Kürdistan Parlamentosu: Federal Mahkeme’nin kararı kendi kararları ile çelişiyor

Erbil (Rûdaw) – Kürdistan Parlamentosu, Irak Anayasa’nın 110’uncu maddesine göre doğal kaynakların hiç bir şekilde sadece federal hükumetin yetkisi altında olmadığını hatırlatarak, Irak Federal Mahkemesi'nin Kürdistan Bölgesi'nin petrol ve doğal gazına ilişkin kararının anayasa ile bağdaşmadığını bildirdi.

Irak Yüksek Federal Mahkemesi dün Kürdistan Bölgesi Petrol ve Doğalga Yasası’nın Irak anayasasına aykırı olduğuna ve ihraç gelirlerinin Bağdat’a teslim edilmesi gerektiğine yönelik bir karara imza attı.

Konuya ilişkin bir açıklama da Kürdistan Parlamentosu’ndan geldi.

2005’te kabul edilen Anayasa’nın 3’üncü Maddesi’nde etnik ve dini fark gözetmeksizin Irak’ın tüm Iraklıların ülkesi olduğuna vurgu yapıldığı hatırlatılan, açıklamada, “Federalizm gerçek manada doğal kaynakların idaresi ile federal ve bölge yönetimleri arasında yetkilerin dağılımıdır. Geniş tabanlı federalizm de özerklik, ortaklık, anayasal eşitlik, yardımlaşma ve ademi merkeziyetçilik ilkeleri temeline dayanmaktadır” ifadelerine yer verildi.

Kürdistan Bölgesi’nin Irak’ta federal sistemin hayata geçirilmesi konusunda ısrarcı olduğuna vurgu yapılan açıklamada, geçmiş tekçi ve merkeziyetçi deneyimin Irak halklarına felaket getirdiği hatırlatıldı.

Bu anlamda Irak Yüksek Federal Mahkemesi’nin 15 Şubat 2022 tarihli kararının federal sistem prensipleri ve anayasa maddeleri ile çeliştine dikkat çekilen açıklamada, “Sonuç olarak bu tür kararlar Irak’ta federal sisteme, yönetim sürecine ve vatandaşların haklarına ağır darbeler indiriyor” denildi.

Açıklamada, Irak Daimi Anayasası'nın 117. Maddesi 1. Bendi uyarınca Kürdistan Parlamentosu’nun yasama yetkisine sahip olduğu, Anayasa'nın 121. Maddesinde yasa çıkarma hakkına sahip olduğu ve bu nedenle, Kürdistan Parlamentosu’nun kabul ettiği 2007 tarihli 22 sayılı “Petrol ve Doğalgaz Yasası”nın Irak Anayasası ile uyumlu olduğu kaydedildi.

“Bu nedenle sözkonusu yasanın Irak Yüksek Federal Mahkemesi tarafından feshedilmesi anayasa ve yüksek mahkemenin kendi kararları ile çelişkilidir” denilen açıklamada, Irak Anayasa’nın 110’uncu maddesine göre doğal kaynakların hiç bir şekilde sadece federal hükumetin yetkisi altında olmadığına dikkat çekildi.

Ne olmuştu?

Irak Yüksek Federal Mahkemesi dün, Kürdistan Bölgesi’nin merkezi yönetim dışında petrol ihracatı konusunu görüşmüştü.

Mahkemeden çıkan kararda, Kürdistan Bölgesi petrol ve gaz yasasının, federal hükümetin anayasasına aykırı olduğu ileri sürüldü.

Karar metninde, Kürdistan Bölgesi’nin 2007 tarihli 22 sayılı “Petrol ve Gaz Yasası”nın Irak Anayasası’nın 110, 111, 112, 115, 121 ve 130’uncu maddelerine aykırı olduğu vurgulandı.

Irak Federal Mahkemesi kararında, Kürdistan Bölgesi Hükümetine petrol ve gaz ihracatı anlaşmalarında Irak Petrol Bakanlığı ve Mali Denetim Divanı’na bilgi verme zorunluluğu getirilmişti.

Kararda, “Bölgeden ihraç edilen petrol gelirleri merkezi yönetim Petrol Bakanlığı’na teslim edilmeli” ifadesi yer almıştı.