Dersim'de endişelendiren tablo; Dış göç artıyor

Dersimli Şükrü Kılıç, "Çocuklarımız gidip dışarlarda zorlukla okuyor ve açılan sınavlara katılıyor. Bu sınavlarda yüksek notlar almalarına rağmen yine de bakıyorsunuz kendisine ekmek ve iş verilmiyor. Ekmek olmadı mı ne yapsınlar. 20 yaşına geliyorlar ve başka ülkelere gitmek istiyorlar. Çünkü burada ekmek yok, insanın umudu kırıldı mı ve bunu kaybetti mi ? mecbur dışarı gitmek zorunda kalıyor. Bu gidişleri önlemek için bir şeyler yapmamız lazım. Bunu seyretmekle kalmamalıyız. Kaç yıldır bu böyle biz çektik, babalarımız çekti, dedelerimiz çekti artık çocuklarımız bunu yaşamasın" dedi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'nin en kalabalık ili 15 milyon 840 bin 900 kişi ile İstanbul olurken, nüfusu en az olan il ise 83 bin 645 ile Dersim oldu.

Bu da yüzölçümü 7 bin 705 kilometre kare olan Dersim'de kilometre kareye 11 insan düştüğü anlamına geliyor. Nüfusun azalması aynı zamanda Dersim'in bütçeden aldığı payı da azaltıyor.

Bülent Yüksel, "Milletimiz işe girerken kimliğini soruyorlar, Kürt olduğu için Alevi olduğu için işe almıyorlar ve işten çıkarıyorlar. Bölücülük yapıyorlar, kutuplaştırdıkları için insanlar kaçıp dışarı gidiyor. Ne yapacaksınız ben Aleviyim Kürdüm, Türk'üm, sen namaz mı kılıyorsun, kılmıyormuşsun, camiye mi gidiyorsun ya da gitmiyor musun. Artık bize karışmayın, bize karışırsanız çıkıp gideriz" diye konuştu.

Dersim'de daha önce sadece siyasal nedenlerle göç etmek zorunda kalanlara şimdiler de ekonomik sebeplerden ötürü göç etmek zorunda kalanlarda eklenince nüfus sayısında yaşanan azalma Dersimli vatandaşları endişelendiriyor.

Hüseyin İnanç, "Burada iş yok güç yok ne yapsın insanlar, mecbur başka ülkelere gitmek zorunda kalıyorlar" diye konuştu.

Dersim'de yaşanan göçlerle ile ilgili Rûdaw'a değerlendirmede bulunan Munzur Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Murat Cem Demir, Dersim'de genel anlamda bir mutsuzluk olduğunu söyledi.

Demir, "Biz bunları sayısal istatistik olarak tutmadık ama çevremizde gördüğümüz insanlara bakarak bir yer değiştirme olduğunu gözlemleyebiliyoruz. Özellikle tercih olarak da nispeten ekonomik durumu daha rahat, demokrasi, insan hakları, hukuk anlamında daha seçici olunan yerlere gittiklerini görüyoruz. Bu anlamda da Kanada'yı tercih diyor insanlar. Genel anlamda bir mutsuzluk var. Birşeylerin düzelmeyeceğine dair bir inanç var. Özellikle kentin aynı sorunlarla boğuştuğu, ekonomik sıkıntılarla ve bazı stres yaratan unsurlarla sürekli olarak mustarip olduğuna dair bir kanıksama durumu var ve bundan dolayı insanlar yer değiştirmek istiyor. Kendileri için daha rahat yere gitmek istiyorlar. Aileler, çocukları ile birlikte bunu yapmak istiyorlar. Önceden 18 yaşından büyük çocukları varsa onları gönderirlerdi, artık evli aileler çocukları ile birlikte yer değiştirmek istiyor. Yani süreci aile olarak düzeltmek istiyor, birey olarak düzeltmek istemiyor. Daha doğrusu var olan  soruna bir cevap niteliğinde sorunu çözme yöntemi olarak göç veriyorlar" diye konuştu.

Dersim'de uzun zamandan beri siyasal nedenlerden beri başlayan göçlerin çeşitli nedenlerinde eklenmesi ile birlikte arttığına dikkat çeken Dersim Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu da, merkezi bütçenin geliştirilmemesi ve yükseltilmemesi halinde belediyelerin önümüzdeki süreçte iflas edeceğini söyledi.

Maçoğlu, "Göç'ün çeşitli sebepleri var, göç sebepleri savaştır, eğitim kurumlarının yatırımlarını yapmamasıdır. Özellikle istihdam alanlarının açılmamasıdır. Dersim'de uzun süreden beri siyasal nedenlerden ve güvenlik politikalarından kaynaklı göç yoğundu, 1930 yılından beri başlayan bugüne de gelindiğinde halen süren ama özellikle son 3-4 yıldır ülkedeki ekonomik kriz ve dünyadaki  kapitalist-emperyalist sistemin yaratmış olduğu kriz ülkede derin istihdam ve işsizlik sorunu yarattı" dedi.

“Eskiden insanlar buradan ülkenin farklı şehirlerine Ankara, İzmir, İstanbul sanayinin fazla geliştiği şehirlere giderlerken şimdi artık yurt dışına gitmeye başladılar” diyen Maçoğlu, “Dersimliler özellikle Kanada'ya gitmeye başladılar. Bu aslında beyin göçüdür, bir şehrin gençliğinin gitmesi ile üretimin gelişmesi engellenir, ticari ve sanayisi durur, bilimsel çalışmalar durur. Bu şehrin her anlamda yoksullaşması anlamına geliyor. Bizlerde bu süreç çerisinden belediyenin gücü oranında üretim ilişkileri ile bu insanları durdurmaya, köylerde üretim araçlarıyla buluşturmaya çalıştık. 2 bin ailenin üretime başlaması belki göçün bir kısmını  durdurabildi ama belediyelerin gücü bu kadar, bunun sistematik olması lazım buna karşın hükümetlerin ve devletlerin buna dair politikasının olması gerekiyor" yorumunu yaptı.

Belediye Başkanı Maçoğlu, göçün sonuçları hakkında ise, "Gençlerin büyük bölümü üniversite mezunu ama istihdam alanı bulamıyorlar. Kamu kuruluşlarına girdiği zaman çoğu zaman çeşitli engellerle karşı karşıya kalıyorlar. Bunlarda çareyi dışarı gitmekte buluyorlar. Bu biraz o ülkenin politik programına bağlı maalesef bu ülkede yok. Bunlar bize sadece nüfus kaybettirmiyor aynı zamanda belediyelerin iller bankası payının da azalmasına neden oluyor. Bu bizimle birlikle 9 belediyenin gelirlerinin düşmesi demektir. Merkezi bütçe,  eğer bunu geliştirmez ve yükseltmezse önümüzdeki süreçte sadece nüfus kaybı değil  belediyelerin iflası anlamına geliyor" değerlendirmesini yaptı.