Erbil (Rûdaw) – Rûdaw Medya Grubu’nun sponsorluğunu yaptığı yıllık MERI Forumu’nda Iraklı yetkililer ve kanaat önderleri, Musul ve Şengal’deki durumu değerlendirdi. Musul Valisi ordusunun kentten çekilmesini talep ederken Hristiyan din adamı Necib Mikhael Musa bölgedeki durumu “her an patlamaya hazır volkan” olarak değerlendirdi. Irak Başbakanlık Danışmanı Zeydan Halef de Şengal anlaşmasının uygulanması konusunda çalıştıklarını söyledi.
Ortadoğu Araştırma Enstitüsü (MERI) tarafından düzenlenen ve Kürdistan Bölgesi ile Irak’tan liderler, politikacılar, akademisyen, kanaat önderleri, sivil toplum aktivistleri, gazeteciler ve diplomatları bir araya getiren MERI Forumu başkent Erbil’de başladı.
Forum, MERI Başkanı Dilawer Alaaddin’in açılış konuşması ile başladı.
“Irak’ta büyük bir siyasi boşluk var” diyen Alaaddin, Irak ve uluslararası toplumun birbirinden faydalanmasının zamanının geldiğini söyledi.
Hala 250 bin Ezidi Kürdün evlerine geri dönemediğini belirten Alaaddin, “Irak ile Kürdistan Bölgesi arasındaki enerji konusunun kaderini belirlemenin zamanı geldi” diye konuştu.
Forum kapsamında Musul’daki durumun ele alındığı ilk panelde “Halkın ihtiyaçları, istekleri ve yönetime yönelik tutumları” başlığı altında tartışmalar yürütüldü.
Uluslararası Cumhuriyet Enstitüsü’nden Jessica Findley’in moderatörlüğünü yapacağı panelin konukları Amerika Birleşik Devletleri Barış Enstitüsü’den Osama Al-Gharizi, Musul Valisi Necim Ciburi, Musul ve Aqra Keldani Başpiskoposu Necib Mikhael Musa ve Irak Başbakanı Danışmanı Zeydan Halef oldu.
“Ninova Ovası patlamaya hazır volkan gibi”
Musul ve Akre Keldani Başpiskoposu Necib Mikhael Musa, bazı kesimlerin kentte yaşanan başarısızlıkların üstünü örtmeye çalıştığını ve bu amaçla “insani olmayan yöntemlere yöneldiğini” söyledi.
“Ninova Ovası patlamaya hazır volkan gibi” diyen Musa, "Eğer birbirimizi silmeye çalışırsak, hepimiz acı çekeriz" difadelerini kullandı.
Musa, bolgede güvenliğin sağlanması ve altyapının yenilenmesi talebinin Hristiyan toplumunun taleplerinin küçük bir kısmı olduğunu sözlerine ekledi.
Hristiyanların yaşadığı sıkıntılara dikkati çeken Musa, “Kürdistan'da yaşayan Hristiyanlar Irak'ın tamamının Erbil gibi olmasını istiyor” dedi.
Başpiskopos Musa, Hemdaniye’deki yangına ilişkin de, “Sadece yangın değildi, zehirli maddeler de insanların ölmesine neden oldu. Ayrıca düğün salonunda yangın söndürücü yoktu” diye konuştu.
Başpiskoposu Necib Mikhael Musa, “Hemdaniye yangınına ilişkin ön soruşturma hızlı gerçekleşti ve bu da bazı gerçeklerin gizlendiği ihtimalini gündeme getiriyor” yorumunu yaptı.
“Kürtler ve Hristiyanlar bölündü”
Musul Valisi Necim Ciburi de tüm tarafların siyasi bir paye elde edebilmek için güç kullanmayı düşündüğünü belirterek, “Siyasiler bizi rahat bırakırsa durumumuz iyi” yorumunu yaptı.
Musul’un güvenliğinin polise devredilmesi gerektiğini dile getiren Ciburi, ordu ve askeri güçlerin kentten çıkmasını talep etti.
Şengal’deki duruma değinen Ciburi, Erbil ile Bağdat arasında 2020’de imzalanan anlaşmasının hala uygulanmadığını hatırlattı.
Ciburi, “Şengal’de uluslararası bir çekişme var. Uluslararası çekişmelerden dolayı Şengal’deki silahlı gruplar hedef gösteriliyor. Musul’da Kürtler ve hatta Hristiyanlar da ikiye bölünmüş” dedi.
Barış Enstitüsü’den Osama Al-Gharizi, bölgenin en temel sorununun güvenlik olduğuna vurgu yaparak, “İnsanlar bu durumdan bezmiş. Ayrıca altyapı ve temel hizmetler hala halkın dilediği gibi temin edilemiyor” dedi.
Musul Valisi Necım Ciburi: Şengal’de uluslararası bir çekişme var. Uluslararası çekişmelerden dolayı Şengal’deki silahlı gruplar hedef gösteriliyor#RudawMeriForum pic.twitter.com/FhnmUtnaAA
— Rudaw Türkçe (@RudawTurkce) October 10, 2023
“Şengal anlaşması konusunda Irak hükümeti Türkiye ile de çalışıyor”
Irak Başbakanı Danışmanı Zeydan Halef de Sudani hükümetinin Şengal için yaptığı çalışmaları anlattı.
Halef, “Şengal’de IŞİD'den sağ kurtulan 1.141 Ezidi'ye hizmet sağlamak ve maaşlarını ödemek gibi birçok çalışma yaptık" dedi.
"Şengal Anlaşması üzerinde çalışıyoruz” Halef, “Anlaşma üç bölümden oluşuyor: Güvenlik, İdari işler ve Kalkınma Projeleri. Tasarının 8. maddesinde 'Irak, yabancı silahlı grupların yeri olmamalı' deniliyor. Şengal'deki yabancı silahlı grupların sınır dışı edilmesi gerekiyor. Kasım el-Araci bu konuda Türkiye ile çalışıyor" diye konuştu.
Irak Başbakanı Danışmanı Zeydan Halef:
— Rudaw Türkçe (@RudawTurkce) October 10, 2023
"Şengal Anlaşması üzerinde çalışıyoruz. Anlaşma üç bölümden oluşuyor: Güvenlik, İdari işler ve Kalkınma Projeleri.
Tasarının 8. maddesinde 'Irak, yabancı silahlı grupların yeri olmamalı' deniliyor"#RudawMeriForum pic.twitter.com/qpwzSHjboo
MERI Forumu
Bu yıl 10-11 Ekim tarihleri arasında düzenlenecek olan MERI Forumu yine ulusal ve uluslararası konukları ile Kürdistan Bölgesi, Irak ve bölgedeki önemli gelişme ve konuları tartışacak.
Nihai hedefi, katılım, diyalog ve kolektif yatırım yoluyla Kürdistan Bölgesi, Irak ve Orta Doğu'da barışı, istikrarı ve refahı teşvik etmek olan forumda Erbil-Bağdat ilişkilerinde radikal çözüm başta olmak üzere pek çok konu tartışılacak.
Forumda "Herkes için Irak”, “Irak ve komşuları”, “Bölgesel ve küresel denklemlerde Irak ve Kürdistan” ve ayrıca “Irak'ta devlet inşası için uluslararası işbirliği” gibi konular ele alınacak.
Katılımcılar
Bu yılki foruma Kürdistan Bölgesi’nden Başkanı Neçirvan Barzani, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) Başkanı Bafıl Talabani, Başbakan Yardımcısı Kubad Talabani, Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanı Rebar Ahmad, Ulaştırma ve İletişim Bakanı Ano Cewher Abdoka, Kürdistan Bölgesi Başkanlığı Başkanlık Divanı Başkanı Fevzi Hariri, Irak’tan Hikmet Hareketi lideri Ammar Hakim, Sünni Egemenlik Koalisyonu lideri Hamis Hançer, Irak Başbakanı Danışmanları Zeydan Halef ve Falah Al-Amiri, Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım Al-Araci, Musul Valisi Necim Ciburi katılacak.
Ayrıca uluslararası alandan ABD Dışişleri Bakanlığı Irak ve İran'dan Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Taylor, İngiltere'nin Irak Büyükelçisi Stephen Hichen, Avrupa Birliği Irak Delegasyonu Başkanı Thomas Seiler, Almanya'nın Irak Büyükelçisi Christiane Hohmann, Hollanda’nın Irak Büyükelçisi Hans Sandee, UNAMI Başkan Yardımcısı Claudio Cordone’nin yanı sıra yaklaşık 60 lider ve yetkili katılacak.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın