Kabil Havalimanı'na yakın bir bölgede dün gerçekleştirilen ve 13’ü ABD askeri 90 kişinin öldüğü çifte saldırının sorumluluğunu IŞİD'in "Horasan" grubu üstlendi.
Kabil'deki saldırıların, Taliban'ın ülkeyi kontrol ettiğini ilan etmesinden kısa süre sonra gelmesi, uzun zamandır çatıştıkları bilinen Taliban ile IŞİD/Horasan arasındaki gerilimi gözler önüne serdi.
Adını geçmişte Afganistan, Pakistan, İran ve Orta Asya'yı kapsayan bölgeye verilen Horasan'dan alan IŞİD/Horasan, 2013'te El Kaide'den koparak kurulan IŞİD'ın Afganistan ile Pakistan alanında faaliyet gösteren kolu.
2014'te IŞİD'ın Irak ve Suriye'de gücünü ispatlamasıyla Tehreek-e-Taliban Pakistan'ın (Pakistan Talibanı) eski mensupları, IŞİD lideri Ebubekir el-Bağdadi'ye bağlılıklarını bildirmişti. Ayrıca bu süreçte Pakistan ve Afganistan'dan pek çok kişi IŞİD saflarında savaşmak üzere Irak ve Suriye'ye gitti. Böylece bölgede IŞİD'a bağlılığını bildiren kişilere Pakistan Talibanı'nın da katılmasıyla IŞİD/Horasan Ocak 2015'te kuruldu.
Örgütün, pek çok Orta Asya ve Arap ülkesinin yanı sıra Çeçenistan, Hindistan, Bangladeş ve Çin'den gelen binlerce mensubunun olduğu iddia ediliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi tarafından temmuz ayında yayımlanan rapora göre, örgütün en az 500 ila birkaç bin arasında militanı bulunuyor.
IŞİD/Horasan, kurulmasının hemen ardından ülkenin doğusundaki Nangahrar eyaletinin dağlık bölgeleri ile Kunar vilayeti arasında konuşlanmaya başladı.
ABD öncülüğündeki IŞİD'a karşı uluslararası koalisyonun 2017'de IŞİD'ı fiziki olarak Irak ve Suriye'de yok ettiklerini ilan etmesi ardından, IŞİD/Horasan'ın geri dönenler ve özellikle Orta Asya'daki ülkelerden bünyesine kattığı militanlarla daha da güçlendiği iddia ediliyor.
Son aylarda IŞİD/Horasan başkent Kabil çevresi ile bazı kuzey vilayetlerinde varlık gösterme denemelerinde bulundu. Kontrolü kaybeden Afgan güvenlik güçlerinin söz konusu bölgelerdeki operasyonlarında bazı militanlar ele geçirilmişti.
Öte yandan, IŞİD/Horasan'ın sorumlusu Hafız Sayid, Ağustos 2016'da, halefi Abdul Hasip ise Nisan 2017'de ABD ve Afgan güçlerince vuruldu. Yeni lider Abdullah Orakzai de Nisan 2020'de Afganistan'ın güneyinde yakalandı.
Afgan ordusunun, tamamen bitirildiğini ancak uyuyan hücrelerce saldırıların devam edeceğini belirttiği IŞİD'ın liderliğini, Haziran 2020'den bu yana Şahab el-Muhacir yapıyor.
Sivillere saldırılarıyla adından söz ettirdi
Batı ülkelerinin, Taliban'la mücadele ettiği dönemde IŞİD/Horasan'ı en az Taliban kadar büyük bir tehdit olarak gördükleri biliniyor.
IŞİD/Horasan, kurulduğu ilk üç yıl içerisinde Afganistan ve Pakistan'daki büyük şehirlerde azınlık gruplarına, kamusal alanlara ve kurumlara ve hükümet binalarına yönelik saldırılar düzenledi.
Silahlı çatışma yeri verilerini derleyen ACLED'e göre, Pakistan'da Ocak 2017 ile Ekim 2018 arasında IŞİD/Horasan'ın saldırılarında 338 sivil hayatını kaybetti.
Öte yandan, Afganistan'daki BM'nin Yardım Misyonu'na (UNAMA) göre, sadece 2021'in ilk dört ayında IŞİD kaynaklı 77 saldırı yapıldı.
Azınlık gruplarını öncelikli hedefler arasına alan örgüt, eylemlerinde Şiileri hedef aldı.
Mayıs 2020'de Kabil'de Şiilerin yoğun yaşadığı bir bölgede bir doğum hastanesine düzenlediği saldırıda 16 anne ve 9 yeni doğan bebek hayatını kaybetti.
Düzenlediği saldırılarda yüzlerce Afgan sivil ve asker ile onlarca yabancı asker ve görevlinin de ölümüne yol açan örgütün, ABD ve diğer batı ülkelerine yönelik saldırılar planladı.
2017'de Stockholm’de kamyonla kalabalığın içine giren 39 yaşındaki Özbek asıllı Rahmat Akilov’un IŞİD/Horasan ile ilişkilerinin olduğu iddia edilmişti.
Yine IŞİD/Horasan bağlantılı en az 8 kişi ABD’de tutuklanırken, 2018'de bir alışveriş merkezine saldırı planlayan 18 yaşındaki Teksaslı Martin Azizi-Yarand, IŞİD/Horasan'a katılmaya hazırladığını belirtmişti.
Taliban'la rekabet
IŞİD/Horasan, Taliban'ı stratejik rakibi olarak değerlendiriyor. Örgüt, Taliban'ı sadece Afganistan'la sınırlı bir hükümet kurma amacı güden milliyetçiler olarak tanımlayarak, küresel bir halifelik kurma hedefi benimsiyor.
Irak ve Suriye'dekinin aksine Afganistan'da topraklarını genişletemeyen örgüt kurulduğundan bu yana, Afganistan'da Taliban mevzilerini hedef almanın yanı sıra Taliban üyelerini tarafına çekmek için çabalıyor.
Ocak 2015'te birbirlerine karşı savaş ilan eden Taliban ve IŞİD arasından özellikle ülkenin kuzeyinde ve doğusunda süren sert çatışmalarda onlarca kişi öldü.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın