MERI 2022 FORUMU – 'Irak’ta anayasa uygulanmıyor'

Erbil (Rûdaw) – Ortadoğu Araştırma Enstitüsü (MERI), tarafından düzenlenen “Herkes İçin Irak Forumu” beşinci oturumunda, “Irak'ta devlet inşası: Irak'ın kırılganlığıyla mücadele etmek ve egemenliğini yeniden kazanmak” konusu tartışıldı.

Moderatörlüğünü gazeteci Zeyneb Rabia'nın yaptığı panele, Irak Vefa Hareketi lideri Adnan Al-Zurfi, Fetih Koalisyonu’ndan Muhammed Salim Al-Gabban ve Kürdistan Demokrat Partisi yöneticilerinden Cafer Eminki konuk oldu.

Fetih Koalisyonu’ndan Muhammed Salim Al-Gabban da, bazılarının Irak’ta devlet inşasının başarısız olduğunu hatırlattı. Al-Gabban, “Siyasi taraflar arasındaki çekişmeler, yolsuzlukları bitirip daha iyi bir yönetim değil, kazanımların paylaşımı nedeniyle oldu” dedi.

İç sebepler kadar devletin zayıf olmasını sağlayan dış nedenler de olduğunu ifade eden Al-Gabban, eski rejimin yıkılmasının ardından güçlü bir devlet kurulamadığını belirtti.

Al-Gabban, “Hepimiz Baas rejiminin yıkılmasını destekliyorduk. ABD özgürleştirme adı altında Irak'ı işgal etti. Bundan sonra toplum mezhepçilik üzerinden parçalandı” dedi.

IŞİD işgali nedeniyle ülkenin büyük bir yıkım yaşadığını, Erbil ile Bağdat’ın tehdit altında olduğunu anlatan Al-Gabban, “Hepimiz bu konuda karar vermeliyiz. Güçlü bir devlet mi olacağız, parçalı ve güçsüz mü?” sorusunu yöneltti.

Fetih Koalisyonu üyesi Muhammed Salim Al-Gabban, ülkede uygulanmayan bir anayasa sorunu olduğunu, bu nedenle devletin büyük engellerle karşılaştığını belirtti.

Irak Vefa Hareketi lideri Adnan Al-Zurfi de, ülkede 20 yıldır yaşanan krizlerin Irak'ta yönetimin güçsüzlüğünü ortaya çıkardığını belirterek, bu nedenle bundan sonraki adımların devletin temellerini güçlendirmek olması gerektiğini söyledi.

Adnan Al-Zurfi, “Irak'taki bir sonraki aşama, Irak devleti için yeni sütunlar inşa edecek olan ilkelerin inşa edilmesi aşamasıdır” dedi.

Al-Zurfi, “Federalizm anayasada var, peki anayasada bulunan bir konuda neden anlaşamıyoruz? Yıllardır Erbil ile Bağdat arasında ‘federalizm’ anlayışı konusunda çelişki var” diye konuştu.

ABD’nin siyasi güçlerin Irak için yeni bir anayasa oluşturması için olumlu bir atmosfer yarattığını ifade eden Al-Zurfi, “Hükümet, ülkenin stratejik çıkarlarını gerçekleştirecek gerçek hedefler belirlemeli” dedi.

Al-Zurfi, “İran ve Türkiye'ye topraklarımızı hedef alması için bahaneler sunan biziz” ifadesini kullandı.

KDP Politbüro üyesi Cafer Eminki de, Irak’ta devletin değil, sistemin yeniden inşa edildiğini ancak anayasa temelinde güçlü bir devlet temelleri atılmadığını söyledi.

Irak’ın demokrasi, istikrar ve güven tesisi konusunda başarısız olduğunu anlatan Eminki, kurumları ile güçsüz ve başarısız olan devletin IŞİD savaşı sırasında tek başına işgal edilen topraklarını kurtaramadığını, uluslararası koalisyonun desteğine muhtaç olduğunu söyledi.

Eminki, “Irak'ta en büyük sorun anayasayı uygulamamaktır. Anayasanın 55 maddesi uygulanmıyor. Anayasada öngörülen Birlik Konseyi'nin neden kurulmadığını kimse bilmiyor. Dünyanın hiç bir yerinde tartışmalı bölgeler diye bir yer yok” dedi.