
CPT de Ankara'nın Kürdistan Bölgesi topraklarına 15 kilometre kadar ilerlediğini söyledi. Bu, Türkiye'nin büyük bir askeri harekattan daha fazlasına ihtiyacı olduğu anlamına geliyor.
Öte yandan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) son zamanlarda İran ile ilişkilerini geliştirdi. Işık, bunun Türkiye'nin Kürdistan Bölgesi'ndeki bir oyuncu olarak rolünü etkileyeceğine inanıyor. Işık, “Türkiye'nin operasyonları, bölgede sınırsız yıkıcı kapasiteye sahip olan İran için kabul edilemez bir durum yaratacak" dedi.
Türkiye ve İran kendi gündemlerini takip ederken, köy sakinleri evlerinin ve geçim kaynaklarının yanmasını izlemekten başka bir şey yapamıyor.
Sergele köyü sakini Şerwan Sergeleyi, "Eğer işler böyle devam ederse, kesinlikle can kaybı olacak" dedi.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın