Roşan Lezgin, Sima Abxizir'in sorularını yanıtladı. / Foto: Rûdaw
Erbil (Rûdaw) - Yazar ve çevirmen Roşan Lezgin, son 30-40 yılda yazarların ve yayınevlerinin Kürtçenin korunması ve geliştirilmesindeki rolünün önemli ölçüde arttığını söyledi.
5-6-7 ve 8. sınıflarda Kurmanci ve Kırmancki derslerinin öğrenciler tarafından tercih edilmesi için Kürt sivil toplum kuruluşları ve örgütlerinin çalışmaları devam ediyor.
Öğrenciler 17 Şubat'a kadar ortaokullarda Kürtçe derslerini seçebilecekler. Türkiye’deki sivil toplum örgütleri, dernekler, kurumlar ve şahsiyetler bir yandan cadde ve sokaklarda broşürler dağıtıp halka bilgi verirken, diğer yandan okul ziyaretleri gerçekleştirip yöneticilerle görüşmeler yapıyorlar.
Kürt çevirmen ve yazar Roşan Lezgin de Kürtçenin durumu hakkında Rûdaw'a konuştu. Roşan Lezgin, Sima Abxizir'in sorularını yanıtladı:
"Kürtçeye karşı psikolojik savaş yürütüldü"
"Kürtçe okuma ve yazma eskiye göre ilerleme kaydetmiş durumda. Ancak Kürtçe eğitimin olmaması nedeniyle insanlarda Kürtçe bilinci bozulmuş durumda… İşgalciler, 1930'lardan son yıllara kadar bir işgal sistemi olarak Kürtçenin köylülerin dili olduğu politikasını yürüttüler. Kürtçenin medeni bir dil olmadığını, şehir dışı bir dil olduğunu iddia ettiler. Sadece yasaklarla değil, psikolojik olarak da Kürtçe konuşan kişinin modern ve şehirli olmadığını göstermeye çalıştılar. Bu psikoloji son yıllarda konuşmalar, Kürtçe kitapların basılması ve Kürtçe yazan yazarların sayısının artmasıyla kırıldı. Kürtler artık dillerinin işgalcilerin dilinden aşağı olmadığını biliyorlar. Dillerinin Arapça, Farsça ve Türkçeden aşağı olmadığını biliyorlar. Kürtçe televizyonlarda ve bilimsel her alanda kullanılıyor."
“Bir dil statü sahibi olmadıkça onunla gurur duyamazsın”
Yazar Lezgin, dilin korunması ve gelişmesi için statünün öneminden bahsederek şöyle devam etti:
"Bir dil resmi dil olmadığında, bir statüsü olmadığında şüphesiz o dilin konuşanları kendilerini küçük görürler. O dilin halkı kendini küçük görür. Milletinin bir statüsü yoksa o küçüklük duygusunu zihinlerden çıkaramazsın. Bir kez Zaho'ya gelmiştim, biliyorsunuz Kürdistan Bölgesi'nde Asuriler var, birçok topluluk var. Kürtçe resmi dil olmadan önce Kürtçeye önem vermiyorlar ve Kürtçe öğrenmiyorlardı, Kürtçeye değer vermiyorlardı. Kürtçe resmi dil olduktan ve statü kazandıktan sonra, bugün Kürdistan Bölgesi'ndeki bu topluluklar Kürtlerden daha çok Kürtçeye sahip çıkıyor ve önem veriyorlar. O zaman milletimiz için, halkımız için de gurur kaynağı oluyor çünkü dilleri statü sahibi. Bir dil statü sahibi olmadıkça onunla gurur duyamazsın ve bunu halk için söylüyorum, bilginler için söylemiyorum."
"Çok büyük bi çaba var"
Roşan Lezgin, Kürtçe dil dersi kampanyalarına da değinerek şöyle konuştu:
"Halkın Kürtçe dersinden haberdar olmaması çok normal. Kuzey Kürdistan'da hakim Kürt basını bu derslerden bahsetmiyor. Halkın bu derslerden haberdar olmaması çok normal. Bir çaba var, aktivistler çalışıyor, ders seçimi zamanı geldiğinde her seferinde bir kampanya yapılıyor. Seslerini yükseltiyorlar ve bu gün geçtikçe daha da yükseliyor. Bu süreç yavaş ilerliyor ama iyi ilerliyor. Şunu da söylemeliyiz ki tüm Kürt kurumları bu kampanyaya katılmıyor. Şimdiye kadar tüm Kürt dinamikleri bu kampanyaya katılmamış durumda. Bugün Kürtçe kaldıysa, bunda yazarların rolü, yayınevlerinin rolü temel bir roldür. Onların rolü siyasetçilerin rolünden yüz kat daha fazladır ve çok büyük bir çaba var. Her yıl 200 kitap basılıyor, bunların hepsi yazarların ve yayınevlerinin dinamiğidir. Diyebilirim ki yazarların ve yayıncıların rolü temel bir roldür. Nasıl dengbêjlerin, annelerin Kürtçenin korunmasında temel bir rolü olduğu söyleniyorduysa, ben son 30-40 yılda yazarların ve yayıncıların da dilin korunması ve geliştirilmesinde rolünün çok arttığını görüyorum."
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın