Türkmenler Kürdistan Parlamentosu’nda kotanın düşürülmesine karşı

Bahtiyar Kadir/Rûdaw

Erbil (Rûdaw) – Kürdistan Parlamentosu’nda 5 sandalyeye sahip olan Türkmenler, bileşenler için belirlenen kota sandalyelerine müdahale edilmemesini talep etti.

Başkent Erbil'de çok sayıda yabancı ülke temsilcisi ve Birleşmiş Milletler temsilcileriyle bir araya gelen Türkmen siyasi partiler, Kürdistan Parlamentosu'nda Türkmen temsiliyetinin korunmasını istedi.

Rûdaw’a konuşan Türkmen Reform Partisi Başkan Yarımcısı Muna Kahveci, “Irak Federal Mahkemesi’nde açılan davanın ardından Türkmen toplumunun parlamentodaki temsiliyeti üzerinde tehlike var. Topluluğumuzun baskı altına alınmasından, siyasi çalışmalarımızı engelleyecek ve Türkmen milletini haklarından mahrum edecek adımlardan endişeliyiz" ifadelerini kullandı.

Irak Federal Yüksek Mahkemesi’nin Kürdistan Parlamentosu’nda bileşenlere ayrılan kota ve sandalye sayısı ile ilgili itiraz başvurusunu 5 Kasım 2023 tarihinde karar bağlaması bekleniyor. Türkmen siyasi temsilciler, mahkemeden çıkacak karar aleyhte  olursa buna sessiz kalmayacaklarını belirtiyor.

Türkmen Liberal Demokratik Topluluğu Başkanı Sami Şebek, "Mahkeme kararı aleyhimizde olursa ciddi bir duruş sergileyeceğiz, sokaklara çıkıp gösteriler düzenleyeceğiz" dedi.

Kürdistan Bölgesi’nde siyasi partiler arasındaki anlaşmazlıklardan biri de seçim sistemi ve Türkmenlerle Hristiyanlara ayrılan kota meselesi. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) bileşenlere ayrılan kotanın olduğu gibi kalmasını savunuyor. Ancak Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ve diğer partiler, KDP’nin Hristiyan ve Türkmen temsilcilerin desteği ile parlamentoda daha fazla sandalye kazandığını savunuyor.

Türkmen Demokrat Parti üyesi Sara Dilşad da “Tüm ülkelerin temsilcilerini bilgilendireceğiz ve federal mahkeme aleyhimizde karar verirse ciddi bir tutum sergileyeceğiz” diye konuştu.

Toplantıya katılan UNAMI temsilcileri ve konsoloslar dinlemekle yetindi ve herhangi bir açıklama yapmadı. Toplantı altı maddelik açıklamayla sona erdi.

Öte yandan Erbil’deki Türkmenlerin tamamı da siyasi partilerin bu tavrına destek vermiyor. Türkmenlerin bazıları az yada çok, kota yerine kendi oyları ile parlamentoya girmeleri gerektiğini savunuyor.

 Erbil’de kuaförlük yapan Halid Kemal, “Türkmenleri kota ile parlamentoya girmelerini desteklemiyorum. Çünkü böyle olursa şu an parlamentoda olan o belli üç-beş kişi yeniden seçilecek. Kota olmaza ben çıkar aday olurum. Eğer gerekli oyu toplayamasam da Erbil’i terk ederim” dedi.

Terzi Gani Xeyat da “Her bir milletin kendi sandalyesi olması daha iyi” diyerek kota yerine Türkmen oyları ile parlamentoya girilmesini desteklediğini söyledi.

2009 yılında Kürdistan Parlamentosunda 111 sandalyeden 11’i bileşenlere ayırıldı. Buna göre, Türkmenlere 5, Hıristiyanlara 5 ve Ermenilere de 1 sandalye verildi.