Dana Gaz CEO’su Mecid Cafer, Rûdaw’ın sorularına verdiği yanıtta Kürdistan Bölgesi’nde gaz üretimini yüzde 50 artırmayı düşündüklerini kaydetti.
Cafer, Erbil ve Bağdat arasındaki petrol anlaşmazlığına ilişkin olarak “Yatırımları ve sektörün gelişimini teşvik eden önemli uluslararası ilkelerin olması gerekiyor” yorumunda bulundu.
Dana Gaz CEO’su Kürdistan Bölgesi’nin gaz rezervlerine ilişkin ise “Tahminlerimize göre Kürdistan'da 15 trilyon metreküp doğal gaz rezervi var, 80 trilyon daha da olabilir” açıklamasında bulundu.
Dana Gas CEO’su Mecid Cafer Rûdaw'ın Washington sorumlusu Diyar Kurda'nın sorularını yanıtladı:
Rûdaw: Şu anda Kürdistan Bölgesi'ndeki Kormor sahasındaki bir projede faaliyetleriniz devam ediyor, 2024’ün ortasına kadar yatırımlarınızı artırmak istiyorsunuz, hâlihazırda çalışmalarınız ne düzeyde ve hedefinize belirlediğiniz süre içerisinde ulaşabileceğinizi düşünüyor musunuz?
Macit Cafer: Evet, geçmişe bakarsanız Kürdistan Bölgesi ile ilişkimizi ve ortaklığımızı 2007 yılında imzaladığımız anlaşmayla başladı. 2008 yılında, yani anlaşmanın imzalanmasından bir yıl sonra, zaman açısından rekor olan üretime başladık. Boru hatları inşa ettik ve üretime başlamak için kuyuları çalıştıran yeni bir işleme tesisini faaliyet koyduk. Başlangıçta günde 80 milyon fit küp gaz üretimine başladık; Daha sonra yavaş yavaş farklı adımlar atarak zamanla üretimi artırdık. Günlük üretimimiz halen 400 ila 500 milyon metreküp civarında. İç piyasaya dağıtmak için de LPG üretimine devam ediyoruz. Bahsettiğiniz gibi KM250 Kormorin gaz sahası genişletme projesini şu anda hayata geçiriyoruz. Günde iki adet 50 milyon fit küp gaz daha eklemek istiyoruz. Yani Allah'ın izniyle üretimi yüzde 50 artırmayı planlıyoruz. Neredeyse bir yıl süren koronavirüs salgını ile Kor Mor'a yapılan saldırılar nedeniyle zaman kaybı ve gecikmeler yaşadık, ancak şükürler olsun ki artık gaza öncelik verme ve önümüzdeki yaz başında proje aracılığıyla üretime başlamak için kolları sıvadık. Bu, Kürdistan Bölgesi'nin iç pazarının elektrik üretimi talebini karşılayacak. Bu amaç doğrultusunda hükümet ile bir anlaşmamız da söz konusu.
Rûdaw: Kürdistan Bölgesi'nde petrol ve doğalgazdan bahsettiğimizde Erbil ile Bağdat arasındaki anlaşmazlıklar gündeme geliyor. Bağdat'ta petrol ve gaz yasasının hazırlanması için müzakereler sürüyor. Bu hamleyi nasıl değerlendiriyorsunuz. Erbil ile Bağdat arasındaki çekişmeler çalışmalarınızı nasıl etkiledi?
Macit Cafer: Evet, Kürdistan Bölgesi’nin kendi petrol ve doğalgaz yasası var ve sanırım bu kanun 2013 yılında parlamentoda onay oyu almıştı. Maalesef Irak'ta böyle bir taslak yok, 2007'den bu yana taslağı olmasına rağmen henüz onaylanmadı. Bu, Bağdat'ta bir yıl önce varılan hükümet kurma anlaşmasının bir parçası, ancak yasanın geçmesi gerekiyor. Müzakerelerin olduğunu anlıyoruz ama anayasaya da saygı duymak önemli. Irak'ın federal bir anayasası var, iyi petrol ve gaz prensiplerini de içeriyor. Bu kapsamda düzenleyici ile şirketler arasındaki farkı gözetmek durumundalar. Politikayı yürüten ve düzenleyen tabi ki hükümettir, onun yanında da şirketler vardır. Kuzey ve Basra Petrol Şirketleri gibi yerli şirketler olsa dahi politika belirlemeye dahil edilmemelidir. Bu nedenle Petrol Bakanlığının şirketlerden ayrılması gerekiyor. Bunlar önemli uluslararası ilkelerdir. Müzakerelerin bir parçası değiliz ama bazen bizden tavsiye ve fikir isteniyor ama hükümetler arası bir müzakereden bahsediyoruz. Irak genelinde iyi yatırımları ve sektörün gelişimini teşvik eden önemli uluslararası ilkelerin olması gerekiyor.
Rûdaw: Paris'teki Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin kararı sonrasında Kürdistan Bölgesi’nin petrol ihracatı durduruldu. Kürdistan Bölgesi gelir elde etme konusunda birçok engelle karşı karşıya kaldı. Kürdistan Bölgesi Hükümetinin size ne kadar borçlu olduğunu söyleyebilir misiniz? Şu anda size ödeme yapılıyor mu?
Macit Cafer: Fiziksel olarak boru hattının kapanması bizi etkilemedi çünkü yerli enerji santrallerine gaz sağlıyoruz; Yani hiçbir etkisi olmadı. LPG ve kondens yerel firmalar tarafından satın alınıyor. Ancak maddi haklarımızın ödenmesi biraz gecikti. Bunun bir kısmı bize verildi çünkü elektriğin federal hükümete satılması nedeniyle ürettiğimiz gazdan Kürdistan Bölgesi gelir sağlıyor. Bu nedenle, önceki haklarımızın ödenmesine ilişkin bir program belirlemek ve gelecekte gaz haklarımızı zamanında almamızı sağlamak için şu anda hükümetle birlikte çalışıyoruz. Çünkü bu, projenin genişletilmesinin temeli açısından çok önemli. Elbette hak sahipliğinin zamanında ödenmesi yatırımcılar, kredi verenler ve şirket yönetim kurulları için de çok önem arz ediyor. Rakam değişiyor, dolayısıyla size belirli bir rakam veremem ancak ödenecek miktar önemli ve yatırımcının güveni açısından önemli.
Rûdaw: Kürdistan Bölgesi yetkilileri birkaç yıldır yabancı ülkelere ve Irak'a gaz ihraç etme kapasitesine sahip olduğunu söylüyor. Yakın gelecekte Kürdistan Bölgesi'nin gaz ihraç edeceğini düşünüyor musunuz?
Macit Cafer: Tahminlerimize göre Kürdistan'da 15 trilyon metreküp doğal gaz rezervi var, 80 trilyon daha da olabilir. Tahminlerimize göre Kürdistan Bölgesi'nin pazar ihtiyacı günde yaklaşık bir milyar fit küp, ancak Irak'ın daha fazla gaza ihtiyacı var. Bildiğiniz üzere Irak'ta 24 saat elektrik hizmeti verilemiyor, bu da tüm Irak'ın hedefi. Yani Irak'ın elektrik gibi daha fazla gaz alması yönünde zaten olumlu bir sinyalimiz var. Bu olumlu bir şey; Bir de iç pazar sanayisi var; Gazınız olduğunda birinci öncelik elektrik, ikincisi ise elbette sanayi; İstihdam yaratmak ve ekonomik büyüme. Kürdistan Bölgesi'nde de Baziyan gibi çimento fabrikasında sıvı yakıt yerine doğalgaz kullanan sanayi bölgeleri bulunuyor. Açılabilecek başka sanayi projeleri de var ve Kürdistan Bölgesi’nin sanayi şehirleriyle ilgili planları olduğunu da biliyoruz. Yurt içi ihtiyaçlar karşılandıktan sonra yurtdışına ihraç edilmesi düşünülebilir. Irak hükümeti bu yıl gelecekte gaz ihraç etmeyi hedeflediğini açıkladı. Elbette güneyde de kuzey boru hattı seçenekleri ve sıvılaştırılmış gaz projeleri mevcut. Sıvılaştırılmış gaz, özellikle Asya'nın büyümesi sayesinde artık küresel bir pazar olarak gelişiyor. Bütün bu seçenekler var ama öncelik elbette iç ihtiyaçların karşılanması, bu her zaman bizim ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin politikası oldu.
Rûdaw: Kürdistan Bölgesi ne zaman kendi iç ihtiyacını karşılayacak yeterli gazı üretmeye başlayacak? Örneğin 24 saat elektrik hizmeti sağlamak gibi?
Macit Cafer: Önümüzdeki yaz KM250 projesini de eklediğimizde ciddi bir ilerleme kaydedeceğiz. O zaman bu adımın yılın hangi zamanında olacağına ve talebin rol oynayacağına bağlı. Çünkü Irak’ta olduğu gibi Kürdistan Bölgesi'nde de kış aylarında ısınma için elektriğe en fazla ihtiyaç duyulan mevsim yaz ayları, ilkbahar ve sonbaharda bu ihtiyaç daha düşüktür. Ayrıca bildiğiniz ve bahsettiğiniz gibi elektrik reform planları, politikalar ve akıllı sayaçlar talebi etkileyecek, yani arz-talep dengesi var. Bu, elektriğin yanı sıra endüstriyel talebin bir kısmını da karşılayacak.
Rûdaw: Şirketiniz metreküp gaz üretimi için ne kadar ücret alıyor?
Mecid Cafer: Gaz fiyatı Kürdistan Bölgesi ile şirketimiz arasında sağlanan anlaşmalar çerçevesinde belirlenmiştir. Bu dünya çapında çok makul bir fiyat. Fiyat sadece bir sayı değil, aynı zamanda bir denklemdir.
Rûdaw: Altı dolar aldığınızı duydum.
Macit Cafer: Hayır, çok daha az.
Rudaw: Üç dolar mı?
Macit Cafer: Hayır.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın