İkinci gününde Irak; Trajik Bir Kader Konferansı
Erbil (Rûdaw) - Başkent Erbil’de, Rûdaw Araştırmalar Merkezi’nin öncülüğünde, Irak Fransız Araştırmalar Merkezi, Fransa’nın Bağdat Büyükelçiliği ve Confluences dergisi ortaklığı ile “Irak; Trajik Bir Kader” konferansı ikici gününde devam ediyor. Konfrerasın bugünkü bölümünde de birbirinden önemli konular var.
Araştırmacı, akademist ve Fransız şahsiyetlerin katılacağı bugünkü panelllerde Irak devletinin 100’üncü yılı ve bu tarih aralığında yaşananlar tartışılacak.
Irak devletinin kuruluşunun üzerinden 100 yıl geçti
Tarih boyunca etnik ve dini çatışmaların merkezi olan Irak, 23 Ağustos 1921'de İngilizler tarafından Kral Faysal’ın tahta getirilmesi ile bugünkü sınırlarını kapsayan bir devlete dönüştü. Ancak bu devlet, ülkedeki toplusal ve kültürel yapının inkarı, bileşenlerinin haklarının tanınmaması esası üzerinde bina edildi.
Üzerinden 100 yıl geçmiş olmasına rağmen Irak’ta kapsayıcı modern bir “ulus-devlet” yaratmayı amaçlayanlar başarılı olamamış, ülkede bölünmeler önlenememiştir. 100 yıl önce olduğu gibi bugün de kapsayıcı bir Irak kimliği icat edilememiştir.
Gerçekte böyle bir kimlik toplusaml yapısına aykırıdır. Ülkenin gerçeğinden uzak seçkinler tarafından tasavvur edilen bu yapı, sosyal temelleri, kültürel ve siyasi bağları farklı olan bileşenleri bir arada tutma uğraşı ve dayatması yüz binlerce Iraklının canına mal oldu.
1921'den 2021'e kadar “Irak devleti ve ulusu” tanımı hiçbir zaman Iraklıların kendilerini ciddi krizlerin içinde bulmasına mani olamadı. Bu nedenle her fırsatta “devletin ve milletin meşruiyeti” sorgulanıyor.
1920'lerde Şiiler, 1980'lerde Kürtlerin tahrif edilmesi, Kürtlerin 50 yıldan fazla süren isyanı, 1990’larda Irak’ın güney'deki ayaklanmalar ve daha sonra 1991’de Güney Kürdistan’daki ayaklanmalar, 2003'te ülkenin işgali ve Haziran 2014'te Musul'un düşmesi, sürekli sorgulama altında olan bu meşruiyetin kırılganlığını mükemmel bir şekilde gösteriyor.
Toplumsal, kültürel ve siyasal yapılanma üzerinde hâlâ ağır etkisi olan bir yüzyılın geçimişi, yaratılmak istenen “ülke ve ulusal bilincin” zayıflıklarını gösteriyor.
Bu tarih içerisinde dışlandıklarını hisseden,tahakküm altına alınan ve hatta katledildilenler hep farklı arayışlar içerisnde oldu.
“Irak; Trajik Bir Kader” konferansı, tarihin verilerine dayanarak “Irak'ın inşa edilmesi imkansız bir ülke olup olmadığı” sorusuna odaklanarak, günümüz Irak'ına ışık tutmaya çalışıyor.
Konferansın bugünkü gündemi
Konferansın bugünkü ilk pandelinde “Irak'taki Azınlıklar” ele alınacak.
Agnès Levallois’in moderatörlüğünü yapacağı konferansta Juliette Duclos-Valois, Şengal’i, Ezidi Kürleri ve hikayelerini yorumlayacak.
Loÿs de Pampelonne de “Irak Hirsitiyanları için nasıl bir gelecek?” konusunu işleyecek.
“Irak ve şiddet bağlamı” başlıklı ikinci paneli ise Dr. Şêrko Kirmanc yönetecek.
Bu panelde Prof. Pierre Blanc, “Devletin şiddeti ve ülkede şiddetin durumunu", Şathil Nawaf, “Irak’ın çağdaş tarihini” değerlendirecek.
Konferansın bir sonraki panelinde “Irak'taki doğal kaynaklar sorunu” gündeme gelecek.
Dr. Sardar Aziz’in yöneteceği panelde araştırmacı Matthieu Etourneau, “devletin millileştirilmesi, Irak petrol sektörü ve Fransız petrol şirketilerinn yatırımlarını, Fransız stratejisinin illüstrasyonu ve Irak'ta uyumsuzluk” meselesini ele alacak.
Konuşmacı Syal Roux Khan ve Paul-Arthur Luzu da “gelecek için yenilenebilir enerji sorunu ve Irak” konusunu yorumlayacak.
Konferansın dördüncü ve son panelinde ise “Devrim, toplumsal hareketler, terörizm, ve Ortadoğu bağlamında Irak için nasıl bir gelecek?” konusu işlenecek.
Moderatörlüğünü Dr. Adil Baxewan’ın yapacağı panelde Prof. Jean Marcou “Irak'ın geleceği ve devlet dışı aktörlerin yükselişinin zorluğu”nu değerlendirecek.
Pierre Blanc da “Irak'ın geleceği, Arap Baharı sonrası dünya” konusunu işleyecek.
Konferans, Rûdaw Araştırmalar Merkezi Direktörü Ziryan Rojhalati’nin kapanış konuşması ile son bulacak.