Erbil (Rûdaw) – Suriye’de Esad rejiminin düşmesi ardından Irak’taki İran’a yakın milis güçlerinin artık ABD ile müttefiklerinin ülkeden çıkmasını talep etmemesi dikkat çekiyor.
Bazı Iraklı ve Amerikalı yetkililer, Suriye'de Beşar Esad'ın iktidarının düşmesinin ardından, Irak'taki silahlı grupların kendilerini tehdit altında hissettiğini ve artık ABD ve müttefik güçlerinin çekilmesini talep etmediğini düşünüyor.
Geçtiğimiz yılın Eylül ayında ABD ve uluslararası IŞİD karşıtı koalisyon güçlerinin aşamalı olarak çekilmeye başlaması konusunda Irak ve ABD arasında bir anlaşma imzalandı.
İran yanlısı silahlı gruplar, siyasi partiler, özellikle Gazze savaşının başlaması ardından ABD güçlerinin ülkeden çekilmesine yönelik ısrarlı bir şekilde çağrıda bulunuyordu.
Uluslararası koalisyonun görevini sonlandırmak için anlaşma imzalandığında, Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, IŞİD tehdidinin kontrol altına alındığını, kalan gizli hücrelerin bertaraf edilmesi için artık Washington'un yardımına ihtiyaç duymadıklarını söylüyordu.
Şii gruplar ABD'ye karşı tutumlarını gözden geçiriyor
Ancak 8 Aralık 2024'te Esad'ın Tahrir el-Şam Heyeti (HTŞ) öncülüğünde Sünni İslami gruplar tarafından devrilmesi, Irak'taki bazı İran yanlısı Şii silahlı grupların ABD'ye karşı tutumlarını gözden geçirmesine neden oldu.
Bunlar arasında İran yanlısı partilerin çoğunluğunu barındırdığı hükümette yer alan Koordinasyon Çerçevesi içerisindeki bazı üyeleri de bulunuyor.
İran'ın müttefiki Esad'ın düşüşü ile birlikte, Tahran'ın bölgedeki üstünlüğünü zayıflattı ve Irak'taki silahlı grupların kendilerini tehdit altında hissetmesine neden oldu. Ayrıca Irak'ta birçok kişi, Suriye'de oluşan güvenlik boşluğunun IŞİD tarafından yeniden örgütlenmek, Irak'a yönelik tehdit oluşturmak amacıyla kullanılabileceğinden endişe ediyor. Bu arada Suriye'nin yeni yönetimi yeni bir ordu kurma ve düzenleme çalışmalarıyla meşgul.
Iraklı yetkililer IŞİD'in yeniden hortlamasından endişeli
Koordinasyon Çerçevesi'nden bir yetkili Associated Press'e(AP), "Suriye'de yaşananların ardından, Koordinasyon Çerçevesi liderlerinin çoğu ABD güçlerinin Irak'ta kalmasını destekliyor ve Amerikalıların Irak'ı terk etmesini istemiyor. ABD Irak'ta kalmazsa, IŞİD'in bu boşluğu kullanarak Irak'ın durumunu kötüleştirmesinden korkuyorlar" dedi.
İsimlerinin açıklanmasını istemeyen diğer Iraklı siyasi ve güvenlik yetkilileri de Amerikan ajansına benzer açıklamalarda bulundu.
Irak Ulusal Güvenlik Konseyinden üst düzey bir yetkili, bir hükümet toplantısında kurumunun "Irak'ın çıkarları açısından şu anda ABD ve uluslararası koalisyonun çekilmesini talep etmenin uygun olmadığını" söylediğini belirtti. Yetkili, "Daha önce ABD'nin Irak'tan çekilmesinden cesurca bahseden sesler artık çok zayıfladı. Bu yıl Amerikalıların çekilmeyeceğini tahmin ediyorum" dedi.
Başka bir Irak savunma yetkilisi, Esad'ın düşüşünden bu yana Irak hükümeti yetkililerinin "en üst düzeyde resmi olarak" uluslararası koalisyonun görevinin sonlandırılmasının ve ABD güçlerinin Irak'tan çekilmesinin ertelenmesini talep ettiğini belirtti.
IŞİD'in dağılan Suriye ordusunun silahlarını kullanabilir mi?
Yetkiliye göre, Iraklılar endişeli ve eski Suriye ordusunun geride dağınık halde bıraktığı çok sayıda silahın IŞİD tarafından kullanılabileceğini, örgütün eski güçlü konumuna dönerek Irak'a yönelik saldırılara yeniden başlayabileceğini düşünüyor.
Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, "IŞİD'in yeniden yükselmesi kesin değil, ancak olası bir senaryo" dedi.
Irak hükümeti şimdiye kadar Uluslararası Koalisyonun görev süresinin uzatılması olasılığını açıkça tartışmadı. Cuma günü, Irak Hükümet Sözcüsü Basim Avad, "Irak ile uluslararası koalisyon arasındaki zaman çizelgelerinde hiçbir değişiklik olmadığını" ve taraflar arasındaki toplantıların devam ettiğini söyledi.
ABD ve müttefik güçlerinin Irak'taki varlığının uzatılması için Bağdat'ın resmi yazılı talepte bulunması gerekiyor, ancak hükümetin bu talebi ne kadar süreyle yapmaya hazır olduğu belirsiz.
ABD üssüne saldırılar durdu
IŞİD’in Irak’a saldırdığı dönemde İran yanlısı silahlı grupların oluşturduğu Haşdi Şabi milisleri radikal gruba karşı savaştı.
Chatham House'un kıdemli araştırmacısı Renad Mansour, o dönemde Haşdi Şabi ve ABD arasında "aktif bir koordinasyon" olmasa da, "her ikisinin de aynı savaşta ortak bir düşmana karşı savaştığını" söylüyor.
Gazze savaşı sırasında, bazı gruplar Kürdistan Bölgesi, Rojava, Irak ve Suriye'deki ABD üslerine drone ve füze saldırıları düzenledi. Ancak Esad rejimin düşüşünden bu yana ABD üslerine hiçbir saldırının gerçekleştirilmedi.
Renad Mansour, Esad'ın düşüşünden sonra Irak'ta oluşan korku ve endişenin ülkenin tarihinden kaynaklandığını söylüyor. Irak'ın mevcut liderlerinin çoğu, Saddam Hüseyin'in düşüşünden sonra Irak'ı sarsan kaotik yılları hatırlıyor.
İngiliz araştırmacı şunları söylüyor:
"ABD güçlerinin Irak'tan çıkarılması konusunun arkasındaki motivasyon, IŞİD'e karşı savaşın sona erdiği ve bölgenin istikrarlı olduğu yönündeydi. Suriye'deki rejim değişikliğinden sonra bu değerlendirme değişti. İstikrarsız ve karışık bir Suriye'de IŞİD tehdidi, önümüzdeki birkaç yıl içinde Koordinasyon Çerçevesi ve Irak hükümeti açısından çok ciddi görünüyor."
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın