Erbil (Rûdaw) – Dünyanın farklı yerlerinde olduğu gibi Kürdistan Bölgesi’nde de hala kadın sünneti vakaları görülüyor. Ancak Kürdistan’da yürütülen mücadele sonucunda bu vakalarında ciddi azalma olduğu da göze çarpıyor.
Kadın Sünnetine Karşı Sıfır Tolerans Günü nedeniyle Rûdaw muhabiri Dlnya Rahman, Kürdistan’da “kadın sünneti” vakalarını araştırdı.
Rûdaw’a konuşan ancak isminin açıklanmasını istemeye bir kadın, yıllar önce sünnet edildiğini anlattı. Eşine karşı her hangi bir cinsel duygu hissetmediği için boşandıklarını ayrıldığını anlatan kadın, evliliği sırasında bu nedenle eşi ile sürekli problem yaşadığını belirtti.
Kızların 8 ile 10 yaşlarında sünnet edilmesinin ileride hayatlarını çok fazla etkilediğini ifade eden talihsiz kadın, bu durumun kadınların cinsel hayatını tamamen bitirdiğini söyledi.
Çocuk yaşta sünnet edilen bir diğer kadın ise başından geçenleri şu cümlelerle anlattı:
“5 yaşındaydım annem bize; gelin size bisküvi alacağım diyerek bizi evden çıkardı. Daha sonra bir eve gittik, orada gözümüzün önünde bir kızı sünnet ettiler. O zaman annemin bizi nereye götürdüğünü anladım. Nasıl kıyıyorlar ben anlamıyorum; insan nasıl böyle bir şey yapabilir ki! Kadınlar böyle durumlarda savunmasız kalıyor, nasıl oluyor da vücudundan bir parça alıyorlar.”
Kadın sünnetinin dinde bir karşılığı olup olmadığına ilişkin Rûdaw’a konuşan din adamı Dr. Ömer Mıro, “Bu eylem din adına yapılmamalıdır. Bu durum dinle ilişkili değildir, daha çok toplumlar içinde alışılmış bir gelenektir” dedi.
Kürdistan Bölgesi’nde Alman sivil toplum örgütü WADI Derneği’nin yayınladığı verilere göre, 2018 yılında Germiyan’da 29, Erbil ve Duhok kentlerinde 120, Süleymaniye ve Raniye bölgesinde ise 164 vaka tespit edildi.
2019 yılında ise Germiyan’da hiçbir vakaya rastlanmazken, Erbil ve Duhok kentlerinde 161, Süleymaniye ve Raniye bölgesinde ise 162 sünnet vakası tespit edildi.
Kürdistan Bölgesi’nde 2011 yılında bu yana çıkarılan bir yasa ile kadın sünneti yapanlara karşı ciddi yaptırımlar uygulanıyor.
Kadın sünneti ne demek?
Kamuoyunda kadın sünneti olarak da bilinen bu uygulama, kadınların dış genital bölgesinin kasten kesilmesi ya da çıkarılması demek.
Genellikle klitoris veya vajina dudaklarının kesilmesini içeriyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), "tıbbi olmayan nedenlerle kadınların üreme organlarını yaralayan her türlü prosedürü" genital sakatlama kategorisinde değerlendiriyor.
Bu uygulamaya maruz kalan kadınlardan biri olan Mısırlı blogger ve film yapımcısı Omnia İbrahim, bunun çok tedirgin edici ve kadınların ilişkileri ve kendileri hakkındaki düşünceleri bakımından zarar verici olduğunu söylüyor.
"Buz kübüne dönüyorsun. Hiçbir şey hissetmiyor, kimseyi sevemiyor, arzu duyamıyorsun" diyor.
Omnia, yetişkin yaşamı boyunca "kadın sünnetinin" psikolojik etkisinde kaldığını söylüyor. İçinde yaşadığı toplumun "İnsan bedeni seks demektir ve seks günahtır" öğretisiyle büyüdüğünü ve "bedenini lanetlenmiş olarak gördüğünü" anlatıyor:
"Kendi kendime soruyordum: Korkmam gerektiğini söyledikleri için mi seksten nefret ediyordum, yoksa canım mı istemiyordu?"
Kadın sünnetinin farklı nedenleri olabiliyor:
Toplum tarafından kabul edilme isteği, dini inançlar, hijyen konusundaki yanlış bilgiler, bakireliğin korunması, kadını "evlenilesi" kılmak, erkeğin cinsel zevkini artırmak bunlardan bazıları.
Bazı kültürlerde bu, yetişkinliğe geçiş ritüeli ve evlenmeden önce yapılması gereken bir ön işlem olarak görülüyor.
Sağlık veya hijyenik açıdan herhangi bir faydası olmasa da, bu işlemi uygulayan toplumlar kadın vajinasının kesilmesi gerektiğine inanıyor ve "sünnet" olmayan kadınlar sağlıksız, pis ya da değersiz olarak görülebiliyor.
Çoğunlukla kişinin istek ve iradesi dışında uygulanıyor. Sağlık görevlileri bu uygulamayı kadına karşı bir tür şiddet ve insan hakları ihlali olarak görüyor. Çocuklara uygulandığınıda ise çocuk istismarı olarak görülüyor.
Kadın sünnetinin (genital sakatlama) 4 türü
1. Klitoridektomi: Hassas klitoris bölgesi ve etrafındaki derinin tamamı ya da bir kısmının kesilip alınması.
2. Eksizyon: Klitorisin bir kısmı ya da tamamı ile vajinadaki iç dudakların (labya minora) kesilip alınması.
3.İnfibülasyon: Hem iç dudak hem de vajinayı çevreleyen dış dudakların kesilmesi, yapılarının değiştirilmesi. Bu işlem çoğunlukla küçük bir delik bırakacak şekilde dikilmeyi de içerir.
Bu uygulama oldukça ağrılı olduğu gibi enfeksiyon riski de barındırır. Vajina ve idrar yolu arasında sadece adet kanaması ve idrarın çıkması için küçük bir aralık bırakılır.
Bu aralık o kadar küçüktür ki bazen cinsel ilişki ve doğum için kesmesi gerekebilir. Bu durum, doğumlarda hem bebek için hem de anne için risk yaratıyor.
4. Klitoris ya da genital bölgenin delinmesi, kazınması ve oyulması gibi zararlı işlemlerin tamamı.
Hangi ülkelerde uygulanıyor?
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Dünya Sağlık Örgütü'nün çalışmasına katılan kadınların çoğu, kendi toplumları içinde kadın sünneti hakkında konuşmanın bir tabu olarak görüldüğünü söylüyor. Bu nedenle bu konuda verilen rakamlar tahminlere dayanıyor.
Bazen kadınlar dışarıdan eleştiriye maruz kalma korkusuyla bu konuda açıktan konuşmuyor. Bazen de, işlemin yasa dışı olduğu yerlerde, ailelerinin veya sünneti yapan toplum üyelerinin koğuşturmaya uğramasına neden olma korkusu hakim olabiliyor.
BM'e göre, Afrika ve Orta Doğu'daki 30 ülkede yoğunlaşmış olsa da kadın sünneti Asya ve Latin Amerika'daki bazı ülkelerde de uygulanıyor. Ayrıca Batı Avrupa, Kuzey Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda'da yaşayan göçmen nüfus içinde de bu uygulamaya rastlanıyor.
UNICEF'in Afrika ve Orta Doğu'da 29 ülkeyi kapsayan raporunda, bu ülkelerin 24'ünde kadın sünnetine karşı yasal düzenlemeler olmasına rağmen hala yaygın olarak uygulandığı ifade ediliyor.
Bu konuda uzman avukat Charlotte Proudman, bu işlemin yasak olduğu İngiltere gibi ülkelerde, giderek artan şekilde bebeklerde uygulandığını ve kız çocukları henüz okula başlamamış olduğu veya yetkililere bildirecek yaşta olmadıkları için de "tespit edilmesinin neredeyse imkansız olduğunu" ifade ediyor.
Yorumlar
Misafir olarak yorum yazın ya da daha etkili bir deneyim için oturum açın
Yorum yazın