Araştırmacı-yazar Mehmet Öncü 40 yıldır Kürtçe deyimleri derliyor

Erbil (Rûdaw) - Kürt yazar ve araştırmacı Mehmet Öncü, 40 yıldır Kürt sözlü edebiyatı alanında derleme çalışmaları yaptığını söyledi.

15. Uluslararası Erbil Kitap Fuarı devam ediyor. Fuara Türkiye'den Avesta ve Sitav yayınevleri de katılıyor.

Kimi yazarlar fuarda kitaplarını imzaladı. Bu yazarlardan biri de Mehmet Öncü. Yaklaşık 40 yıldır Kürt dili ve eserleri üzerine çalışan Öncü'nün geçekleştirmek istediği çok sayıda projesi de bulunuyor.

62 yaşındaki Mehmet Öncü, Rûdaw'a çalışmalarını anlattı.

Öncü, "Adıyaman’da yaşıyorum. 40 yıldır folklorik Kürt eserlerini derliyorum. Derleyiciliğin yanı sıra Kürtçe edebiyatla da ilgileniyorum. Roman, şiir, öykü gibi birçok eser yazdım. Son eserim Mij adlı bir roman. Osmanlı devletinin yıkıldığı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun başladığı dönemden bahsediyorum. Hikayesi 1895'te başlıyor 1944'e kadar devam ediyor. Ondan önce Gotinên Pêşiyan adlı folklorik bir eser yazmıştım. Bu eser birçok atasözünden oluşmaktadır. Daha önce konulara göre ayırmıştım, içinde 239 başlık vardı. Su, ateş, dostluk, ekonomi gibi... Bu eserde ise her bölüm alfabeye göre düzenlendi. Her deyimin anlam ve hikayesini yazdım. Ayrıca bazılarının farklı versiyonları var, onları da yazdım” diye konuştu.

Kürt yazar Öncü, eserinin Sitav Yayınevi tarafından basıldığını ve birçok kişinin eline ulaştığını belirterek, "Sitav Yayınevi'ne çalışmalarından ve emeklerinden dolayı minnettar ve bahtiyarım" dedi.

Öncü, "Deyimler Sözlüğü" adlı çalışmasıyla ilgili se şunları söyledi:

“Deyimler Sözlüğ çalışmam aynı zamanda bir kültür çalışmasıdır. Gotinên Pêşiyan yayınlanmadan önce Deyimler Sözlüğü çalışmam yayınlandı. İçerisinde 9.000 Kurmanci tabiri var ve ben bunları her yöreden topladım, hepsini tefsir edip anlamlarını yazdım. Sonra bunları birer cümle içinde kullandım. Birçok deyimin hikayesine de yer verdim."

Öncü, "Çalışmalarımın sayısını tam olarak bilmiyorum ama 40'a ulaştığını ve çoğunun Sitav Yayınları'ndan çıktığını söyleyebilirim. Ancak geçmişte Avesta, Dara, Nûbîhar gibi yayınevleri çalışmalarımı yayınladı. Ayrıca birçok belediye ve bakanlık Kürtçe yiyecek ve içeceklerle ilgili çalışmalarımı yayınladı. Ömrüm yettikçe Kürt folkloru ve edebiyatı üzerine çalışmalarıma devam edeceğim” ifadelerini kullandı.