Foto: Rûdaw
Erbil (Rûdaw) – İran’da “ahlak polisi” tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden 22 yaşındaki Kürt kızı Jina (Mahsa) Emini'nin ölümü Rojhılat ve İran genelinde protestolara yol açtı. Sine, Urmiye, Kirmaşan ve İlam’da kepenkler kapatılırken sokaklara inan göstericiler İran güvenlik güçleri ile çatıştı.
Akrabalarını ziyaret etmek amacıyla gittiği 13 Eylül’de Tahran’da “saçının bir kısmı göründüğü” gerekçesiyle İran “Ahlak Polisi” tarafından şiddete maruz kalarak gözaltına alınan, daha sonra kaldırıldığı hastanede hayatını kaybeden 22 yaşındaki Saqizlı Jina Emini için İran ve Rojhılat (Doğu Kürdistan) genelinde grev başlatıldı.
Greve katılan ve kepenk kapatan vatandaşların yanı sıra, sokaklara dökülenler de faillerin bir an önce adalet önüne çıkarılmasını istedi.
Rûdaw’a gönderilen görüntülerde, Sine, Urmiye, Kirmaşan ve İlam vilayetlerine bağlı Saqiz, Meriwan, Bane, Dêwlan, Sewlawa, Kamêran, Mahabad, Bokan, Piranşar, Şino, Nexede ve diğer kentlerde dükkanların çoğunun kapalı olduğu görülüyor.
Kirmanşah'ta yaşayan Birleşik Kürt Cephesi yetkilisi, Rûdaw'a yaptığı açıklamada, vilayet genelinde dükkan ve pazarların yaklaşık yüzde 40'ının bugün kapalı olduğunu söyledi. Yetkili, daha önce hiç bu düzeyde bir genel grev yaşanmadığını da aktardı.
Mahabad'dan Rûdaw’a konuşan yerel bir kaynak da, sabah saatlerinde kimsenin dükkanını açmadığını, bunun üzerine güvenlik güçlerinin esnafları arayarak dükkanlarını açmamaları halinde ceza vermekle tehdit ettiğini söyledi.
Piranşar’dan yerel bir kaynak ise, kentte devlet daireleri ve bankalar da dahil işyerlerinin genelinin kapalı olduğunu bildirdi.
Rûdaw’a ulaşan bilgi ve görüntülerde, İran güvenlik güçlerinin Doğu Kürdistan kentlerinde güvenlik güçlerini alarma geçirdiğini gösteriyor. Jina Emini’nin memleketi Saqiz’da ise valilik ve kaymakamlık gibi devlet kurumları güvenlik güçleri ve polis tarafından sıkıca korunuyor.
Gösteriler devam ediyor
Genç kızın katledilmesinin ardından başlayan gösteriler de devam ediyor.
Bugün Divandare kentinde İran güvenlik güçleri ile halk arasında çatışmalar yaşandı. Rûdaw’a konuşan yerel kaynak, kent sakinlerinin Jina Amini'nin öldürülmesine protesto etmek amacıyla barışçıl bir gösteri yapmaya çalıştığını, ancak güvenlik güçleri ve polisin halkı dağıtmaya çalıştığını söyledi.
Yerel kaynak, kentte gerginliğe neden olan olaylarda polisin havaya mermi sıktığını, göstericilerin de taşlarla karşılık verdiğini bildirdi.
Divandere’de yaşanan olaylarda çok sayıda kişinin yaralandığı öğrenildi.
Sine’den gelen görüntülerde de şiddet olaylarının yaşandığı ve göstericilerin polis ile güvenlik güçlerine taş attığı görülüyor.
Yarı resmi Fars Haber Ajansı, Sine kentinde protesto gösterileri düzenlendiğini duyurdu. Gösteriler sırasında yetkililer aleyhine slogan atan kişilere polisin göz yaşartıcı gazla müdahale ettiği bildirildi.
Hengaw İnsan Hakları Örgütü, Rojhılat'ın (Doğu Kürdistan) iki kentinde protestolar esnasında polisin doğrudan ateş etmesi ve copla saldırması sonucu 38 kişinin yaralandığını, 13 kişinin de gözaltına alınıp tutuklandığını bildirdi.
İran’da da gösteriler yaşanıyor
Öte yandan bugün Tahran'da Tababatayi, Amir Kabir, Beheşti ve Tahran Teknik Koleji üniversitelerinde bir araya gelen öğrenciler, Jina Emini'nin öldürülmesi protesto ederek başörtüsü zorlamalarına karşı slogan attı.
Göstericiler ayrıca Kürtçe “Kadın, yaşam ve özgürlük” yazılı pankartlar taşıdı.
Tahran Üniversitesi’nde bir araya gelen öğrenciler Jina Emini için bir protesto düzenledi. Öğrenciler “Jina sen ölümsüzsün, adın sembol olacak”, “Kadın, yaşam, özgürlük” ve “Ben bir hastag değilim, insanım” sloganları attı.
Rojhılatlı siyasi partiler İran ahlak polisinin işkencesinde yaşamını yitiren Jina (Mehse) Emini’nin öldürülmesini protesto etmek için 19 Eylül’de tüm şehir ve kasabalarda genel greve gidilmesi çağrısı yaptı.
Tahran ve diğer kentlerdeki gösterilerde kadınların başörtülerini çıkararak yürüyüşe katıldığı görüntüleri de yer aldı.
Rojhılatlı partilerin oluşturduğu İran Kürdistan Partileri Dayanışma Merkezi Rojhılat’ta genel grev çağrısı yaptı.
#Tahran'da #JinaEmini'nin katledilmesine tepkiler sürüyor #İran polisi saçının bir kısmı göründüğü gerekçesiyle 22 yaşındaki Jina (Mahsa) Amini'yi katletmişti
— Rudaw Türkçe (@RudawTurkce) September 19, 2022
İran ve Rojhılat'ta kepenk kapatan vatandaşlar faillerin bir an önce adalet önüne çıkarılmasını istedi pic.twitter.com/FChTBoro1j
Kadınlar saçlarını keserek protesto ediyor
Jina Emini’nin katledilmesinin ardından sosyal medyada başörtüsünü yakan kadınların saçlarını kestiğini gösteren videoları viral oldu.
İranlı oyuncu Anahita Hemti, Instagram’da saçlarını kestiği videosunu paylaşarak saç kesmenin İran’daki kimi inanışlara göre yas sürecinin bir parçası olduğunu dile getirdi.
İranlı oyuncular Ketayoun Riahi ve Shabnam Farshadjo da protesto amacıyla başörtülerini çıkardı.
این خشم ریشهتونو میسوزونه.#مهسا_امینی pic.twitter.com/0hF14l4ezw
— Naser Khoshnevis (@khoshnevisnaser) September 18, 2022
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın