Diyarbakır (Rûdaw) – Rawest Araştırma Şirketi tarafından dört Kürt kentinde yapılan ankete göre Kürt gençleri arasında Kürtçe’ye olan ilgi tahmin edilenden daha az. Öte yandan Hak İnisiyatifi Diyarbakır Temsilcliği, anadil kampanyası başlattı.
Türkiye ve Kürt kentlerinde yeni eğitim ve öğretim yılının başlaması ile birlikte “anadilde eğitim” konusu da yeniden gündeme geldi.
Hak İnisiyatifi’nin “Dil Yuvadır” adıyla başlattığı kampanyası kapsamında Rawest Araştırma şirketine “Kürt gençlerinin anadile yaklaşımı” konulu bir araştırma yaptırdı.
Anadilini bilenleri sayısı oldukça az
Diyarbakır, Mardin, Van ve Urfa’da yaşayan, 18-30 yaş arasındaki 600 kişinin katıldığı araştırma sonucuna göre Kürt gençlerinin yüzde 40’ı arkadaşlarıyla nadiren Kürtçe konuşurken, yüzde 15’i sık sık konuşuyor.
“Anadilinizi ne kadar biliyorsunuz?” sorusuna yüzde 18 “Hem konuşabiliyor hem de okuyup yazabiliyorum”, yüzde 26’sı “Konuşabiliyorum ama okuyup yazamıyorum”, yüzde 24,5’i “Anlıyorum ama pek konuşamıyorum”, yüzde 17’si “Kısmen anlıyorum, hiç konuşamıyorum” ve yüzde 14,5’i ise “Bazı kelimeleri biliyorum ya da hiç bilmiyorum” şeklinde yanıt verdi.
“Arkadaşlarınızla Kürtçe konuşma sıklığınız nedir?” sorusunun yanıtlayanların yüzde 15’i sık sık, yüzde 28’i arada sırada, yüzde 40’ı nadiren ve yüzde 17’si ise hiç konuşmadığı şeklinde yanıt verdi.
Çoğunluk çocuklarının Kürtçe öğrenmesini istiyor
Ankete katılan kişilerin, yüzde 86’sı çocuklarının Kürtçe öğrenmesini istediklerini, yüzde 14’ü ise istemediklerini belirtti.
Kendi çabalarıyla çocuklarına Kürtçe öğretebileceklerini düşünenlerin oranı %68 olurken, yüzde 32’si ise üstesinden gelemeyeceklerini düşünüyor.
Anket sorularına yanıt verenlerin yüzde 40.5’i hemen her gün Kürtçe müzik dinlerken, yüzde 36’sı ara sıra, yüzde 13’ü nadiren dinlediğini söyledi.
“Sizce anadili Türkçe olmayanlar için eğitimin dili nasıl olmalı?” sorusuna yüzde 39 “İsteyen herkes eğitim dilinin anadil olduğu eğitim alabilmeli” diye cevap verdi.
Ankete katılanların yüzde 45’i “Eğitim dili ikili olmalı, hem Türkçe hem anadil” yüzde 13’ü “Eğitim dili Türkçe olmalı, anadil ayrıca öğretilmeli” yanıtını verdi.
Ankete katılanların yüzde 9’u çocuğunu eğitimi Türkçe olan, yüzde 18’i Kürtçe olan, yüzde 42’si Kürtçe ve Türkçe olan, bir okula göndermek istediğini söyledi.
Katılımcılar yüzde 12’si yaşadığı yerde resmi dilin sadece Türkçe olması, yüzde 13.5’u Kürtçe olması, yüzde 71.5’i hem Türkçe, hem Kürtçe olması, yüzde 3’ü ise ikiden fazla dil olması gerektiğini dile getirdi.
HAK İnisiyatifi’nden ana dil kampanyası: Dil Yuvadır
Öte yandan HAK İnisiyatifi Derneği Diyarbakır Temsilciliği, “Dil Yuvadır” sloganıyla ana dil kampanyası başlattıklarını duyurdu.
İnisiyatif’ten yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“İnsanın ana dili, hayatını anlamlandırıp kendisini gerçekleştirebildiği bir yuvadır. Bu sebeple Eğitim başta olmak üzere sağlık, kültür, sanat, spor ve diğer bütün alanlarda kendi ana dilinde hizmet almayanlar, bu alanların hepsinde bir ayrımcılığa maruz kalıyorlar ve eksik kalıyorlar demektir.
Ayrıca Rawest Araştırma’nın Kürt gençleriyle yürüttüğü araştırmaya göre gençlerin yarısından fazlası dillerini neredeyse hiç konuşamıyorlar. Ana dilinde okuyup yazabilenlerin oranı ise çok daha düşüktür. Kamu hizmetlerinde kullanılmaması sebebiyle dil kayboluyor, asimilasyon devam ediyor.
Bu gerekçeyle dil kampanyamız, öncelikle hükümet olmak üzere kamu erkine, Türkçe dışındaki dillerde eğitim ve kamu hizmeti vermek üzere bütün engellerin kaldırılması ve gerekli düzenlemelerin yapılması çağrısında bulunmaktadır.
Yine aynı araştırmadan hareketle gençler, dillerini sonraki nesle aktarmak isteseler de bunda zorlandıkları görülmektedir. Dil, müzik dinleme gibi tek yönlü etkinliklerde tercih edilse de çaba gerektiren okuma, yorum yapma gibi alanlarda çok az kullanılmaktadır. Bu sebeple kampanyamız ikinci olarak ana dili Türkçe olmayanlara, hakkınıza sahip çıkın, dilinize sahip çıkın, kaybolmasına müsaade etmeyin ve kamusal hizmetleri kendi ana dilinizde de talep edin diyoruz.
Kampanya materyalleri olarak; bez çantalar, ayraçlar, broşür ve afişlerin yanı sıra sosyal medya paylaşımları için tasarımlar hazırlandı. Bez çantalarımız, Diyarbakır’daki çeşitli kitabevlerinden okul alışverişi yapanlara ücretsiz veriliyor. Afişlerimiz, şehrin çeşitli mekanlarında yer alıyor.
Sosyal medya kampanyamız belirlenen takvim ışığında paylaşılıyor. Twitter, facebook ve instagram hesaplarımızdan kampanyanın gidişini izleyebilir, destek verebilirsiniz. Kampanya materyallerimiz, aşağıdaki linklerden ve galeriden paylaşılmaktadır.”
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın