İran, başkentini taşıyor: Tahran'dan neden vazgeçildi?

Haber Merkezi - İran hükümeti, Tahran'ın aşırı nüfusu, elektrik sıkıntısı ve su kıtlığını aşmak için ülkenin başkentini güney sahil bölgesi Makran'a taşıyacaklarını açıkladı. Ancak eleştirmenler bu planın pahalıya patlayacağını ve hayata geçmesinin yıllarca sürebileceğini belirtiyor.

İran hükümet sözcüsü Fatemeh Mohajerani, başkent değişikliği kararının Tahran’ın kaynaklarının tükenmesi ve sürdürülemez ekolojik baskıları nedeniyle gündeme geldiğini açıkladı.

Makran’ın stratejik konumunun ekonomik avantajlar sağlayacağını belirten Mohajerani, bölgenin denize dayalı bir ekonomi için ideal olduğunu vurguladı.

Cumha ajansının haberine göre, bu hamleyle, ihracatı kolaylaştırmak, güneydeki ekonomik faaliyetleri artırmak ve Tahran’ın üzerindeki yükü hafifletmek amaçlanıyor.

Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’dan destek

Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, başkent değişikliğini savunarak, Tahran’ın ekonomik yükünü ve altyapı sorunlarını “sürdürülemez” olarak nitelendirdi.

Pezeşkiyan, hammaddelerin güneyden merkeze taşınıp tekrar güneye gönderilmesinin rekabet gücünü azalttığını ve bu sorunun çözülmesi gerektiğini belirtti.

Eleştiriler ve tepkiler

Gazeteci Gholhaki, sosyal medya üzerinden başkent değişikliği planını şu sözlerle eleştirdi:

"Azadi Stadyumu’nun yenilenmesi bile 18 ay sürdü ve 23.75 milyon dolara mal oldu. Başkenti taşımak, yüz milyarlarca dolarlık bir proje ve onlarca yıl sürecek bir süreç. Bu, ekonomik anlamda devasa bir yük getirir.”

Uzmanlar da lojistik, maliyet ve altyapı zorlukları nedeniyle projenin tamamlanmasının uzun sürebileceğini savunuyor.

Tarihten günümüze tartışmalar

İran’da başkent değişikliği konusu, 1979 İslam Devrimi’nden bu yana gündemde yer alıyor.

Ancak önceki yönetimlerde ekonomik kısıtlamalar ve siyasi durgunluk nedeniyle bu planlar hayata geçirilemedi.

Özellikle Mahmud Ahmedinejad ve Hasan Ruhani dönemlerinde, Tahran’ın depremlere karşı savunmasızlığı nedeniyle benzer fikirler tartışılmıştı.

Makran’ın potansiyeli

Başkent değişikliği planını destekleyenler, Makran’ın Basra Körfezi’ne yakın stratejik konumunun İran’ın ekonomik ve askeri çıkarlarına katkı sağlayacağını ifade ediyor.

Ayrıca, bölgede deniz ticaretini artırmak ve yeni bir ekonomik merkez oluşturmak hedefleniyor.

Plan ne kadar gerçekçi?

Hükümet, bu hamlenin hâlâ fizibilite aşamasında olduğunu ve acil bir proje olmadığını belirtiyor.

Ancak uzmanlar, bu tür büyük çaplı bir değişimin yıllar alacağını ve ciddi bir finansal planlama gerektireceğini söylüyor.

İran’ın başkent değişikliği kararı, hem fırsatları hem de zorluklarıyla dikkat çekiyor.