Barzan Enfali'nde 2 Hristiyan: Kırmızı cemadanı çıkarmayı kabul etmediler

Duhok (Rûdaw) – Kardeşi ve kuzeni ile birlikte Barzan Enfali (1983) döneminde götürüldüğü Irak çölünde diri diri gömülmekten kurtulan Asuri Gorgies Yuhanina’nın hikayesi, Kürdistan halkının yaşadığı acı, gözyaşı ve katliamla dolu tarihinden bir kesit gibi.

Georgis Yuhanina, Kürt milli kıyafeti ve kırmızı cemedan giydiği için Baas rejim askerleri tarafından kardeşi ve kuzeni ile birlikte Irak'ın güneyindeki çöle götürüldü. Kuzenler diri diri kızgın çöle gömülmeyi beklerken, kaderin cilvesi olsa gerek, canlı kurtuldu.

Bugün 82 yaşındaki Gorgies Yuhanina kendi köyünde yaşıyor. Barzan bölgesindeki Bêdiyal köyü zamanında Güney Kürdistan'daki devrim hareketinde aktif rol üstlendi, Baas rejimine karşı çıktıkları için büyük bedeller ödedi. Bu Asuri ve Hristiyan köyü kendilerini "Barzani" olarak kabul ediyor. 

Bêdiyal köyü Barzan bölgesindeki bir çok Asuri köyünden biri. 1978’de Baas rejimi askerlerinin saldırısıyla boşaltılmadan önce köyde 50 aile yaşıyordu. Köy halkı diğer Barzan köyleri gibi Diyana'ya sürüldü. Şimdilerde sadece 8 evin ocağı tütüyor.

Barzan bölgesindeki Asuriler her zaman Kürt davasını destekledi. Mele Mustafa Barzani öncülüğündeki devrimin ilk topu Asuri bir ustanın eli ile üretildi.

1987’de Barzanilerin sembolü olan kırmızı cemedan (puşi) ve Kürt kıyafeti giydikleri için kardeşi ve amca oğluyla birlikte Baas rejiminin Enfal soykırımının kurbanı oldular. 

Bugün 82 yaşında olan Enfal mağduru Gorgies Yuhanina o güne ait anısını şöyle anlatıyor:

"Bizi götürdüklerinde kardeşime ‘kırmızı camedanı kafandan çıkar mavi olanı tak o zaman seni götürmezler’ dediler. Kardeşim bunu kabul etmedi bana ‘Nasıl camedanı atarım? Bu camedan benim sembolüm. Biz Barzaniyiz’. Keşke ben de onunla gitseydim. Onlar mahkemeye çıkarılmadılar ki bir suçları olsun. Onları bir güvercin gibi yakalayıp kafese koydular ve götürdüler. Onlar hiçbir zaman ölmediler.”

10 Ağustos 1983’de Enfal Soykırımı’nda katledilen iki Hristiyan kuzen Odişo Yuhanina ve Xoşaba Yuhanina. Baas rejim askerleri onları diri diri çölde gömdüğünde 28 yaşındaydılar.

Ailenden geriye kalan tek çocuk Coliyan Xoşaba, babası Enfal’de katledildiğinde 10 yaşındaydı. Annesi ve kız kardeşi babasının acısına dayanamayarak kalp krizinde hayatını kaybetti. Babasının askerler tarafından götürüldüğü anı hiç unutamıyor.

Coliyan Xoşaba, “Bizi Diyana’ya sürmüşlerdi. O akşam Baas rejim askerleri kentin çevresini sardı. Kırmızı camedanlı olan Barzani erkeklerini topladılar. Hatırlıyorum; orada babama ‘Sen Hristiyansın. Kırmızı camedanı at kurtulursun’ diyordu. Babam ‘Siz karışmayın’ dedi. Kırmızı camedanı atmaya razı olmadı” diyor.

Coliyan Xoşaba’nın dedesi Bêdilyan köyünde Barzanilerin öncülüğünde başlayan devrime top yapmış ve bu yüzden Irak’tan kaçak duruma düşmüş. Dede Xobaşa aynı zamanda Kürdistan Mahabad Cumhuriyeti zamanı ise Rojhılat’ta giderek Peşmergelik yapmış.

1983’de Irak'ta Baas rejimi, Güney Kürdistan halkına yönelik Enfal sürecinin ilk halkası olan Barzan katliamını başlattı. 7’den 77’ye 8 bin Barzani erkeği Irak çöllerinde katledildi. Şu ana kadar sadece 596 kişinin kalıntılarına ulaşıldı.