BÜYÜK AYAKLANMA – İlk kurşunun hikayesi

Ranye (Rûdaw) - 27 yıl önce bugün Süleymaniye’nin Ranye ilçesinde başlayıp tüm Güney Kürdistan’ı saran büyük ayaklanmada ilk kurşunu sıkan Ali Nebi’nin eşi ve oğlu o tarihi günü anlattı.

 

Güney Kürdistan halkı Mart 1991’de Saddam rejimine karşı büyük bir ayaklanma başlattı.

 

Halk arasında “Raperin” olarak adlandırılan bu başkaldırı, Kürdistan tarihinin en önemli olaylarından biri olarak görülüyor.

 

Raperin 5 Mart günü Ranye ilçesinde başladı. İlk kurşunu sıkan Ali Nebi ise “Raperinin Sembolü” olarak biliniyor.  O ilk kurşun ise, Güney Kürdistan’ı statüye kavuşturan sürecin başlangıcı oldu.

 

Rûdawa konuşan Ayşe Hıdır, eşinin eski radyosunu göstererek, “Bu onun radyosu. Peşmerge radyo üzerinden parola yoluyla halka ayaklanma mesajı göndermişti. Ali mesajı buradan aldı” dedi.

 

Ayşe Hıdır, Raperin gününü ise şöyle anlattı:

 

“O sabah Ali Nebi bir gidiyor bir geliyordu. Yerinde durmuyordu. Bir ara kayboldu ve döndüğünde, ‘Kendinizi koruyun, raperine başlıyoruz. Birkaç baasçı öldürdük’ dedi. Evde çok sayıda silah vardı. Gelen herkese silah dağıttık ve böylece her taraftan ateş edilmeye başlandı.”

 

Ali Nebi’nin oğlu Şoreş Ali ise, ilk kurşunun sıkıldığı pazar meydanında kurşunların isabet ettiği elektrik direklerini göstererek, “Burası babamın ilk ateş edip 3 baascıyı öldürdüğü meydan. Silah seslerinin ardından halk pazardaki caminin önünde toplandı, sonra gittikçe kalabalık büyüdü ve raperin başladı” diye konuştu.

 

O gün ilk kurşundan sonra Ranye Camisi hoperlörlerden ayaklanma çağrısı yaptı. İlk kıvılcım böylece bütün Raperin Havzası’nı sardı.

 

Ranye’deki büyük cezaevine ulaşarak kapıyı kıran ilk kişi yine Ali Nebi oluyor. Raperin günü tutuklu olan ve bu olayda yaralanan Şapol Ranyeyi o anıyı şu sözlerle dile getirdi:

 

“Dışardan gelen seslere kulak kabartıyorduk. Sonra birden içeriye kurşun yağdığını gördük ve burası tutukluların yeri diye bağırdım. Ali Nebi cezaevinin kapısına dayanmıştı. Sonra bizi çıkardı ve silahlandık. O gün başıma iki kurşun isabet etti.”

 

Ranye’deki ayaklanma 10 saat sürdü ve bu zaman diliminde ilçe tamaman Baas güçlerinden kurtarıldı. Bu tarihi olayın ardından Ranye’ye “Raperin Kenti” ünvanı verildi.