Şii lideri el Hekim: Şengal anlaşması farklı taleplerin çakışması nedeniyle aksıyor
Erbil (Rûdaw) – MERI Forumu’nda konuşan Ulusal Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hakim, Şengal anlaşmasının iç, bölgesel ve uluslararası taleplerin çakışması nedeniyle sekteye uğradığını söyledi. Hekim, Erbil ile Bağdat arasında askıda kalan sorunların çözümü konusunda ciddi bir irade ve istek bulunduğunu belirtti.
Başkant Erbil’de Rûdaw Medya Grubu’nun sponsorluğunda düzenlenen Ortadoğu Araştırma Enstitüsü (MERI) Forumu’nun ilk gününde “Irak'ta Siyasi Sistem ve Devlet İnşası” konulu oturuma konuk olan el-Hakim, MERI Başkanı Dilawer Alaaddin’in sorularını yanıtladı.
Foruma katılmadan önceki gün Ezidilerin kutsal mekanı Laleş’i ziyaret ettiğini belirten Şii lider, Ezidi Kürtlerin IŞİD saldırıları nedeniyle büyük acılar yaşadığını hatırlattı.
El Hekim, “Ülkenin önemli bir topluluğu olan Ezidi toplumu büyük bir trajediyle karşı karşıya kaldı; Ezidi kız çocukları ve kadınları köleleştirildi. Şii Türkmen kadınlarda aynı baskıya maruz kaldılar. Dün onların dini geleneklerini ve ritüellerini tanımak için Laleş’i ziyaret ettik” dedi.
Erbil ile Bağdat arasında imzalanan Şengal Anlaşması hakkında konuşan el-Hekim, “Şengal anlaşması bir boşluk sonucu ortaya çıkmadı; Kürdistan Bölgesi ve Irak’taki siyasi taraflar arasında Birleşmiş Milletler Irak Misyonu UNAMI'nin katılımıyla yapılan uzun tartışmaların sonucunda imzalandı. Sorun sadece Ezidileri değil Şengal’in tamamını da ilgilendiriyor” diye konuştu.
Şii lider, “İç, bölgesel ve uluslararası taleplerin çakışması nedeniyle sorunlar ortaya çıktı. Anlaşmanın uygulanmasına gelince her tarafların kendi çıkarına uygun olan noktalarda ısrar etrmesi durumu sekteye uğrattı” yorumunu yaptı.
Bağdat ile Erbil arasında 9 Ekim 2020’de imzalanan Şengal anlaşması güvenlik, idari yönetim ve yeniden imarı başlıklarını kapsıyordu.
Anlaşma kapsamında Şengal'de kaymakam ve diğer idari birimler için yeni atamalar gerçekleştirilecek, güvenlik yerel polis tarafından sağlanacak ve Heşdi Şabi ile PKK’ye bağlı gruplar da dahil tüm silahlı gruplar çıkarılacaktı.
Şengal’de yönetimin ana düğümlerden biri olduğunu belirten Ammar el-Hekim, “Yaklaşan seçimlerin gerçekçi bir denklem oluşturacağını, Şengal ve, Ninova eyaletinin demografisinin ve siyasetinin gerçek temsilini içereceğini umuyoruz. Bu, ilçe kaymakam atanmasını kolaylaştıracak ve anlaşmanın uygulanması için iyi bir başlangıç olacak” ifadesini kullandı.
Ammar el-Hekim, Erbil ile Bağdat arasında başta petol, gaz ve bütçe meselesi olmak üzere askıda kalan sorunların çözümü konusunda ciddi bir irade ve arzu bulunduğunu söyledi.
“Irak gibi demokratik bir ülkede hükümet tweetlerle yönetilmiyor, her şey güllük gülistanlık değil, her adımda farklı görüşler çıkıyor” diyen el-Hekim, “Dolayısıyla karar verenler bir adım atarken tweet'lere ve sosyal ağlardaki paylaşımlara bakarsa ülke bu şekilde yönetilmez” dedi.
El-Hekim, mevcut hükümetin istikrarlı bir şekilde ilerlediğini ve ülkede erken seçime gerek olmadığını belirtti.
Şii lider, “Yapılması gereken, görev süresi bitene kadar hükümeti sürdürmektir. Katılmak isteyen herkes için il meclisi seçimleri ciddi bir fırsattır” dedi.
Şii Heşdi Şabi’ye yönelik eleştiriler hakkında konuşan el-Hekim, “Diğer silahlı gruplar ile Heşdi Şabi arasında ayrım yapılması gerekiyor. Heşdi Şabi, ordu, polis ve diğer güçler gibi Irak savunma sisteminin bir parçasıdır ve parlamento tarafından onaylanmıştır. Irak’ın IŞİD'den kurtarılması için savaştılar, kan döktüler. Onlar düşman değil dosttur” diye konuştu.
MERI Forumu
Bu yıl 10-11 Ekim tarihleri arasında düzenlenecek olan MERI Forumu yine ulusal ve uluslararası konukları ile Kürdistan Bölgesi, Irak ve bölgedeki önemli gelişme ve konuları ele alıyor.
Nihai hedefi, katılım, diyalog ve kolektif yatırım yoluyla Kürdistan Bölgesi, Irak ve Ortadoğu'da barışı, istikrarı ve refahı teşvik etmek olan forumda Erbil-Bağdat ilişkilerinde radikal çözüm başta olmak üzere pek çok konu tartışılıyor.
Katılımcılar
Bu yılki foruma Kürdistan Bölgesi’nden Başkanı Neçirvan Barzani, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Başkanı Bafıl Talabani, Başbakan Yardımcısı Kubad Talabani, Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanı Rebar Ahmed, Ulaştırma ve İletişim Bakanı Ano Cewher Abdoka, Kürdistan Bölgesi Başkanlığı Başkanlık Divanı Başkanı Fevzi Hariri, Irak’tan Hikmet Hareketi lideri Ammar Hakim, Sünni Egemenlik Koalisyonu lideri Hamis Hançer, Irak Başbakanı Danışmanları Zeydan Halef ve Falah Al-Amiri, Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım Al-Araci, Musul Valisi Necim Ciburi yer alıyor.
Ayrıca uluslararası alandan ABD Dışişleri Bakanlığı Irak ve İran'dan Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Taylor, İngiltere'nin Irak Büyükelçisi Stephen Hichen, Avrupa Birliği Irak Delegasyonu Başkanı Thomas Seiler, Almanya'nın Irak Büyükelçisi Christiane Hohmann, Hollanda’nın Irak Büyükelçisi Hans Sandee, UNAMI Başkan Yardımcısı Claudio Cordone’nin yanı sıra yaklaşık 60 lider ve yetkili katılıyor.