Siyasi taraflar seçimlerin şeffaflığı hakkında ne düşünüyor?
Erbil (Rûdaw) – Kürdistan Bölgesi’nde 20 Ekim’de yapılacak genel seçimlere katılacak olan partiler seçimlerin şeffaf olması gerektiğine vurgu yapıyor. Geçmişte seçim sonuçlarıyla ilgili yorum yapan taraflar bu seçimde hileye yer olmadığına inanıyor.
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu, seçimlerde hileye fırsatı verilmeyeceğini duyursa da Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) hâlâ buna endişe ile yaklaşıyor.
Kürdistan Bölgesi’nde milletvekili seçimlerinin 1 Ekim 2022'de yapılacağı açıklanmıştı. Ancak Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasında azınlık kotaları başta olmak üzere seçim yasası ve Yüksek Seçim Komisyonu'nun aktifleştirilmesi konularında yaşanan anlaşmazlık sonrası seçimlerin bir yıl ertelenerek 18 Kasım 2023'de yapılması kararlaştırılmıştı.
Bu tarihte de yapılamayan seçimler daha önce 25 Şubat 2024, 10 Haziran 2024 ve son olarak da 20 Ekim 2024 tarihlerine ertelendi.
KYB’nin başvurusu üzerine Irak Federal Mahkemesi Kürdistan Parlamentosu seçim yasasını değiştirdi, parlamentodaki 111 sandalyeyi 100’e düşürdü ve Kürdistan Bölgesi’ni 4 seçim bölgesine ayırdı.
KYB’li yetkililer, açıklamalarında seçimlerin temiz geçeceğinden emin olduklarını belirtiyor. Ancak KDP’liler hala seçimin temiz bir şekilde yürütüldüğü konusunda endişelerini gizlemiyorlar.
Partilerin görüşü
Başkan Mesud Barzani, 15 Ekim günü düzenlenen KDP mitinginde, "Bağdat'tan bir takım kararlar çıktı. Kürdistan Bölgesi'ndeki bazı partilerin seçime ilişkin dayatmaları oldu ancak KDP buna izin vermedi, kabul etmedi. Her ne kadar geri adım atsalar da istediğimiz gibi olmadı. Yine de hazırladıkları plan başarılı olmadı” dedi.
KDP daha önce tüm tarafların emin olabilmesi için elektronik sayımın yanı sıra oyların elle sayılması ve sonuçların Bağdat'a gönderilmeden önce parti temsilcilerine verilmesi konusunda ısrar etmişti.
KYB lideri Bafıl Talabani de 15 Ekim’de partisinin Erbil’deki seçim çalışmasında, “Bu seçimlerde hile yapılamayacak” dedi. KYB’li yetkililer de propaganda sürecinde benzer açıklamalar yaptı.
Kürdistan İslami Birlik (Yekgirtu) Partisi de seçimlere hile karıştırılmayacağı yönünde garanti aldıklarını belirtiyor.
Yekgirtu Genel Sekreteri Selahaddin Bahaeddin, seçimlere dair son mesajında, “Hile söylemleri milletin kafasını karıştırıyor. Ama bu sefer komisyonun bu organizasyonu sayesinde hile yapılmayacağına dair umut var” diye konuştu.
Kürdistan Adalet Topluluğu (Komel) Başkanı Ali Bapir de, “Güya kimin kime oy verdiğini öğrenmek için özel kuvvetlerden baskı yapıldı. Ancak ama komisyonun açıklamalarına göre ve takip ettiğimiz kadarıyla bu seçim önceki seçimlere benzemecek” dedi.
Ali Bapir, "İktidarın her iki gücü de bu sefer korkuyor çünkü hile imkanı olmadığını biliyorlar" diye konuştu.
Bu seçimde üzerinde durulan bir diğer konu ise seçmenin mahremiyetinin korunması konusu. Siyasi partiler kimin hangi partiye oy verdiğinin bilinmemesi gerektiğini vurguluyor. Komisyon ise bu konuda tarafları temin ediyor.
Halk Cephesi lideri Lahur Şeyh Cengi, son seçim kampanyası konuşmasında "Sizden ve Allah’tan başka kime oy verdiğinizi kimse bilmeyecek” diyerek destekçilerini motive etmeye çalıştı.
Yeni Nesil Hareketi lideri Şaswar Abdulwahit de, bu defaki seçimlerin şeffaf vehilesiz olacağına inandıklarını söyledi.
Abdulwahit, 6 Ekim’de yaptığı televizyon konuşmasında, “20 Ekim günü televizyona çıkıp bu seçimler en iyi seçimlerdi demesem eğer siz ne derseniz deyin. Artık korkuya gerek yok, seçmen ve Yüce Allah olmadan kimse kimin hangi partiye oy vereceğini bilmeyecek” dedi.
Helwest Koalisyonu lideri Ali Hemesalih de, Duhok’taki seçim konuşmasında, “Partilerin elinde 100 pusula da olsa hangi seçmenin kime oy verdiğini bilemeyecekler” diyerek bu konuda endişeye mahal olmadığını kaydetti.
Komisyon teminat veriyor
Seçimi yürütecek olan Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu da sürecin şeffaf işletileceği ve komisyonun tarafsızlığını koruyacağı konusunda teminat verdi.
Komisyon bugün yayımladığı açıklamasında, Irak Anayasası'nın 5’inci maddesine atıfta bulunarak, “Komisyon, seçim sürecinin güvenliğini ve seçmenlerin mahremiyetini korumakla yükümlüdür. Komisyon dahil hiçbir parti seçmenlerin seçeneklerinin ne olduğunu ve kime oy verdiklerini bilemeyecek” ifadelerine yer verdi.
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı Ömer Ahmed, daha önce Erbil'de düzenlediği basın toplantısında, "Komisyonun, son derece profesyonellik, tarafsızlık ve dürüstlükle yapılacak bir seçimin garanti altına alınması için çok güçlü tedbirler uygulamaya koyacak. Komisyon ayrıca seçimlere katılan tüm siyasi partilere de aynı mesafede duracaktır” dedi.
Ahmed, “Komisyonun aldığı tedbirler, seçmenin iradesine etki edecek her türlü müdahalenin önüne geçiyor ve oylar komisyon tarafından güvence altına alınıyor” diye ekledi.
Kürdistan Parlamentosu seçimleri için halk 20 Ekim günü sandık başına gidecek. Ancak 18 Ekim günü özel seçimler gerçekleştirilecek.
Bu seçimler bin 650 uluslararası gözlemci ve 5 bin500 yerli gözlemci tarafından takip denetlenecek.