‘Anadilde eğitim en temel haktır, bu hakkı engellemek insan hakları ihlalidir’

Diyarbakır (Rûdaw) – 21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle Amed Emek ve Demokrasi Platformu öncülüğünde Diyabakır’da düzenlenen etkinlikte,  anadilde eğitimin en temel bireysel haklardan biri olduğu, engellenmesinin de insan hakları ihlali olduğu hatırlatıldı.

Amed Emek ve Demokrasi Platformu, “21 Şubat Dünya Anadil Günü” vesilesiyle Diyarbakır Dağkapı Meydanı’nda bir etkinlik düzenledi.

Etkinliğe, Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekilleri İmam Taşçıer, Remziye Tosun, HDP İl Eşbaşkanları ve Atılım Partisi (DEVA) İl Başkanı Cihan Ülsen’in yanı sıra sivil toplum örgütleri ve meslek odaları temsilcileri de katıldı.

Gün vesilesiyle Kürtçenin Kurmanci ve Zazakî lehçelerinde yapılan açıklamada, dilin kültürün en önemli parçası olduğu ve halkın kültürüne, kimliğine şekil verdiği hatırlatıldı.

21 Şubat’ın Dünya Anadil Günü ilan eden UNESCO verilerine göre, dünya üzerinde 5 bini bölgesel 7 bin dilden yüzde 40’ının yok olma tehlikesi altında olduğuna dikkat çekilen açıklamada, Türkiye’de 18 dilin yok yok olma tehlikesiyle karşı karşıya oldu hatırlatıldı.

Eğitim yoluyla değil, aileden, çevreden ve toplumdan öğrenilen dilin “anadil” olarak tanımlandığına işaret edilen açıklamada, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde anadilde eğitimin temel bir insan hak olduğu dolayısıyla bu hakkın engellenmesinin en büyük insan hakları ihlallerinden biri olarak kabul edildiği belirtildi.

Açıklamada, şu sözlere yer verildi:

“Ülkemizde özellikle anadili Kürtçe, Arapça, Lazca, Ermenice, Hemşince, Çeçence, Süryanice ve benzeri olan çocuklar, dillerini unutmakta ve öğrenememekteler. Böyle bir iklimde 21 Şubat Dünya Anadil Günü’nü kutlamaktayız. Yasaklanan bu diller herkesten çok çocukları etkilemektedir. Anadilin çocuklar için önemi ve gerekliliği, dilbilim, bilimsel, pedagojik ve insani eğitim açısından açıktır. Çocuğun bu hakkından yoksun bırakılması olumsuz sonuçlar doğurmakta ve çocuklar üzerinde olumsuz bir etki yaratmaktadır.

Mezopotamya ve Anadolu toprakları tarihte birçok medeniyete, dile ve kültüre beşiklik etmiştir. Ancak anadillerle ilgili yıllardır yürütülen politikalar nedeniyle topraklarımız kuraklaşmaktadır. Bilimsel eğitimin temel ilkesini oluşturan anadilde eğitim talepleri ırkçı saldırılara maruz kalmaktadır. Anadilde eğitime karşı çıkmak bilime karşı çıkmaktır. Milyonların bu talebine karşılık ‘ülke bölünecek’ savının bir karşılığı olmamakla birlikte bu meşru talebinde hiçbir tehlikesi yoktur.”

Açıklamada, “Amed Demokrasi Platformu olarak yetkililere sesleniyoruz; Yasakçı ve asimilasyoncu politikalarınızdan vazgeçin hem pedagojik hem de politik isteğimiz anadilde eğitim olması ve her halkın kendi anadiliyle eğitim almasıdır. Birkaç aldatıcı adımla bu sorun çözülmez. Sadece eğitim dilinin değil, bütün kurum ve kuruluşlarda; sağlıkta, belediyelerde anadilin önünün açılması gerekiyor. Tüm kamu hizmetlerinin ana dilde verilmesinin mücadelemizin özü olduğunu ve bu mücadeleye sahip çıkmaya ve yükseltmeye devam edeceğimizi bir kez daha belirtmek isteriz” denildi.

Kürtlere ve kamuoyuna da çağrıda bulunulan açıklamada, “Her ne kadar Kürtçenin yaşaması anadilde eğitime bağlı olsa da biz toplum olarak bu kazanımları bekleyemeyiz. Bu nedenle her Kürt, her kurum kendi diline sahip çıkmalı. Bu dileklerle halkların Dünya Anadil Günü’nü kutluyoruz. Bugünün bütün halkların dil bilincini geliştirmesini umut ediyoruz. Dilimizi seviyoruz, bu yüzden Kürtçe konuşalım, okuyalım ve yazalım” sözlerine yer verildi.