Mar Qayum Kilisesi / Foto: Rûdaw
Duhok (Rûdaw) – Duhok'un Berwari Bala bölgesindeki Mar Qayum Kilisesi’nin 1400 yıl öncesine tarihlendiği tahmin ediliyor. Kilise birçok kez yağmalandı ve yenilendi. Şimdilerde ise TSK’nın operasyonları nedeniyle boşalmış durumda.
Duhok’un Berwari Bala bölgesindeki Dore köyünün arkasına düşen derin vadide, sarp kayaların üzerindeki bir mağaranın içerine inşa edilen Mar Qayum Kilisise’nin tarihi hakkında fazla bir bilgi bulunmuyor. Köylülere göre kilise 1400 yıl önce inşa edildi.
3 kez yağmalanan kilise en son 1999’da restore edildi.
Köyün yaşlılarından Mam Sedo'nun dediğine göre; kilisenin ismi keşiş Mar Kayyum isminden geliyor. Ancak Mar Qayum’un kim olduğu, nereden ve ne zaman geldiğini ise kimsenin bilmediğini söylüyor.
Mam Sedo Berwari’nin anlatımına göre köyün büyüklerinden dilden dile dolaşan hikaye şu şekilde:
“Dure Kalesi’nde bir mir yaşardı. O mirin bu kiliseyi yaptırdığı söyleniyor. Mirin oğlu bir gün çok hastalanıyor. Mir atına binerek şu ötedeki Berdê Hesp(At Kayası) diye bir yer var, oraya geliyor. Mar Qayum'a ‘Oğlumu iyileştirirsen senin adına bir ev inşa ederim' diyor. Ondan sonra bu kiliseyi inşa ediyor.”
Kilise, zemini mağara üstü taştan yapılmış bir yapı olmak üzere iki kattan oluşuyor. İkinci kata çıkmak uzmanlık gerektiriyor. Çünkü kilisenin şeklinden, onu inşa edenlerin ve içinde yaşayanların sürekli tehlike içerisinde oldukları anlaşılıyor. Kilisenin zemin katı elle oyulmuş yapay mağaralardan oluşuyor.
Mam Sedo bu mağaraların zamanında ateşperestler ya da Zerdüştüler tarafından kullanıldığını belirtiyor. Sedo mağaralar hakkında şu bilgileri veriyor:
“Buralarda eskiden Zerdüştüler çoğunluktaydı. Muhtemelen, Hristiyanların içerisinde erime korkusundan kendilerini sarp yerlerde koruma altına almışlardı.”
Mar Qayum Kilisesi’nde en son ayin 10 yıl önce yapıldı.
Dore köyü sakinlerinden Binyamin Duri, Kıyam Bayramı sonrası, Rekan, Nerwe, Çelke bölgesindeki Hristiyanların kilisede toplanarak ayin yapıldığını hatırladığını söylüyor.
Köy sakinleri araçla ulaşımın olmadığı kilisenin yaşlılar da vefat ettikten sonra sonra kilisenin bakımsız kalması ve yok olmasından endişe ediyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın