Erbil (Rûdaw) – ABD temsilciler Meclisinin 3 üyesi Dışişleri Bakanı Antony Blinken’e gönderdikleri mektupta ABD yönetimini İran'dan gelen enerji üretimini kısma baskısına karşı Kürdistan Bölgesi'ni desteklemeye çağırdı. Mektupta Erbil-Bağdat arasındaki petrol-gaz krizinin çözümü için taraflar arası diyaloğun geliştirilmesinde Biden yönetiminin destekleyici ve arabulucu olunmasını istedi.
Mektup, Michael Waltz (Florida), Dina Titus (Nevada) ve Doug Lamborn (Colorado) tarafından imzalandı.
Mektupta Irak Anayasası’nın göre Kürdistan Bölgesi’nin kendi doğal kaynaklarını kullanma, gaz ve petrol sahalarını geliştirmede bağımsız olma hakkını tanındığına işaret edildi.
Irak federal Yüksek Mahkemesi geçtiğimiz Şubat ayında Kürdistan Bölgesi’nin petrol-gaz üretimi ve satışını “anayasaya aykırı” olduğu yönünde karar vermişti
ABD Kongre üyeleri Michael Waltz, Dina Titus ve Doug Lamborn 18 Ağustos’ta ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’e bir mektup göndererek Irak Anayasası’nın 111 ve 112 maddelerinin Kürdistan Bölgesi’nin kendi topraklarındaki petrol-gaz sahalarını geliştirme konusunda “Bağdat’a karşı bağımsız” hareket etme hakkı tanıdığına işaret edildi.
Mektupta 13 Mart 2022 tarihinde İran’ın “İsrail istihbaratının üssünün varlığı” iddiasıyla Erbil’e düzenlediği füzeli saldırıda Kar Grup Şirketi’nin CEO’su Şeyh Baz Berzenci’nin evinin hedef alındığı hatırlatıldı.
İran’ın Erbil’i hedeflemesinin esas nedeninin Kürdistan Bölgesi’nin petrol-gaz satışını engellemek ve pazara girmesini önlemek için “tehdit” amaçlı gerçekleştirildiği belirtildi.
Kongre üyelerinin mektubunda Kürdistan Bölgesi gazının Irak, Türkiye ve Avrupa’nın güneyine ihraç edilebileceği bu şekilde bu ülkelerin Rusya ve İran gazına bağımlıktan kurtulabileceği ifade edildi.
"ABD’nin ulusal güvenlik meselesidir"
ABD Kongre üyeleri mektubunda Irak hükümetinin çok sayıda ABD’li ve Avrupalı petrol şirketin lisansını iptal ettiğini ancak, Çin ve Rusyalı petrol şirketleri ile sözleşmelerinin devam ettirildiğine dikkat çekildi.
Michael Waltz, Dina Titus ve Doug Lamborn mektuplarında “Irak’ın attığı bu adımdan endişeliyiz. Bu adım bölgedeki krizi derinleştirecek ve güvenlik zafiyetini arttıracak, dünya petrol piyasalarını olumsuz yönde etkileyecektir. Bu sebeple Irak ile Kürdistan Bölgesi hükümetleri arasındaki sorunlara bir çözüm yolunun bulunması ABD’nin ulusal güvenlik meselesidir” denildi.
Mektupta ABD Dışişleri Bakanlığı’na Erbil ile Bağdat arasında diyaloğun geliştirilmesine arabulucu olunması ve destek sunulması çağrısı yapıldı.
Kongre üyelerinin mektubunda “Kürdistan Bölgesi’nin ekonomik alanda otonom, Irak’ın ise çok uluslu ve federal yapısı ilkesi ve gerçeği korunmalıdır. İran’ın Irak'ın iç işlerine müdahalesine izin verilmemelidir” denildi.
Geçtiğimiz Pazartesi günü, ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi, Dışişleri Bakanlığı'nı Erbil ile Bağdat arasında soruna neden olan Kürdistan Bölgesi'ndeki petrol ve gaz meselesini çözmek için her iki tarafı "en üst düzeyde" görüşmeye çağırdı.
"Mahkemenin kararı ABD'li şirketleri tehlikeye atıyor"
Demokrat Bob Menendez ve Cumhuriyetçi James Reich, Dışişleri Bakanlığı'na yazdıkları mektupta, ABD şirketlerinin Irak'ın ekonomik istikrarına ve enerji bağımsızlığına yardım ettiğini, ancak Irak Federal Mahkemesi’nin yakın tarihli bir kararının ABD’li şirketleri tehlikeye attığını ve Irak Petrol Bakanlığı'nın da bu şirketleri yaptırımlarla hedef aldığını belirtti.
ABD Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumu'nun (DFC), Kürdistan Bölgesi'nde enerji sektöründe çalışan Amerikan şirketlere 300 milyon dolardan fazla kredi sağladı. DFC, yakın zamanda birkaç defa füze saldırısına maruz kalan Kor Mor sahasına da yaklaşık 250 milyon dolar yatırım yapmıştı.
ABD'li senatörler, mektupta Kürdistan Bölgesi'nin petrol sahalarına yönelik füze saldırılarıyla ilgili endişelerini de dile getirerek, "Iraf Federal Mahkemesinin faaliyetleri ve İran destekli saldırılar, yabancı yatırımları ve Irak'ın İran enerjisine bağımlılıktan kurtulmasını olumsuz etkiliyor” dedi.
Avrupa ülkeleri gazının büyük bölümünü Rusya’dan karşılıyor. Ancak Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş ile birlikte Rusya’ya karşı Batı’nın yaptırım kararı ile birlikte Rusya Avrupa’ya gaz ihracatına kısıtlama getirdi. Bu durumda Avrupa ülkelerinin Rusya’ya karşı yaptırımların hayata geçirilmesi zorlaşıyor. Avrupa ülkeleri Rusya’nın gazına alternatif arayışına itti.
Ne olmuştu?
Irak Federal Yüksek Mahkemesi, 15 Şubat 2022’de Kürdistan Bölgesi Petrol ve Gaz Yasasının "Anayasaya aykırı olduğuna ve ihraç gelirlerinin Bağdat'a teslim edilmesi gerektiğine" dair karar aldı.
Karar, Kürdistan Bölgesi yönetimi tarafından sert bir şekilde kınanarak reddedildi.
Kürdistan Bölgesi Başkanlığı, Başbakanlık ve Parlamento Başkanlığı, kararın “siyasi” olduğunu ve çözüme hizmet etmediğini açıkladı.
Kürdistan Bölgesi Yüksek Yargı Konseyi de, 17 Mayıs 2022 tarihli açıklamasında, Kürdistan Bölgesi hükumetinin petrol ve doğalgaz dosyasına yaklaşımı ile bu konuda attığı adımların Irak anayasası ve Kürdistan Parlamentosu'nun çıkardığı petrol ve gaz yasasıyla uyumlu olduğuna vurgu yaptı.
Irak anayasasının 110’uncu maddesine göre, petrol ve doğalgaz dosyası hakkındaki özel yetkilerin federal hükumetin yetki alanı dışında olduğuna vurgu yapan Konseyi, Irak anayasasının 112’inci maddesinin, federal hükümet, Kürdistan Bölgesi hükumeti ve petrol üreten vilayetlere, 2005 yılından sonra keşfedilen petrol sahalarında imtiyaz yetkisini yerel hükumet veya yönetime verdiğine dikkat çekti, Kürdistan Bölgesi'ndeki petrol ve gaz sahalarının da bu kapsama girdiğini belirtti.
Yüksek Yargı Konseyi, 2007’de Kürdistan Parlamentosu tarafından çıkarılan “Kürdistan Bölgesi Petrol ve Doğalgaz Yasası”nın da Irak Anayasasına aykırı olmadığını yineledi.
Kürdistan Petrol ve Gaz Yasası
Irak Yüksek Federal Mahkemesi, 15 Şubat 2022’de Kürdistan Bölgesi’nin gaz ve petrol yasasının "Irak anayasasına aykırı olduğuna ve ihraç gelirlerinin Bağdat’a teslim edilmesi gerektiğine" dair karar çıkardı.
Kürdistan Parlamentosu, 6 Ağustos 2007’de "Kürdistan Bölgesi Petrol Yasası"nı kabul etmişti.
Parlamento’da onaylanan yasaya göre, bölgedeki petrollerin işletilmesi için "Kürdistan Ulusal Petrol Şirketi" kurulmasına karar verilmişti.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın