IRAK - IŞİD’li aileler için büyük bir kamp kuruluyor

Erbil (Rûdaw)- Irak hükümeti, Suriye’de IŞİD’in kontrolündeki bölgelerde bulunan örgüt mensuplarının gözetim altından tutulması için büyük bir kamp kurmaya hazırlanıyor.  

 

Irak hükümeti, bu yılın başında Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG) elindeki IŞİD mensupları ve ailelerini teslim almaya hazır olduklarını açıklamıştı.

 

Irak Başbakanı Adıl Abdulmehdi'nin ofisine bağlı bir komite tarafından, bu yılın Şubat ayında, 280 bin kişinin gözetim kamplarına sevk edilmesinin planlandığı bir öneri hazırlandı.

 

Uluslararası İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), IŞİD üyelerinin ailelerinin bir gözetim kampında tutulmasını öngören teklifin kanunlara aykırı olup reddedilmesi gerektiğini, söz konusu önergenin bu tür kampların halkın kaynaşmasını engellediğini ve radikal düşüncelerin daha da derinleşeceğini açıkladı.

 

Iraklı yetkililer ise bu örgüt mensuplarının mülteci kamplarına yerleştirilmelerinin büyük tehditlere neden olacağı görüşündeler.

 

Washington Post haberinde, Irak hükümeti bu amaç doğrultusunda Ninovo kentine yakın Telafer’de kuracağı büyük bir kampa IŞİD’li kadın ve çocukların gözetim altına tutulacağına yer verdi.

 

Gazeteye konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen Iraklı yetkili, “Amaç, halkın yaşadığı özel bir bölgeyi seçmemektir. Bu karar özellikle güvenlik nedeniyledir. Bir diğer neden de onları (IŞİD’li aileleri) hayatta tutmak. Çünkü bu kişiler bölgelerine dönerse IŞİD tarafından yakınları öldürülen bölge halkı, bu kişilerden intikam almaya çalışacaklardır” ifadelerini kullandı.

 

Mevcut Bağdat hükümeti, Sünni Arapların bulunduğu bölgelerde çözüm üreten bir rol edinmesinden dolayı radikal grupların bir kez daha bu bölgelere tehdit oluşturulması zor gözüyle bakılyor.

 

Son birkaç aydır Iraklı yetkililer, Rojava’nın Haseke kentindeki Hol kampında tutulan 30 bin Iraklı IŞİD’liyi teslim almak için DSG’li yetkililerle görüşüyor.

 

70 bin kişinin bulunduğu kampın yüzde 40’ını Iraklılar oluşturuyor. Kamptaki ikinci büyük grup ise Suriyeliler oluşturuyor.

 

İnsan hakları yetkilileri, IŞİD’le savaşın başından beri yaklaşık 20 bin Iraklı Suriye’den ülkelerine döndü. Hol Kampı’nda ise yaklaşık bin 700 aile BM’nin gözetiminde Irak’a gitmek istediklerine dair adlarını yazdırdı.

 

Gateye konuşan gönüllü bir aktivist, “Tüm çabamız cezaevine dönüşecek bir kampın senaryosunun uygulanmamasıdır” dedi. İnsan hakları aktivistleri, BM gözetiminde bulunan 4 kampa gıda, ilaç ve gerekli ihtiyaçların karşılanmasını talep ediyor.

 

Öfke ve sinir

 

Irak hükümeti ve insan hakları örgütleri bu kişiler için ömür boyu hapis cezasına çarptırılmamasından endişe ediyor.

 

Irak hükümetine bağlı dernekte çalışan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir gönüllü, “En büyük üzüntümüz, bazı kamplarda yeni şiddet olaylarına sahne olunmasıdır. Aileler suçsuz dahi olsa Irak halkı şu anda büyük bir kin ile bu kişilerin IŞİD’li olduğunu düşünüyor” dedi.

 

IŞİD yakınları endişeli

 

Musul’a yakın Hazır Kampı’nı giden Washington Post muhabiri, kamptaki yakınları IŞİD’li olanların, önlerinde iyi bir seçeneğin olmadığını ve sonuna kadar göçmen olarak yaşamlarını sürdürmekten endişe ettiklerini belirtiyor.

 

Gazeteye konuşan, IŞİD’li kadınların bazılarının eşleri ölü bazılarının ise tutuklu olduğunu, kamp görevlileri ya da yerel kişiler tarafından şiddete, tecavüze ve zorla evlendirilmeyle yüz yüze kaldıklarını belirttiler.

 

Hazır Kampı’nda yaşayan 40 yaşındaki Kewakib adlı kadın, 2 kızının Muta nikâhı ile evlenmeye mecbur kaldıklarını belirterek, “Kampın korunmasından sorumlu olan kişilerden biri, dışardan 2 kişinin kampa girmesine izin verdi. Bu kişiler evlenecekleri kızları seçti” diye konuştu.

 

Kamptaki bir başka kadın ise aynı kaderi 3 kızının da yaşadığını söyledi.

 

Rûdaw’a konuşan Hazır Kampı Sorumlusu Tıwana Cume, Kewakib adlı kadının söylediklerini yalanlayarak, “Bizim kampımızda ne zorla evlilik ne de tecavüz vakâları yaşanıyor. Şayet ailenin kendisi kızını kamp dışından biriyle evlendiriyorsa bu da onların kararıdır” ifadelerini kulladı.

 

16 yaşındaki Muhtenha ise bu yılın Şubat ayından beri boşandığını belirterek, “Sadece seks için benimle evlenilmişti. Hayır diyemiyoruz. Onlar sadece bir haftalığına ya da bir kaç aylığına evlilik yapıyorlar. Ardından bırakıyorlar. Ve bana, ‘Sen IŞİD’linin kızısın, artık seni kabul etmiyorum’ diyorlar” dedi.

 

Dönüş yok

 

Daha önce yaşadığı bölgeye gitmeye çalıştığını belirten Kewakib, sözlerine şunları ekledi:

 

“Bana eğer dönersen Heşdi Şabi mensuplarının kızlarıma tecavüz edeceği söylendi. Evime gitmek için bir kontrol noktasını ulaşarak, dönmek istediğimi ve bana dönmem için izin verilmesini istedim. Ancak beni kontrol noktasında durdurarak, bana dönersem öldürüleceğimi söylediler.”

 

IŞİD’le savaşın başında 20 bin ailenin Hazır Kampı’na yerleştirildiğini belirten Tıwana Cume, “Şu anda kampta 3 bin 700 aile bulunuyor” dedi.

 

Kampta kalan çocukların ise kaderi henüz bilinmiyor. IŞİD’in kontrolünde olan bölgelerde doğan çocukarın Irak vatandaşı olarak kabul edilmediklerinden dolayı ülkedeki eğitim sisteminden de yararlanamıyorlar.

 

Washington Post’a konuşan IŞİD’li aileler, çocukları için nüfus cüzdanı talep ettiklerinde Iraklı sorumluların kendilerine saldırdığını iddia etti.

 

Hol Kampı’ndaki bir insani yardım görevlisi ise, Irak hükümetini IŞİD’li Iraklıların ve ailelerinin yapabileceklerinden korktuklarını belirterek, “Iraklı IŞİD’liler ve aileleri dönmekten korktukları için, isimlerini geri dönmek isteyenlerin listesinden sildirdiler” dedi.

 

Telafer’de Şii milis gücünden komutanlık yapan Şeyh Muhammed Nasır el-Beyati, evlerine dönmek isteyen IŞİD’lilere ilişkin şunları söyledi:

 

“Ne yazıkki onlara (IŞİD’li ailelere) saldırıların önüne geçemem. Ayrıca Suriye’den Irak’a döneceklere yönelik ayrıntılı incelemenin yapılması ve öldürülmeleri gerekiyor.”

 

HRW: Reddedilmesi gerekiyor

 

HRW ise, Irak'ta sayıları 280 bini bulan IŞİD üyelerinin ailelerinin bir gözetim kampında tutulmasını öngören teklifin kanunlara aykırı olup reddedilmesi gerektiğini açıkladı.  

 

Örgüt yayımladığı raporda, Irak hükümetine ailelerin yasalara aykırı bir şekilde gözetim altına alınması ve dışarıya çıkmalarının sınırlandırılması önerisinin reddedilmesi çağrısını yaptı.

 

HRW Orta Doğu Direktörü Lama Fakih, "Irak hükümetinin, IŞİD’li aileleri oldukları iddia edilen kişilerin hapsedilmesi önerisi sadece uluslararası yasalara değil hükümetin IŞİD sonrası toplum ile uzlaşı hedeflerine de ters düşmektedir. Herhangi bir suçu bulunmayan ailelerin toplu bir şekilde cezalandırılması kinin oluşması ve binlerce insanın hayatının sonsuza dek alıkonulması demektir" ifadelerini kullandı.

 

Gözetim kamplarının nasıl inşa edileceğine dair bilgilerin de paylaşıldığı raporda, Irak Göç ve Göçmenler Bakanlığı bünyesinde şehir merkezlerinin dışında konteynerden oluşan yerleşim birimlerinin inşa edileceği ve ailelerinin dışarıya çıkışının mahkeme ve hastaneye gitmek dahil olmak üzere sınırlandırılacağı belirtildi.