Erbil (Rûdaw) – Kürdistan Bölgesi’nde artan ithal ucuz Türk ve İran ürünleri nedeniyle 48 mermer fabrikası üretimini askıya aldı. Üreticiler, komşu ülkelerin Kürdistan’da bu sektörün işlevsiz kalması için sistematik bir şekilde devreye girdiğini savunuyor.
Mermer taşı, dünyanın en pahalı taşları arasında yer alıyor. Metomorfizma olayı sonucunda kalker ve dolomittik kalkerlerin yeniden kristalleşmesiyle meydana gelmiş bileşim olan mermerin kalitesi de coğrafi konuma göre değişiyor.
Kürdistan toprakları mermer çeşitlerinin bol bulunduğu coğrafi blgelerden bir tanesi. Pencwin, Sidakan, Karadağ, Çoman, Galala, Seyid Sadık, Selahattin, Kani Masi, Kaladze, Raniye, Baziyan gibi bölgelerde toplam 13 renk 9 çeşit mermer taşı çıkarılıyor. Kürdistan Bölgesi’nden bulunan mermer taşları dünya standartları kalitesinde.
Süleymaniye Sanayi Geliştirme Müdürü Muhammed Cebar, “Türk ve İran mallarının ithalatı nedeniyle Kürdistan Bölgesi’ndeki birçok mermer fabrikası üretimi durma eşiğine geldi. Süleymaniye’de 44 doğal mermer üretim fabrikası var. Ancak şu ana sadece 14 fabrika çalışır vaziyette. Faaliyette olan fabrikalar ise kendi kapasitelerinin yalnızca yüzde 30’ünü kullanıyor. Hammadde tedarikindeki fiyat artışlıları nedeniyle mermer üreticileri yurt dışı kaynaklarına bel bağlıyor. Çok az sayıda fabrikamız Pencwin ve Bazıyan bölgelerinde bulunan doğal mermerlerden yararlanıyor” dedi.
Dünyanın en farklı mermer renginin Pencwin’de bulunduğunu dile getiren Muhammed Cebar, “Yeşil renkte bir çeşit mermer çıkarılıyor. Oldukça farklı bir yapıya ve renge sahip. Karadağ bölgesinde de füme ve gri rengine yakın bir mermer çıkarılıyor o da çok farklı bir mermer” diye konuştu.
Kürdistan Bölgesi Ekonomi Yüksek Komisyonu talimatıyla 2016-2017 yılları arasında mermer piyasalarındaki durgunluğun araştırılmaya başlandığını anlatan Cebar, “Yaptığımız araştırmalar sonucu, piyasadaki durgunluğun başlıca sebeplerinden bir tanesi ithal edilen ucuz mermerlerden kaynaklandığını gördük. Ayrıca fabrikalar ilkel makinalarla çalışmalarını sürdürüyor, mermerler ise patlayıcı aracılığıyla ocaklardan çıkarılıyor. Gelişmiş fabrikalarda basınçlı su aletleri kullanılıyor. Böylece kesme sırasında daha az fire oluşur ve mermerin kalitesini de bozmamış olur” dedi.
Galala mermer fabrikası Kürdistan Bölgesi’nin en eski fabrikaları arasında yer alıyor. Daha önce bu fabrikanın ürettiği mermerler körfez ülkelerine ihraç ediliyordu ancak şuan faaliyetlerini askıya almış durumda.
Fabrika Müdürü Beşir İsmail, “Mali kriz ve IŞİD savaşından dolayı üretimi askıya aldık. Son zamanlarda Türk ve İran malı mermerlerin fiyatlarındaki düşüşlerden dolayı onlarla fiyat konusunda rekabet edemiyoruz” ifadelerini kullandı.
Beşir İsmail Türkiye ve İran sistematik olarak bu sektörün gelişmemesi için çalışmalar yaptığını öne sürerek, “Kürdistan’daki firmaları rekabetten düşürmek için kendi üretimlerini daha ucuz bir fiyata buraya ihraç edebilmek adına, fabrika ve firmalarını destekliyorlar. Ayrıca burada iş izni çıkarmak da çok oldukça meşakkat gerektiren bir durum. Bunun gibi birçok nedenden dolayı fabrikalar üretimi askıya almış durumda” dedi.
Süleymaniye Sanayi Geliştirme Müdürlüğü verilerine göre Kürdistan’da bulunan 83 fabrikadan 48’i faaliyetlerini askıya almış durumda.
Üretim yapan toplam 38 fabrikalarının 14’ü Erbil, 14 Süleymaniye, 7 Duhok’ta bulunuyor. Kürdistan’da yıllık 1 milyon 962 bin 100 metre küp mermer üretiliyor. Ancak yine ithal mallar yeri üretim mermerin piyasadaki satışını azaltıyor.
Kürdistan Bölgesi Ticaret ve Sanayi Bakanlığına bağlı şirket faaliyetlerinden sorumlu müdür Mustafa Zubeyir, “Mali kriz ve IŞİD savaşı, birçok projenin durmasına sebep oldu. Çok sayıda mermer fabrikası bu süreçte üretimi durdurmak zorunda kaldı. Yeni süreçle birlikte daha yeni yeni birkaç fabrika tekrar faaliyete başladı. Ancak giderlerin yüksek olması ile piyasada ucuz Türk ve İran mallarının satılması üretimin önünde engel teşkil ediyor. Ayrıca hammaddenin çoğu yurt dışından tedarik ediliyor” diye konuştu.
Yerli fabrikalarda üretilen mermerlerin piyasada rağbet görmesi için yatırımcıların hükümetten yardım istediğini dile getiren Zubeyir, “Fabrikalara verilen elektrik masraflarında değişikliğe gidilmesini talep ediyorlar. Öte yandan yeni teknolojik aletleri tedarik edebilmek için hükümetin yatırımcılara kredi vermesi gerekiyor ve bu husus çok önemli” dedi.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın